Hacın yaklaşık 1909 yılında. Ida Tschumi yetim erkek çocuklarına trahom tedavisi uyguluyor. Bedros Krkaşaryan (en solda) ve Harry.

Hacın - Misyonerler

Yazar: Rosemary Russell, 05/04/2016 (son değişiklik: 05/04/2016), Çeviren: Arlet İncidüzen, Dikran Der-Voğormyacıyan

Giriş

United Orphanage and Mission'un ( Birleşik Yetimhane ve Misyon) tarihçesi Rose Lambert ve Maria Gerber isimli iki hemşirenin bir yetimhane açmak için Hacın'a varması ile birlikte Aralık 1898'de başlamıştır. Başlattıkları önemli çalışma 20 yıldan daha uzun bir süre devam edecekti ve Hacın (1899-1909), Sis (1900) ve Everek (1910-1914) yetimhanelerinin kurulmasına yardım edecek on dokuz misyonerin daha verdiği hizmetleri kapsayacaktı.

Mennonitler, İsa Mennonit Kardeşliği ve Misyoner Kilisesi Derneği  (ikincisi Mennonitler'den ayrılanlar tarafından kurulmuştur ve 1969'da Misyoner Kilisesi ile birleşmiştir) isimli misyoner kuruluşlarından misyonerlerin bulunduğu United Orphanage and Mission 1901'de kurulmuştur.

Hükümet Sis'teki merkezi sadece altı ay sonra 1900 sonbaharında kapatmıştır. Everek merkezi 1910'da açılmıştır. O sırada, erkekler yetimhanesi de Hacın'dan oraya aktarılmıştır. Misyonerler eski yetimlerin görev yaptığı bir erkek okulu açmış ve Norah Lambert'i okul müdürü tayin etmişlerdir. Birinci Dünya Savaşı'nın patlak vermesi Everek ve Hacın merkezlerinin kapanmasına neden olmuştur. Üç misyoner 1919'da Hacın'a geri dönmüştür. Bir yıldan daha kısa bir süre geçtikten sonra, misyonerler yöreyi terk etmek zorunda bırakılmışlardır. Ebys eve dönmüştür; ancak Katherine Bredemus Kıbrıs'a yerleşmiş ve Hacın'ın trajik sonundan hayatta kalanları orada karşılamıştır. Lanarca'da yardım çalışması başlatmıştır. Destekçilerine yazdığı bir mektupta, aylarca süren bir kuşatma ve bunun sonucunda yaşanan katliamdan kurtulanların hikâyelerini anlatmıştır.

1900'den, Hacın'ı terk ettiği 1909 yılına kadar, Rose Lambert yetimhane çalışmasının yükünü genç, yetenekli omuzlarında taşımıştır. Yirmili yaşlarda bir genç kadın olarak gerçekleştirdikleri tamamen dikkat çekicidir. (Sahiplendiği Ermeni yetimhanesinden 1909 sonbaharında, tifo ve Nisan ayında yaşanan felaket nedeniyle zayıf ve güçsüz bir halde ayrıldığında otuz bir yaşına daha yeni basmıştı).

Hacın'da (esasen İmparatorluğun farklı bölgelerinden gelen) yetimler Kız ve Erkek yetimhanelerinde sıkı bir programa tabiydi.  Dua toplantıları, yemek zamanı, okul ödevi ve ev işleri günlük programlarını şekillendiriyordu. Yerel kadınlar kızlara dikiş, örgü ve iğne işi öğretiyordu. Her yıl bir grup yaşça daha büyük kız öğrenim yılı sona erdikten sonra yetimhanede kalırdı ve yemek pişirme, temizlik ve bunun yanı sıra giysi, iç çamaşırı ve çorap dikme onarma işlerine yardım ederdi. Bu düzenleme yetimhanenin dar bütçesini denk tutmasını ve kızların ev kadını olmak için uygun eğitimi almasını sağlıyordu. Kızların eğitimi de aynı derece önemli olduğu için, eğitim odaklı başka bir misyon olan American Board'un yönettiği başka bir okula gidiyorlardı.

Misyonerler genç erkeklerin kültürel beklentilerini takip ederek, kızlar gibi her genç erkek çocuğun da bir meslek öğrenmesini istiyordu. Yetim erkek çocuklara da iyi bir eğitim veriliyordu. Yetim, dokuma veya ağaç işleme veya başka değerli bir beceri öğrendiği yıl boyunca okula gitmiyordu.

Üç yüze yakın yetimin eğitimi, disiplini ve bakımı, fakirlere ayrılacak zaman ve para olmasını ihtimal dışı bırakır gibiydi. Buna rağmen Rose Lambert Hacın'da fakir dul kadınların istihdamı için bir fon ayrılması konusunda ısrar etti. Onları çeşmelerden yetimhanelere su taşımak, yün ve keçi kılı eğirmek ve çorap örmek üzere işe aldı.  Kör ve kötürüm dullar bile çocuklarının karnını doyurmak için birkaç sent kazanma fırsatını elde ettiler.

Misyon bir manifatura dükkânı, terlikçi, ekmekçi dükkânı ve dokuma atölyesi açtı. Bu endüstriler istihdam yarattı, meslek öğrenilmesini ve yetimhaneyi finanse edecek bir gelir kaynağı temin edilmesini sağladı. Ekmek fırını yalnızca Erkek ve Kız Yetimhanelerine ekmek sağlamadı, aynı zamanda aç olanlara da ekmek verdi.

Rose Lambert'in oradan ayrılmasından sonra, misyonda bir dizi değişiklik oldu. Buna rağmen, yetimler, dullar, körler, hastalar, sakatlar ve muhtaçlar misyonerlerin ilgi odağı oldu.

United Orphanage and Mission Osmanlı İmparatorluğu'ndaki iki on yıllık dönem boyunca değişim geçirdi. İstikrarsız bir imparatorlukta ürkütücü meydan okumalar ile karşı karşıya kaldı ve katliamlar, hastalıklar, enflasyon ve siyasi karışıklıklar ile baş etmek zorunda kaldı. Misyonu kesin ifadelerle tanımlamak imkânsızdır, ancak Hacın'da Rose Lambert'in ardından göreve gelen misyonerlerin misyonun Sis ve Everek'e el uzatmasını sağladıkları, eldeki imkânlarla hangi durumda olurlarsa olsunlar Ermenilerin gereksinimlerini karşıladıkları söylenebilir.

Hacın'dan Bethel Kütüphanesi koleksiyonuna ait fotoğraflar

Bu galerideki fotoğrafların çoğu 1909-1938 yılları arasında United Orphanage and Mission (UOM) yardım kuruluşunda görev yapan misyoner Dorinda Bowman'a aittir. Sahada bulunmadığı dönemlerde, Dorinda Bowman Amerika Birleşik Devletleri'nde misyonun haber postasında yazı işleri sorumlusu olarak çalışıyordu. Bu sunumda kullanılmak üzere seçilen fotoğraflar Hacın ve Everek'te yürütülen misyon çalışmasını göstermektedir ve Suriye ve Lübnan'da yardım çalışması yaptığı yılları kapsamamaktadır. (Bu fotoğraflar Bethel College, Mishawaka, IN adresinde bulunan Misyoner Kilisesi Arşivleri'nden temin edilebilir.)

Dorinda Bowman vefat ettiğinde, yeğeni Richard Bowman teyzesinin çok değer verdiği hatıra eşyalarını hibe etmiştir. Bayan Bowman'ın tarihin değerli ve duygusal kalıntılarını korumakta gösterdiği bilgelik sayesinde, Kasım 1914'te Hacın'ı terk ederken hızla bavuluna koymayı akıl ettiği değerli öksüz giysisi ve halısı bizlere ulaşabilmiştir. Bayan Bowman bunun da ötesinde UOM'ın çalışmasını ve iki yüzden fazla fotoğraftan oluşan koleksiyonundaki Ermenilerin isimlerini ve yüzlerini de muhafaza etmiştir.

Gospel Banner dergisinden taranan resimler Dorinda Bowman'ın bölgeye intikal edişinden önce, Rose Lambert'in misyonun Hacın'daki çalışmasını yönettiği yılları göstermektedir. Diğer fotoğraflar Everek'te hizmet vermiş olan Bay ve Bayan D.J. Storms'un oğlu Everek Storms'tan ve D. C. Eby'nin kızları Marion (Eby) Archer ve Ruth (Eby) Maconochie ve Anna Bowman'ın torunu Ruth Anne O’Hara'dan elde edilmiştir.

Mishawaka, IN, Bethel College Misyoner Kilisesi Arşivleri'nin Teknik Hizmetler kütüphanecisi ve müdürü Kevin Blowers'a teşekkür ederiz.

Hacınlı Yetimler

1909 dolayları. Anna Bowman, kucağında iki küçük yetimle, Harry (sağda) ve Elmast (solda) birlikte. Bowman, Hacın’daki erkek yetimhanesinde 1909-1912 tarihleri arasında çalışmıştır. Harry, yetimhaneye Rose Lambert tarafından Kasım 1906’da kabul edilmiştir.

1) Hacın, 1908 dolayları. Turfanda ve Hatun. Genellikle, böyle fotoğraflar yetimlerin hayırseverlerine gönderilmekteydi.

2) 1907 dolaylaru. Akabi Arikliyan kızlar yetimhanesine 1901’de alınır. Yetimhane kayıtlarına göre, dul annesi çok fakirdir, “evi, bağı, bahçesi” yoktur.

3) 1913 dolayları. Dorinda Bowman, kollarının arasında, Hacın’da birçok kişiyi kör bırakan ve bulaşıcı bir hastalık olan trahoma yakalanmış yetim bir kızla.

1909 dolayları. Yer sofrasında oturmuş aynı kaptan yemek yiyen üç yetim.

1) 1920. Hacın’daki Kürt mülteciler.

2) 1920. Hacın’daki Kürt mülteciler. Muhammed, solda, yetimhaneye kabul edilmişti. Kızlar binası yıkıldığı için şehrin güneyindeki misyonerlik arazisine kerpiç bir bina yapılmıştı.

3) Savaştan sonra Hacın’a geri dönen misyonerler tarafından kabul edilmek için yalvaran çok sayıdaki yetimlere bir örnek.

Anderson, Indiana'lı müteveffa Richard Bowman'a göre bu, teyzesi misyoner Dorinda Bowman'ın Hacın'ı 6 Kasım 1914 tarihinde terk ederken yanına aldığı yetim elbisesi ile birlikte Amerika Birleşik Devletleri'ne geri getirdiği üç halıdan biridir. (En fazla iki köşede göze çarpan) kusurlar misyonerlerin Birinci Dünya Savaşı'nın başlamasıyla birlikte ani bir şekilde şehri terk ettiklerini göstermektedir.

1914'ün son yarısında Hacın'da kaos hüküm sürmekteydi. Sokaklar askerlerle doluydu. Yüzlerce Hacın'lı erkek savaş nedeniyle askere alınmıştı. Direnenler vurulmuştu. Ordu sivillerin atlarına ve yiyeceklerine el koymuştu. Artan gerilim karşısında, İngiliz Konsolosu misyonerlerden Adana'yı terk etmelerini talep etti. Misyonerler yetimleri yüzüstü bırakmak istemedikleri için bu talebe uymayı reddettiler. Sonunda, United Orphanage and Mission Board'dan gelen bir telgraf Dorinda Bowman, Katherine Bredemus ve Ebys'leri geri çağırdı. Onların bu emre uymaktan başka seçeneği kalmamıştı.

Yetimhaneyi kapatmak için gerekli birkaç haftalık süre yerine eşyalarını toplayıp, vedalaşmak için kendilerine 24 saat mühlet verilmişti. Bu noktada, akrabaları olan tüm kızlar akrabalarının yanına gönderilmişti, ailesi olmayanlar ise Kızlar Yetimhanesi'nde kaldılar. Yetim elbisesi ile birlikte yanında götürebilmesi için Bowman'ın verdiği talimatla tezgâhtaki halının son kenarını hızlı bir şekilde bitiren de, o kızlardı. Bowman 1909 kuşatması sırasında, Erkekler Yetimhanesi'nde bulunduğu için, Ermenilerin en çok kitlesel bir katliamdan korktuklarını biliyordu. Böylece, sevdiği ve yeniden görmek istediği yetimlerin dokuduğu son üç halıyı ve kızların giydiği ve acemice süslediği giysiyi yanında götürdü.

1) 1909. Anna Bowman, Hacın’da iki yetimle birlikte. Çocuklar, bir göz rahatsızlığı, muhtemelen o dönemde çok yaygın ve kör edici olan trahom, nedeniyle yeni tedavi görmüşler.

2) 1909 dolayları. Ön sıra, soldan: Levon, Bedros, Mardiros. Arkada oturanlar, soldan: Hovsep, Avedis, Vartevar, Mardiros. Erkekler bağında bir grup yetim. Bu yetim çocuklarında arkasında duranlar küçük çocuklar.

1) 1909 dolayları. Dorinda Bowman (en solda) ve Anna Bowman (en sağda), ABD, Michigan’daki hayırseverler tarafından desteklenen bir grup yetimle birlikte.

2) 1909 dolayları. ABD, Michigan’daki hayırseverler tarafından desteklenen bir grup yetim.

1) 1909 dolayları. Kızlar yetimhanesinde yaşayan bir grup kız.

2) Bu fotoğraf, büyük olasılıkla, bu yetim kızlara yardım eden, Amerika, Kanada veya Avrupa’daki bir kiliseye gönderilmek için çekilmiş.

1912 dolayları. Bu, muhtemelen Hacın’daki Birleşik Yetimhane ve Misyonundaki, Hacın Yetimhanesi ve Erkek Kolejinden mezun olan son grup kız ve erkek öğrencilerin fotoğrafıdır. Arka sıra, ayaktakiler, soldan sağa: Khatun, Manug, Sultan, Mampre. Orta sıra, soldan sağa: Yeranos, Lusya, Asdur, Miram. Ön sıra, soldan sağa: Osanna, Hovsep, Azad.

1) Hacın’daki kızlar yetimhanesinde birbirlerinin saçını tarayan yetimler. Bağ, yaz aylarında, okulun zorluklarından ve şehrin bunaltıcı havasından uzaklaşmak için güzel bir fırsattı.

2) 1913 dolayları. Bunlar, misyonerliğin bağında çalışanların çocukları. İçlerinden üçü yavru köpekleri kucaklamış.

3) 1913 dolayları. Misyonerlik personelinin, bir izin gününde bağda verdikleri poz.

4) 1913 dolayları. Bunlar, Surp Sarkis’teki misyonerlik binasında çalışan yetimhane personelinin çocukları.

14 Ocak 1913. Misyonerlerin, Hacın’daki tamamen veya kısmen kör, altmış kişi için tertiplediği özel bir Noel yemeği. Günün özel konukları için yemekte bulgur pilavı, ekmek ve portakal ikram edildi.

1) 1913 dolayları. Yetimler (üniformalı) ve yetimhane çalışanları tarafından çevrelenmiş Katherine Bredemus.

2) 1913. Hacın’ın dışındaki kızlar bağında yavru köpeklerle oynayan yetimler.

1910 dolayları, Hacın. Kızlar yetimhanesinden bir grup yetim. 3. Sıra (soldan): Hayganuş (öğretmen), Teberik, Vartina, Hatun, Turfanda, , Miryam, Yeğsapet, Gülizar (öğretmen); 2. sıra, oturanlar (soldan): Şaksena, Lusaper (öğretmen), Hatun, Osanna, Sultan, Hripsime, Bayan Tchumi (Misyon hemşiresi), Sara; 1. sıra, yerde oturanlar (soldan): Hripsime, Akabi, Hripsime, Sofya, Miryam, Suzi, Hatun, Osanna, Martha, Osanna, Miryam. (Kızlar yetimhanesindeki öğretmenler dikiş, yemek pişirme ve temizlikten sorumluydu.)

1913. Her yıl birkaç yetim kız, yetimhanedeki ütü, yemek pişirme ve temizlik gibi işlerin yapılması karşılığında American Board tarafından idare edilen Hacın’daki okula devam etme hakkı elde ediyor, burada ev idaresi öğrenip kızlar yetimhanesindeki işlere yardımcı oluyorlardı. Fotoğraftaki yetimlerin yanında görünenler misyonerler, çalışanlar ve onların çocuklarıdır. Gülizar (arka sırada soldan üçüncü), Gasya Hanım (arka sırada soldan beşinci), Katherine Bredemus (en solda oturan), Aygül (ortada oturan), Dorinda Bowman (en sağda oturan), Sulitsa, Gasya Hanımın kızı (önde, sağdaki küçük kız), Rebeka, bağdaki aşçının kızı (önde, soldaki küçük kız). Aygül, dikiş işlerinden sorumluydu ve 1909 kuşatması sırasında, telgraf ofisinden cesurca mesaj götürüp getirirken Hacın’da öldürülen Harutyun Usta’nın karısıydı.

Dorinda Bowman Birinci Dünya Savaşı'nın başlamasından sonra Kasım 1914'te diğer UOM misyonerleri ile birlikte Hacın'ı terk ederken Hacın'dan bu yetim elbisesini ve yetim halısını yanında getirdi. Elbise ya yetimhanede istihdam edilen bir kadın, ya da bizzat bir yetim kız tarafından dikilmişti. Elbisenin önden görünüşü (solda) çok sayıda yamayı ve yetim kızların dikerek onardığı yırtıkları göstermektedir. Elbisenin arkadan görünüşü (sağda) kumaşın karakteristik şeritli desenini göstermektedir. Rosemary Russell Mishawaka, Indiana, ABD'de bulunan Bethel College'deki "Missionary Church Archives"ı ziyaret ettiğinde bu elbiseyi ve Bowman'ın misyonerlik yıllarına ait diğer hatıraları keşfetmiştir.

1908. Zorlu bir kışı mahsulün azalması ve yüksek bir işsizlik oranı izledi. Kadınlar Rose Lambert'in mali imkânları olduğunda kendilerine iş vereceğini bildikleri için, Kızlar Yetimhanesi'ne doluşmuşlar. Fotoğraf muhtemelen, bir grubu o yıl Hacın'ı ziyaret eden misyon yönetim kurulunun üyesi bir kişi tarafından çekilmiştir.

1) 1907 dolayları. Hacın’da bir grup yetim çocuk. Bu fotoğraf, şehirdeki bir kıtlık sırasında hayırseverler bulmak amacıyla çekilmiş olabilir.

2) Hacın’daki körler okulu üç yıl (1912-1914) hizmet vermiştir. Gülvart (arka sırada soldan ikinci) öğrencilere hasır tabure veya iskemle örme gibi pratik beceriler öğretiyordu; Dorinda Bowman (soldan üçüncü); Yeğsapet (arka sırada en sağda) okuma, yazma ve matematik dersleri veriyordu.

Bu kadınlar Hacın’daki American Board Yetimhanesinin 1912-1913 personelidir, okulun yıllığından alınmıştır. Arka sırada ortada: Olive Vaughan, American Board’dan bir misyoner. Onun solundaki Mary. Orta sırada oturan, soldan ikinci: Osanna Hanım, okulun müdiresi ve 1909 katliamları sırasında Osmaniye’de öldürülen Protestan kilisenin papazı Garabed Küpeliyan’ın dul eşi; Maryam Hagopyan; Edith Cold, American Board’dan bir misyoner; Leah Partsumyan; Marta. (Mary, Leah ve Marta kızlar yetimhanesinden.)

1910 dolayları. Arkada, Norah Lambert (solda) ve Dorinda Bowman (sağda). Ermeni personel: Gülizar (en solda duran), Hayganuş (önde, desenli beyaz bluzlu), Lusaper (ortada sandalyede oturan). Bu yetim kızlar öğretim yılının sonunda kadar kızlar yetimhanesinde dikiş, yemek pişirme ve temizlik yapıyor ve böylece American Board misyonerleri tarafından idare edilen Hacın’daki okula devam etme hakkı elde ediyorlardı.

Hacın. American Board yerleşkesi. 1913. Ortada oturan Norah Lambert. Onun arkasında ayakta duranlar Blanche ve D. C. Eby. Birleşik Yetimhane ve Misyon (UOM), American Board kendi misyonerleri Olive Vaughan ve Edith Cold’u geri çağırınca, şehrin doğusundaki American Board misyoner lojmanlarına geçti. Bu fotoğraftaki yetim kızlar aşçı ve kadın terzisi olarak çalışıyor, kadınlarsa okulun o seneki eğitim kadrosunu oluşturuyordu. Soldan, oturanlar: Gülizar, Mary, Hatun, Norah Lambert, Hatun, Miryam, Hayganuş. 1913-1914 öğretim yılının eğitim kadrosu tamamen eski yetimlerden oluşmaktaydı.

Soldan: Hatun, Miryam, Maritza, Gülizar, Miryam ve Sultan. Yetimhane personeli.

Hacın: Şehirden manzaralar

Yaklaşık 1909 yılında. Bu fotoğraf kuzeybatıya, Orta ve Yukarı Hacın'a bakmaktadır. Sol altta Aziz Asdvadzazin, kızlar okulu, Erkekler Akademisi (sadece üst iki katı görünüyor) ve Katolik kilisesi (kubbesinden tanınabilir) bulunmaktadır. Sağ altta bir akarsu görünüyor. Yukarı Hacın'da sağdaki çok katlı en yüksek bina olan, Kızlar Yetimhanesi (1899-1914) bulunur; kızlar yetimhanesinin solunda bulunan ve American Board'un sahip olduğu ancak yerel cemaatin yönettiği ve desteklediği büyük beyaz bina İlk Kilise'dir. Erkekler Yetimhanesi (1898-1910) İlk Kilise'nin hemen aşağısındadır. Kentin ticaret bölgesi Erkekler Yetimhanesi ile Erkekler Akademisi arasındaki alanda bulunuyordu. Rose Lambert Hacın'a kışın geldi ve Hacın'ı sıkıcı ve çirkin buldu. Hacın'lıların memleketlerini bir cennet olarak görmesinin nedenini ilkbaharın gelmesi ile anladı. Lambert atını sık sık Krdet adı verilen şehrin kenar mahallelerinden birindeki güzel bir kaynağa sürerdi. (Dorinda Bowman'ın fotoğrafı)

1) Bu Adana istikametinden Hacın'a giriş yaparken yolcuların gördüğü ilk manzaradır. (İki başka yol da Hacın'dan geçer: Kuzeyde Kayseri'den ve doğuda Maraş'tan.) İki hükümet binası misafirleri ve geri dönen şehir sakinlerini karşılar. İkinci hükümet binasının üzerindeki beyaz, kalkan duvarlı yapı muhtemelen American Board tarafından yönetilen ve kısmen şehrin doğusundaki kızlar okulu, Hacın Yetimhanesi mezunlarının çalıştığı Aşağı Hacın ilkokullardan biridir. Okulun hemen üstünde, sağdan sola Aziz Asdvadzazin ve Ermeni Apostolik Kilisesi'ne bağlı bir kızlar okulu yer almaktadır. Erkekler Akademisi ve Katolik Kilisesi bu açıdan görünür değildir. Kayalığın üstündeki dört katlı beyaz bina Katolik okuludur. Daha solda Yukarı Hacın'ın kuzeye, dağa doğru yayıldığını görebilirsiniz.

2) Yaklaşık 1912 yılında. Hacın'da çamaşır günü. Su kadınlar ve kızlar tarafından çeşmelerden birinden getirilir. Birçok evin önünde görüleceği üzere, çamaşırlar güneşte kurutulmak üzere asılmıştır. Kullanılmış su, yerleri ve varsa dış tuvaletleri temizlemek üzere geri kazanılır.

Yaklaşık 1899 yılında. İbadet edenlerden oluşan kalabalık sessizce Hacın'a doğru ilerlerken.

1) Yaklaşık 1909 yılında. Bu fotoğraf Rose Lambert'in kaleme aldığı Hacın ve Ermeni Katliamları kitabında (1911) yer almıştır. Isabelle İncil Kadını olarak anılıyordu. O Hacın'lıları evlerinde ziyaret ederdi. Onlarla birlikte dua eder, onlara İncil'i öğretir ve ziyaret ettiği kişilerin yaşam koşullarını ve ihtiyaçlarını misyonerlere bildirirdi.

2) Yaklaşık 1912 yılında. Surp Sarkis üzerindeki UOM Misyonerler evi; evin her iki yanında üzüm bağları ve ön planda personel için geçici bağ evi (en sağda).

3) 30 Kasım 1913. Soldan: Bir yetimhane çalışanı, beygirin yanında duran bir Türk, Türk jandarma, Norah Lambert, Katherine Bredemus, D. C. Eby. Grup, Feke’den Hacın’a giden yol üzerindeki Seyhan Nehri boğazından geçerken. Fotoğraf: Blanche Eby.

Bu Yukarı Hacın'ın doğusunda, yaklaşık 15 dakikalık yürüyüş mesafesinde olan American Board'un yerleşim alanıdır. Arkadaki bina İlk Kilise Papaz Evi olarak adlandırılıyordu. Soldaki tek katlı binada sınıflar vardı. Onun arkasındaki binada da sınıflar vardı ve bu bina orada yatılı kalan kızların koğuşu ve American Board'un bayan misyonerlerinin konutuydu. Bu sıradaki binalardan üçüncüsü misyoner konutu olarak hizmet veriyordu. Bay Martin ve ailesi 1899-1906 yılları arasında, Bay ve Bayan Gardner ise 1909-1912 yılları arasında orada yaşamışlardır. Yerleşim alanı ihtiyaç doğdukça başka bazı amaçlarla da hizmet vermiştir. Akademi 1893 yılında açılana dek, küçük bir erkek çocuk grubu bir süreliğine buraya okula devam etmeye gelmiştir. 1895 katliamları sonrasında, bazı yetim kızlar buraya (ve kentte açılan erkekler yetimhanesine) getirilmişlerdir. Binalar öncelikle hem yatılı, hem yatısız öğrenciler için bir ortaokul olan Hacın Yetimhanesi tesisi olarak hizmet vermiştir. 1920'de, mülk tahliye edilmeden önce, misyonerler, yardım görevlileri, yetimhane personeli ve yetimler on hafta boyunca buraya sığınmışlardır. (M. Andonyan'ın fotoğrafı)

1) Yaklaşık 1909 yılında. Bu, şehrin batıdaki sınırlarını belirleyen dağların tepelerini içeren bir Hacın manzarasıdır. Ön planda, American Board'un yerleşim alanı görülüyor. Bunun ötesinde, kentin batı kenarı ve meşhur çıkıntının üzerindeki birkaç binanın görüntüsü yer alıyor. Uzakta (merkezin solunda) Aziz Hagop Manastırı yer alıyor. Bu bakış açısı Hacın'ın yükselen doruklar tarafından doğal biçimde ne kadar korunduğunu, ama bunun yanı sıra kuşatmalara karşı da bir o kadar savunmasız olduğunu açık bir şekilde ortaya koymaktadır.

2) 1913. Mersin'den Everek'e giderken. D.J. Storms tarafından çekilen fotoğraf.

Yaklaşık 1910 yılında. Soldan itibaren: Blanche Eby, Ethel Nelson, Anna Bowman, misyonerlerin Ermeni arkadaşı, D.C. Eby, Norah Lambert (arkada at üstünde), Katherine Bredemus ve Ruth Barker. UOM misyonerleri şehrin birkaç yüz feet yukarısında yaptıkları küçük bir gezi sırasında. (Arka planda Aziz Asdvadzadzin yer almaktadır.)

1) Bu Hacın'ın doğudan görünüşüdür. American Board'ın yerleşim alanı ön plandadır. Şehrin dışına çıkarak bu mülke doğru giden yol, yaklaşık on beş dakikalık bir yürüyüşle dağın çevresinde dalgalanmakta ve onu sarmaktadır. Orta Hacın kentin kuzeyden güneye uzanan bölümüdür (sağdan sola). Aziz Asdvadzazin resmin hemen dışında solda bulunmaktadır. En solda bulunan beyaz yüksek bina Erkekler Akademisinin arka tarafıdır. Daha sağda Katolik Kilisesi'nin flu kubbesi yer almaktadır. Kilisenin sağında başka bir yüksek beyaz bina olan, Katolik Okulu bulunmaktadır. Arka plandaki dağlardan oluşan duvar şehrin batı sınırlarını belirlemektedir. Dağın eteklerinde, solda yaklaşık 500 asker barındıran barakalar bulunmaktadır. Sağda Aziz Hagop Manastırı yer almaktadır. Bu dağ, fotoğrafın çekildiği dönemde çok sayıda yazlık bağ evinin bulunduğu bir alandı. Yukarı Hacın, misyoner yerleşim alanının yolunu takip ettiğinizde hemen dağ yamacının çevresindedir.

2) Yaklaşık 1905 yılında. Bu fotoğraf şehrin batı tarafında, barakaların yukarısında çekilmiştir. Bu yerin kuzeyinde (solda) Aziz Hagop Manastırı bulunmaktadır. Bu fotoğrafın çekildiği dönemde 500 Türk askeri ve 59 subay Hacın'da konuşlandırılmıştı. American Board'un yerleşim alanı karşı tarafta, şehrin doğusunda yer alan dağın yamacındaydı. Bu bakış açısından (orta solda) yalnızca Yukarı Hacın'ın bir bölümü görülebilir. İkonik Aziz Asdvadzadzin çıkıntının güney ucundaydı. Barakanın önündeki ağaçlar ve şehrin güney kenarını çevreleyen ağaçlar, bu vadiyi kesen ve şehri kuşatan nehirlere doğru sarp düşüşü göstermektedir. Hacın'ın eşsiz coğrafi konumu bir ziyaretçinin onu bir kaya çıkıntısı üzerine inşa edilmiş olarak tanımlamasına yol açmıştır.

Bu uzak manzara bütün şehri bir tek fotoğrafa sığdırmıştır. Fotoğrafta Aşağı, Orta ve Yukarı Hacın gözüküyor. Fotoğrafta gözükmeyenler gür yeşillikler ve şehrin çevresini saran iki nehir boyunca uzanan ekili bahçelerdir; fotoğrafta nehirlerin güçlü akıntılarının tahrik ettiği değirmenlerden de eser yoktur. Hacın'a Adana Ovası'ndan Toros Dağları'nda yapılan dört günlük bir yolculuktan sonra ulaşılır; ama şehir deniz seviyesinin yaklaşık 1.000 metre (3.500 feet) üzerindedir. Şehri kuşatan çıplak zirveler 3.000 metrenin üzerine çıkar (10.000 feet). Misyonerler Hacın'ı tarif ederlerken şehirdeki yüzlerce evi, bir dağın yamacına tutunmuş yüzlerce kuş yuvasına veya bal peteğine benzetmişlerdir. Sağ alt dip kısımda önde gelen yetkililer ile telgraf cihazını barındıran hükümet konağı (1) yer almaktadır. İkonik Aziz Asdvadzazin Kilisesi (2) kayalığın güney ucunda bulunmaktadır (Orta Hacın). Ermeni kilisesinin solunda kızlar okulu (3) bulunmaktadır. Daha solda, Erkekler Akademisinin (4) en üst katı, Aziz Meryem Katolik Kilisesi (5) ve Katolik okulu (6) bulunmaktadır. Yukarı Hacın'da görünenler, Erkekler Yetimhanesi (7), Kızlar Yetimhanesi (8) ve American Board'un Hacın'daki İlk Kilisesi'dir (9). American Board misyoner yerleşim alanı (10) en sağdaki binalar kümesidir (şehrin doğusunda).

1) 1909. Adana üzerinden Hacın'a giderken. Dorinda Bowman kendisini ve başka yeni bir misyoneri (Anna Bowman'ın uzak bir kuzeni) Hacın'a taşıyan kervanın fotoğrafını çekmek için duruyor.

2) Yaklaşık 1911 yılında. Dorinda Bowman şehrin yukarısında dağdan aşağıya güneye (R) ve doğuya (L) uzanan bir bağda kurulu çadırından Hacın'ın bu manzarasının fotoğrafını çekmiş. Güneyde, ucunda Surp Asdvadzazin Kilisesi'nin bulunduğu meşhur kaya çıkıntısı yer almaktadır. Kilisenin karşısında misyonerlerin yeni konutu (ve eski "erkekler bağı") olan beyaz bina bulunmaktadır. Yukarı Hacın'daki Kızlar Konutu şehrin doğuya (L) doğru eğimli kısmındaki ikinci beyaz binadır. Bu dönemde Erkek Çocuklar Konutu boştu.

Hacın'daki misyonerlik birimleri

1905. Erkek yatakhanesi (Eylül 1910’a kadar) Harutyun Efendi Terziyan’dan kiralanmıştı.

1) 1914. Surp Sarkis’teki misyoner lojmanını inşa eden işçiler, misyonerler D. C. Eby, Dorinda Bowman, Norah Lambert, Blanche Eby ve Magdalena Didszun’la (Almanyalı hemşire) fotoğraf çektirmek için poz verirken.

2) Kış 1913. Blanche Eby (solda) ve Norah Lambert (sağda) American Board yerleşkesindeki misyoner lojmanının dışında. Hacın birimi kapatılmış ve misyonerler, Olive Vaughan ve Edith Cold izne çıkmıştı. Birleşik Yetimhane ve Misyon (UOM) misyonerleri, onların yokluklarında mülklerle ilgilendiler.

1905. 1899’da, hükümet Rose Lambert ve Maria Gerber’ın J. C. Martin’in American Board yerleşkesinde yeni inşa ettirdiği binada yetimhane açmalarına engel olur. Hampartsum Ağa Recepyan araya girer ve kadınların, daha sonra Birleşik Yetimhane ve Misyon (UMO) tarafından satın alınacak olan, kendi evine taşınmalarına izin verilir. Bu bina, misyonerler 1914’te I. Dünya Savaşı’nın başlamasıyla geri çağırılana kadar kızlar yatakhanesi olarak hizmet vermeye devam eder.

1) 1913. Soldan: Dorinda Bowman, Katherine Bredemus, D. C. Eby, Blanche Eby. Yetimler ve çalışanlar arkada. Müthiş bir yangınla harabeye dönen misyonerlik evinden kalanlara bakmak için toplanmışlar.

2) Ağustos 1913. Blanche ve D. C. Eby, 1912 yılında inşa edilen misyoner evi yangında yok olunca, bu tipik bağ kulübesine taşındılar.

1914. Soldan: Magdelena Didszun (Almanyalı bir hemşire), Norah Lambert, D. C. Eby, Blanche Eby ve Dorinda Bowman 1913’teki yangından sonra yeniden inşa edilen bağ evini ziyaret ediyorlar.

Temmuz 1913. Soldan: T. F. Barker, Katherine Bredemus, D. C. ve Blanche Eby Surp Sarkis’teki (şehrin güneyindeki bir kayalık) misyoner evinin harabeleri arasında.

1) 1913. Bir yaz günü, Surp Sarkis bağında yetimhane personelinin çocukları ve Dorinda Bowman. Solda duranlar yetim kız çocukları.

2) 1911 dolayları. Murad, yetimhanede çalışan eski bir yetim, karısı, üç çocukları ve bir grup yetim delikanlı, Murad’ın, misyonerlerin Surp Sarkis’teki yeni misyoner lojmanı yakınındaki yazlık evinde.

1919. Savaşın ardından Hacın’a dönen misyonerlerin buldukları, kızlar yatakhanesinden geriye kalanlar. Fotoğraf: Blanche Eby.

1) 1914. D. C. Eby, evvelki sene yangında yok olan misyonerlik evinin yeniden inşasında çalışan işçilerle birlikte. 

2) 1908. Soldan: Ida Tschumi, Fredericka Honk, Henry Maurer, Rose Lambert ve George Lambert, yeni vefat eden Dr. Elizabeth Hawley Maurer’ın mezarını ziyaret ediyor. Ida Tschumi’nin yanındaki mezar, 1906’da vefat eden Adeline Brunk’a ait. George Lambert’ın gerisindekiler Martinlerin bebeği ile Bayan Spencer’ın (American Board’dan) mezarları. Misyoner mezarlığı, şehrin kuzeyindeki Protestan mezarlığının içindeydi.

3) 1909 dolayları. En sağdaki çocuk Harry, erkekler kısmına 1906’da kabul edilmişti. Bağdaki asmalar arasından oynarken.

1912 dolayları. Yani misyoner lojmanının ikinci kat penceresinden dışarı bakan misyonerler. Soldan: Dorinda Bowman, Norah Lambert, Anna Bowman, D. C. ve Blanche Eby. T. F. Barker, öndeki taraçada duruyor.

Hacın'daki, Birleşik Yetimhane ve Misyon (UMO) misyonerleri

1909 dolayları. Norah Lambert. Bağdaki misyoner çadırında.

Misyoner biyografileri Hacın, Sis ve/veya Everek'te yaşamış olan herkesi içermektedir

Rose Lambert (1878-1974) Maria Gerber'in asistanı olarak 1898'de Hacın'a gelmiştir. O Kızlar Yetimhanesi'nin anası unvanına sahipti ve United Orphanage and Mission'un imajı oldu. 20.000 kişilik bir kentte çoğu zaman yegâne tıbbi personel olduğu için, yoksulların evlerini ziyaret etti. Yetimlerin bakımıyla uğraşırken dul kadınlar da istihdam edebilmek için, elindeki parayla bütçe yaptı. 1909 kuşatması sırasında gösterdiği cesaret sayesinde İstanbul Patrikhanesi'nden bir mektup aldı; bu bir misyonerin o zamana kadar Patrikhane'den aldığı ilk mektuptu. 1909 yılında sağlığı bozuk bir halde Hacın'ı terk etti. Geri dönmesine olanak tanıyacak güce bir daha asla kavuşmadı; ancak başkaları onun verdiği hizmetleri devam ettirdi.

Maria Gerber (1858-1917) 1898-1900 yılları arasında Hacın ve Sis'te yetimhaneler açtı. O Rose Lambert'i hastabakıcı olarak yetiştirmiştir. Onlar yetimlerle ilgilenmek üzere Türkiye'ye gidinceye kadar, Cleveland, Ohio'da Deaconess Hospital'da çalıştılar. (Gerber Zinjidere'de Zion Yetimhanesi'ni kurdu).

Ada Moyer Barker (1875-1982) 1900-1914 yılları arasında Hacın, Sis ve Everek'te çalıştı. T. Ford Barker ile evlendi. Rose Lambert arkadaşını "O Ermenileri anladı" diyerek övmüştür.

Fredericka Honk (1876-1909) 1900 yılından vefat ettiği 30 Mayıs 1909 tarihine kadar Hacın ve Sis'te çalışmıştır. O yıl Hacın'da pek çok kişi gibi o da tifoya yenik düşmüştür.

J.E. Fidler (1868-1936) 1900-1903 yılları arasında UOM'un yöneticisi olarak görev yapmıştır. Eşi Elizabeth ve en küçük çocukları Bertha onunla birlikte Hacın'a gelmiştir (daha büyük yaştaki üç çocuğunu Amerika Birleşik Devletleri'nde bırakmıştır). Bertha 1925-1930 yılları arasında Suriye ve Lübnan'da UOM'le birlikte yardım çalışması yürütmüştür.

T. Ford Barker (1874-1944) önce Hacın'daki, ardından Everek'teki Erkekler Yetimhanesi'ni yönetmiştir. Hacın'a 1901 yılında varmıştır ve 1903-1914 yılları arasında UOM'nin yöneticisi olmuştur. Ada Moyer ile evlenmiştir.

Helen Penner Hacın'a 1905 yılında gelmiştir. 1906 yılında sağlığı bozuk bir halde Hacın'ı terk etmiştir. 1912 yılı boyunca misyon adına Avrupa, Amerika Birleşik Devletleri ve Asya'da seyahat etmiştir.

Ida Tschumi (1872-1960) Rose Lambert izindeyken onun yerini almıştır. Tschumi 1905-1912 yılları arasında yetimhanede kalmıştır. 

Adeline Brunk (1872-1906) izinden dönen Rose Lambert ile birlikte 1906 yılında Hacın'a gelmiştir. Brunk birkaç hafta sonra tifoya yakalanmıştır. 11 Aralık 1906 günü vefat etmiştir.

Henry Maurer 1906 yılının sonlarına doğru Hacın'a gelmiştir. 1907 yılında Dr. Elizabeth Hawley ile evlenmiştir. 15 Nisan 1909'da Adana'da öldürülmüştür.

Dr. Elizabeth Hawley Maurer (1871-1908) 1904'te Türkiye'de ABCFM'ye girmiş (American Board) ve 1906-1908 yılları arasında Hacın'da çalışmıştır. 1907 yılında Henry Maurer ile evlenmiştir. Fredericka Honk'a bakarken tifoya yakalanmıştır. 21 Eylül 1908'de vefat etmiştir.

Dorinda Bowman (1880-1966) kuzeni Anna ile birlikte 1909 yılında Adana Katliamı'ndan sadece altı hafta önce Hacın'a gelmiştir. 1914'te misyonerler Hacın'dan ayrılırlarken yetim giysisi ve halısını yanında götüren kendisidir. 1923-1931 yılları arasında Suriye ve Lübnan'da yürütülen yardım çalışmalarına katılmıştır.

Dorinda Bowman'ın kuzeni Anna Bowman 1909-1914 yılları arasında Hacın'da UOM için çalışmıştır.

Norah Lambert Sommers (1887-1947) Rose Lambert'in kız kardeşiydi. 1909-1914 yılları arasında Hacın ve Everek'te UOM için çalışmıştır.

Ethel Nelson UOM'ye 1909 yılında katılmıştır. 1912'ye kadar Hacın ve Everek'te çalışmıştır.

Katherine Bredemus 1909-1914 yılları arasında Hacın ve Everek'te görev yapmıştır. 1919-1920 döneminde Hacın'a geri dönmüştür. Hacın katliamından sonra 1920-1924 yılları arasında Kıbrıs'ta yardım çalışmaları yürütmüştür.

Daniel C. (1885-1981) ve Blanche Eby (1885-1925), 1910-1914 ve 1919-1920 yılları arasında Hacın'da görev yapmışlardır. 1923'te yarım görevlileri olarak Suriye'ye geri dönmüşlerdir. Blanche Türk eşkıyaların elinde yazısını (At the Mercy of Turkish Brigands) kaleme almıştır. Blanche'ın ölümünden sonra, D.C. yeniden evlenmiş ve 1938 yılında kapanana kadar UOM'de çalışmaya devam etmiştir.

D.J. ve Bayan Storms 1913-1914 yıllarında Everek'te UOM'ye katılmışlardır. Oradayken Everek R. Storms isminde bir erkek çocukları dünyaya gelmiştir.

Honk, Brunk, Maurers'ler ve Bayan Eby yaşamlarını çok çalıştıkları ve evlerinden uzakta gömüldükleri yabancı topraklarda Ermenilere adamışlardır.

1) 1911 dolayları. Ethel Nelson (solda) ve Anna Bowman (sağda), Surp Sarkis’te (Hacın’ın güneyinde bir kayalık) yeni inşa edilen misyonerlik binasının verandasında. Fotoğraf: Dorinda Bowman.

2) 1911 dolayları. Soldan: Ethel Nelson, Dorinda Bowman ve  Anna Bowman. Kadınlar, Surp Sarkis’te (Hacın’ın güneyinde bir kayalık) yeni inşa edilen misyonerlik binasında günün keyfini çıkarırken.

3) 1911 dolayları. Anna Bowman (solda) ve uzaktan kuzeni Dorinda Bowman (sağda), yeni misyonerlik binasının verandasında otururken.

1911 dolayları. At sırtında, yağmurluk giyinmiş, elinde şemsiye olan kişi Katherine Bredemus. Bredemus, Surp Sarkis’te inşa edilen yeni misyonerlik binasının inşaatının beklediği gibi gidip gitmediğini teftiş ediyordu.

Yaz 1913. Arka sıra, soldan: D. C. ve Blanche Eby, Ada Moyer Barker, Evangeline Barker, T. F. Barker. İkinci sıra, soldan: Dorinda Bowman, Katherine Bredemus, Norah Lambert, Anna Storms, D. J. Storms. Ön sıra, soldan: Ruth Barker ve kucağında Theo Barker’la Anna Bowman.

Soldan sağa: D. C. ve Blanche Eby, Magdelena Didszun (Almanyalı bir hemşire), Dorinda Bowman, Norah Lambert. Evvelki sene yanan misyonerlik binasının yeniden inşasını ilerleyişini teftişe gelen grup. 1914.

1) 1905 dolayları. Hacın’daki Birleşik Yetimhane ve Misyon’daki (UOM) misyonerler ve çalışanlar. Arka sıra, soldan: Nışan, Sarkis Devyan, Hamparstum, Arşag Balyan, Avedis Keşişyan. Üçüncü sıra, soldan: Nuritsa Levonyan, Sırpuhi Bulgurcuyan, T. F. Barker, Ada Moyer Barker, Osannah Topalyan. İkinci sıra, soldan: Rose Lambert, Fredericka Honk, Ida Tschumi, Helen Penner. Ön sıra, soldan: Gasya Tenekeciyan, Helen, Sırpuhi Boyacıyan, Sultan Baracikyan ve Nuritsa.

2) 8 Mayıs 1913. Surp Sarkis’teki yeni evlerinin içinde çekilmiş bir fotoğraf. Arka sıra, soldan: D. C. Eby, Blanche Eby, Ada (Moyer) Barker, T. F. Barker. Ön sıra, soldan: Katherine Bredemus, Ruth Barker, Dorinda Bowman.

3) Şubat 1909. Soldan: Henry Maurer, Anna Bowman ve Türk askeri, İmparatorluk içinde seyahat ederken zorunlu bir refakatçi. Maurer, yeni misyonerler Anna Bowman ve Dorinda Bowman’a (fotoğraf çeken) Adana’dan Hacın’a giderken eşlik ediyor.

4) 1913. Yetimhane çalışanlarından bir grup çocuk misyonerlerin Surp Sarkis’teki bağ evinde fotoğraf için poz verirken.

5) Papaz Henry Maurer, yanında iki yeni misyonerle, Anna Bowman (en sağda) ve Dorinda Bowman’la (fotoğraf çeken) Adana’dan Hacın’a Şubat 1909’da döner.

6) 1910. Soldan: Ethel Nelson, Mutaber Hanım (1909 katliamında öldürülen Sis’in eski papazının dul eşi), Lusaper (yetimhanenin dikiş öğretmeni), Ida Tschumi, Norah Lambert. Kadınlar, Tschumi’nin yaz aylarını geçirdikleri dağlardaki çadırının önündeyken.

1909. Norah Lambert (solda) ve ablası Rose Lambert (sağda). Rose, 1909’da Hacın’daki bir katliamı önledikten kısa bir süre sonra rahatsızlanıp Hacın’dan ayrılacaktı.

1) 1908. Soldan: Henry Maurer, Fredericka Honk, Ida Tschumi, Rose Lambert ve Rose'un babası George Lambert.

2) Hacın. 1908. Arka sıra, soldan: Fredericka Honk ve Ida Tschumi. Ön sıra: George Lambert (Rose Lambert'ın babası), Rose Lambert, Henry Maurer.

Kış 1913/1914. Soldan: Katherine Bredemus, Magdalena Didszun (Almanyalı bir hemşire), Dorinda Bowman, Norah Lambert, Blanche Eby ve D. C. Eby. American Board mülkünde çekilmiş bir fotoğraf. (Lambert ve Eby’ler, Olive Vaughan ve Edith Cold izne ayrılınca American Board misyonerlik binasına göz kulak olmak için buraya taşındılar.

1) 1913. Surp Sarkis’teki (şehrin güneyinde) misyonerlik binası. Katherine Bredemus ve yetimhane çalışanlarından birinin kızı olan Zelya, fotoğraf için poz verirken.

2) 1913. Dorinda Bowman ve yatimhane çalışanlarından birinin kızı Surp Sarkis’teki bağda.

1) 8 Mayıs 1913. Surp Sarkis’teki yeni evlerinin içinde çekilmiş bir fotoğraf. Arka sıra, soldan: T. F. Barker, Katherine Bredemus, Dorinda Bowman, D. C. Eby. Ön sıra, soldan: Ada (Moyer) Barker, Ruth Barker, Blanche Eby.

2) Arka sıra, soldan: T. F. Barker, Katherine Bredemus, Norah Lambert, Ethel Nelson, D. C. Eby. Ön sıra, soldan: Ida Tschumi, Ada Moyer Barker kucağında Evangeline, Blanche Eby, Dorinda Bowman. En önde, Ruth Barker (solda) ve Anna Bowman (sağda). United Orphanage and Mission’daki [UOM/Birleşik Yetimhane ve Misyon] misyonerler, Hacın, Bahar 1910.

1909. Barker ailesi izne ayrılmış olmalarına rağmen 1909 katliamı ardından Hacın’a döner. (Soldan: T. F. Barker, Grace (1906’da Hacın’da ateşlenip sağır olmuş, Kanada’da yaşamakta), Ruth Barker, Ada Moyer Barker. Ada’nın kucağındaki, Hacın’a vardıktan kısa bir süre sonra kızamık salgını nedeniyle hayatını kaybeden Nelli.

Hacın’daki yetimhane çalışanları

1911 dolayları. Orta sıra soldan: Anna Bowman, D. C. Eby, Blanche Eby. Arkada ayakta duranlar ve önde oturanlar yetimhane personeli. Bunlar, Surp Sarkis’te erkekler bağındaki misyoner evinin çalışanlarıydı.

1) 1910 dolayları. Murad Hoca (solda) ve Mihran Hoca (sağda), Hacın’daki erkek yetimhanesi personelinden.

2) 1909 dolayları. Güreğ (solda), erkek yetimhanesinin gece bekçisi ve Armenag (sağda), yetim büyük çocuklardan biri. Dorinda Bowman, bu fotoğrafı şehrin batısındaki eski bağ evinde çekmiştir.

3) 1911 dolayları. Dr. A. Philippidis, Hacın’daki doktor. (Dorinda Bowman, bu fotoğrafı Surp Sarkis’teki yeni misyonerlik binasında çekmiştir.)

1909 dolayları. Mihran Hoca (solda) ve Yuvan Hoca (sağda), misyona yeni gelen misyonerlere Türkçe dersleri verirlerdi.

1913 dolayları. Arka sıra soldan: Hatun, Sara, Azad, Gasya, Gülizar, Sultan. Ön sıra soldan: Aygül (dikiş öğretmeni ve 1909 kuşatmasında telgraf iletirken öldürülen Harutyun Usta’nın dul karısı), Sultan Bacı, Hatun, Minas Efendi Mutafyan. Bunlar, kızlar yatakhanesinin çalışanlarıydı. (Minas Efendi, Kemalist güçler 1920’de Hacın sakinlerine saldırdığı sırada yetim kızları korurken öldü.)

1) 1910 dolayları. Soldan: Yetim oğlanlardan birini karantinaya götüren bir kadın; Sara Bodgy, erkek yetimhanesinin aşçısı; hasta yetim çocuklarla ilgilenen kadın; Nuritsa, misyonerlerin erkekler yatakhanesindeki aşçısı.

2) 1913 dolayları. Kesilen çam ağaçlarından elde edilen odunlar misyonerlik arazisindeki küçük, penceresiz bir binada stoklanırdı. Bu odunlar kurutulup evlerdeki şöminelerde yakılmak için kullanılırdı.

1913 dolayları. Kesilmiş ağaçlardan elde edilen çam odunları eşeklere yüklenip misyonerlik alanına taşınırdı. Bu odunlar kurutulup soğuk kış aylarında yakacak olarak kullanılırdı.

Hacın: Muhtelif

1913 dolaylarında. Surp Sarkis’teki misyonerlik binasının dışında yorgan yapan kadınlar.

1) Nisan 1909. Bu asker Erkekler Yetimhanesindeki Birleşik Yetimhane ve Misyon (UOM) misyonerlerini korumakla görevliydi.

2) 1908 dolaylarında. Bu, Hacınlı bir dul ve çocukları. Rose Lambert, maddi imkânları elverdiğince böyle kadınları işe aldı.

3) 1911 dolaylarında. Bu, Hacınlı fakir, sakat bir adam. Sol kolunun altında bir koltuk değneği ve sağ elinde de bir baston var. Bu fotoğraf, yardımseverlere misyonunun ihtiyaçlarını göstermek ve bonkör maddi desteklerini sürdürmelerini sağlamak için çekilmiştir.

1) 1905 dolaylarında. Bir ayakkabıcıda, ayakkabıcılar ve Erkekler Yetimhanesinden çırakları.

2) 1909 dolaylarında. Ermeni kadınlar, iş bulmak umuduyla yetimhaneye geliyor. Kaynak sağlanabilirse kendilerine yün eğirme, su taşıma ve ütü yapma karşılığında ödeme yapılacak.

3) 1909 dolaylarında. Bu fotoğraf, Rose Lambert’in Hadjin and the Armenian Massacres (1911) [Hacın ve Ermeni Katliamları] içinden alındı. Lambert kendini, Hacın’daki yetimlere olduğu kadar dul kalmış kadınlara da yardım etmeye adamıştı.

1) Nisan 1909, misyonerlerin şehrin batısındaki bağ evi. Zabit Lütfi Bey, bu adamlara şehri yağmalama sözü vererek Hacın’ın kurtarılmasını sağlamıştır. Hacın kurtarılmış ancak yağmalama emri kesinlikle verilmemiştir.

2) 1912 dolaylarında. Soldan: Dorinda Bowman ve Katherine Bredemus at sırtında. Misyonerler, şehrin güneyinde bulunan Surp Sarkis’te yeni inşa edilmekte olan misyonerlik binasını ziyaret ediyorlar. Bu karede, üst üste çekilmiş iki ayrı fotoğraf var. Birinci fotoğraf ile ikinci fotoğraf arasında makara sarılmamış. Fotoğraftaki adam, Birleşik Yetimhane ve Misyon’un (UOM) bir çalışanı.

Everek (günümüzde Develi): Birleşik Yetimhane ve Misyon'un (UMO) diğer birimi

1900. Soldan: Samuel Zeligyan, yetimhane marangozu; Rose Lambert ve Maria Gerber’e yardımcı olmak için Hacın’a yeni gelen Fredericka Honk ve Ada Moyer. Çocuklar, soldan: Kürt bir çocuk, kör dilenci, kucağın kız kardeşiyle Ermeni bir kız çocuğu.

Everek (günümüzde Develi). 1913 dolayları.

1) 1913. Norah Lambert (solda) ve Anna Storms (sağda), Türk kızlarla birlikte. Arkada kaldıkları han görünmekte. Bu Türk köyü, Everek’ten yaklaşık olarak 20 mil uzaklıktaydı.

2) 1913 dolayları. Everek. Ermeni bir anne, çocuk ve çocuğun bakıcısı. Bu, 1909’daki katliam ardından Everek’teki Birleşik Yetimhane ve Misyon’da (UOM) işe alınan genç dullardan biri olabilir.

1913 dolayları. Everek. Ermeni bir yetim, Theo ve Ruth Barker’ın sürdükleri eşeği tutarken.

1) Everek, 1913. Soldan: George, Toros ve David, Everek’teki yeni erkek yetimhanesinin mezunlarını kutluyorlar.

2) Everek, 1912 civarı. Hacın’daki kız yetimhanesinden Gülizar ve Hripsime, Everek’te çalışırken.

Ağustos 1913. Everek. Soldan itibaren: Evangeline Barker, Ruth Barker, Anna Storms, Ada (Moyer) Barker, Katherine Bredemus, Anna Bowman, Blanche Eby, Dorinda Bowman, Norah Lambert. UOM'deki kadınlar ve kızlar yıllık toplantıları sırasında grup fotoğrafı çektirmek için bir araya gelmişler.

1) 1913 dolayları. Muhtemelen Hacın yetimhanesinden üç yetim kız Barkerların çocuklarıyla ilgilenirken; beyaz elbiseli olan Evangeline ve kucaktaki ise Theo. En soldaki kızın kimliği bilinmiyor. En sağdaki iki kadın, büyük olasılıkla Everek’teki yetimhanenin çalışanları.

2) Everek, 1913 dolayları. Bu bir grup öğrenci, hayırseverlere gönderilecek bu fotoğraf için yıkanmış, taranmış ve güzelce giydirilmiş.

1911 dolaylarında. Birleşik Yetimhane ve Misyonuna bağlı (UOM) erkek yetimhanesi Eylül 1910’da Everek’e taşındıktan sonra bir sene hizmet verdi. Bu fotoğrafta, muhtemelen hayırseverlere gönderilmiş olduğundan, üç çocuğun kimlikleri biliniyor. Ön sırada soldan ikinci Krikor Tatulyan, Hagop Elmesekyan ve Yeğişe Havzalıyan.

Everek, 1914 civarı. D. J. Storms (en sağda) ve karısı Ann Storms (D. J. Storms’un solunda, seçilemiyor), yetimler için Everek’te bir yaz kampı düzenlediler.

Everek, 1914. Hacın’dan üç büyük yetim kız ve Barkerların çocukları verandada. Soldan, öndekiler: Everek yetimhanesinin bir çalışanı, yetim bir oğlan, Magdalena Didszun, Anna Bowman ve Norah Lambert. Fotoğraf, Norah Lambert’in yetimhaneye yardım etmek için birkaç ay Hacın’da kaldıktan sonra Everek’e geri dönmesi anısına çekilmiş.

1) Şar Köyü yakınları, 1909. Bu fotoğrafı, American Board üyesi bir misyoner olan Harold J. Gardner, etraftaki köyleri gezdiği sırada çekmiştir. Gardner, 1909-1912 tarihleri arasında Hacın’daki Erkek Koleji’nin müdürlüğünü yapmıştır.

2) Everek, 1913 dolayları. Everek’teki erkek yetimhanesi ve okulunun çalışanları.

Everek. 1914 dolayları. Soldan: Anna Storms (3. kişi), Ada (Moyer) Barker, Norah Lambert ve Anna Bowman (en sağda). Küçük çocuklar Theodore ve Evangeline Barker. Everek’teki misyonerler, birkaç personelle birlikte piknik yaparken. Fotoğraf: D. J. Storms.

1) 1913. Ermeni bir din adamı, Viktorya stili Fransız yapımı at arabasını sürerken.

2) Everek, 1913. Soldan: Ruth Barker, Ada (Moyer) Barker, T. F. Barker, Evangeline Barker, Anna Bowman, Katherine Bredemus, Dorinda Bowman, Blanche Eby, D. J. Storms, D. C. Eby, Norah Lambert. Önde, sağdaki küçük çocuk Theodore Barker. Hacın’daki bir yıllık toplantıda, Everek’teki misyonerler ve personel ile Amerikalı kadro. Fotoğraf: Anna Storms.

3) Everek, 1911 dolayları. Everek’teki yeni erkek yetimhanesi ve okulundan bir grup yetim.

1) 1913. Soldan sağa: Bay Barker, Ruth Barker, Mardiros, eski bir yetim ve şimdi Everek’teki erkek yetimhanesinde öğretmen, D. J. Storms, Norah Lambert ve Anna Bowman kaldıkları hanın önünde.

2) 1908. Talas, Kayseri. Arka sıra, soldan: Bayan Wilson F. Dodd, Bayan North, Ön sıra, soldan: Dodds’ların en küçük çocuğu, Ida Tschumi, Stuart Dodd ve Bayan Matheson (Britanyalı hemşire). Ida Tschumi, American Board üyeleri ve Talas’taki Amerikan Hastanesinde çalışan Dr. Wilson F. Dodd’un çocuklarıyla birlikte. Tıbbi bakıma ihtiyaç duyan Hacınlı yetimler buraya götürülürdü. Bununla birlikte bu fotoğraf sadece ziyaret amacıyla çekilmiştir, acil bir durum yoktur.

1914. Everek. Bu hüzünlü an, UOM misyonerlerinin Birinci Dünya Savaşı'nın başında Everek'ten ayrılmak için atları ve arabaları emniyete almalarını gösteriyor olabilir. (Anna Storms, solda şapkalı ve uzun paltolu. Magdalena Didszun, Almanya'dan bir hemşire, ortada beyaz şapkalı.)