Eğin'in doğa ve iklim koşulları ılımandır. Bilindiği üzere, Eğin şehri Fırat'ın kıyısında devasa bir kayanın üzerine kurulmuştur ve bir kaleye benzer. Bahçeler ve yeşilliklerle çevrili evler vardır. Uzakta, dağların üstünde çevre köyler görünür.

Eğin şehrinin merkezinde, büyük bir kayanın içinden Kadı Gölü adında bir kaynak çıkar, Eğin'in adı [Ermenice Agn] da bundan gelir. Bir amfitiyatro gibi inşa edilmiş olan şehirde suyu bol bu kaynak dereler ve çaylar ile bütün şehre dağılır. Köylerde de durum aynıdır; buralarda da çok sayıda suyu bol kaynaklar vardır. Ancak şehrin ve köylerin etrafında geniş tarım arazileri bulunmamaktadır; bütün bölgenin son derece vahşi bir dağlık arazi olmasından dolayı, tarıma elverişli geniş araziler yoktur. Asırlar boyunca halk dağ yamaçlarındaki taşları ve çakıl taşlarını toplayarak ve başka bölgelerden toprak getirip dolgu yaparak basamaklar şeklinde yapay yaylalar oluşturmuştur. Şehirden Fırat'a kadar uzanan tüm dağ yamaçları bu tür bahçelerle kaplanmıştır.

Sonbaharın geç dönemindeki soğuklarda yetişen ve sadece ilk kar yağdıktan sonra yenebilen küçük siyah ve sarı tanecikleri olan Khoca Yemişi de mevcuttur; bu meyve fındık büyüklüğündedir ve yerken ağzınızda kırışıklıklar oluşmasına yol açar.

Meyve veren ve mahsulü İstanbul'a kadar gönderilen badem ağaçları ve ceviz ağaçları da dağlarda bolca mevcuttur. Meyve toplama sezonunda, yağlı, beyaz ve büyük taneleri olan cevizler ve bademler sıkça çevredeki Kürt ve Türk köylülerinin hedefi haline gelir.

Dağ yamaçlarında, yemek yapmakta kullanılan çeşit çeşit yabani sebze bolca bulunur; örneğin "dzahin", yabani nane, safran, geniş yapraklı pıtrak, frenküzümü meyveli ravent, ravent, dereotu, enginar, vs.

Küçük toprak parçalarına, ağaçların arasına ekilebilir ve ev için gerekli her şeyi ekerler; buna göre her türlü sebze, örneğin domates, biber, hıyar, patlıcan, fasulye, şalgam, lahana, kabak, soğan, vs. ekerler. Ova ve tarla olmamasından dolayı buğday ve diğer tahılları ve ayrıca kış için depolanacak tüm erzakları, bu arada süt ürünlerini ve eti satın alarak veya çevredeki Kürt çobanlarla mal takasına giderek temin ederler :

Patlıcan, kırmızı biber, bamya Arapkir'in Şikar Vadisi'nden gelir, Veri Dağ'ın [Ermenice "Yukarı Dağ"] köylerinden ise patates, soğan, sarmısak, şalgam, havuç, pancar, kabak, vs. getirirler. Veri Dağ'ın yamaçlarından Kürt kadınlar sebze, mantar, kuzukulağı, tarhunotu vs. toplarlar ve satmaya getirirler. Buğdayı ise Sıvas'tan getirirler

Eğin'de en yaygın ekmek, büyük, geniş, ince ve yassı dilimleri olan loşik'tir. Kadınlar [hamuru] yoğururlar, sonra fırına pişirmeye verirler, kuruturlar ve mahzende depolarlar; günlük ihtiyaç duydukları kadarını ıslatırlar ve kullanırlar. Eğin'de belli olaylar için farklı ekmek çeşitleri pişirmek de gelenektir. Örneğin paçug: yağ ve unla pişirilen, hamursuz ekmek ölçeğiyle hazırlanan, üzerine çiçek resimleri çizerek düğün sırasında davetiye olarak gönderilmek üzere yapılan bir kuru pastadır. Lolig küçük bir ekmek çeşididir. Khılırdig çocuklar için irmikle hazırlanmış bir ekmektir; yağla hazırlanan ve farklı dış görünümleri olan cucuk isimli bir çocuk ekmeği de mevcuttur. Gıloc büyük perhiz günlerinde zeytinyağı ile de hazırlanan mayasız bir ekmektir

Buğdayı haşlayıp kuruttuktan sonra, değirmene götürürler; burada buğdayı öğüterek bulgura dönüştürürler. Büyük taneli bulgur pilav yapmakta kullanılır, orta büyüklükteki bulgur kıntig yapmakta kulanılır, sırmuk adı verilen küçük ebattaki bulgur ise çorbada kullanılır. Kepek ile karışık unumsu bir bulgur da mevcuttur, bu tip bulgura dzınig (içli köftelik bulgur) adı verilir:

Eti kavurmaya dönüştürürler; küçük parçaları önce haşlarlar, ardından yağda kızartarak aynı yağın içinde saklarlar. Mutlaka yağ ve hayvani yağ da bulundururlar. Eğin'liler göde adı verilen, çemensiz, farklı baharatlar içeren özel bir pastırma türüne sahiptir.

Asma yapraklarını, hıyarı ve farklı sebzeleri toprak küplere doldurulan tuzlu suyun içinde ekşitirler, bunu yanı sıra peyniri de depolarlar. Süt veya ayrandan elde edilen kesilmiş bir süt olan çokalig isimli bir süt ürününe de sahiptirler. Yoğurdu çırpınca, yağ yüzeye çıkar, bu yağı toplayarak tereyağı olarak top haline getirirler. Altta kalan yayık ayranı kaynatılınca kesilir ve lor peyniri haline gelir. Başka bir peynir türü de tuzsuz olan oğlak peyniridir. Ayranı ve yoğurdu süzerek topaklara dönüştürürler ve yazın yakıcı güneşinin altında kurutarak çortan [Ermenice: "süzülmüş ayran"] hazırlarlar.

Süzülmüş üzüm ve dut hülasası ile şerbet hazırlarlar; aynı şerbetin içinde farklı meyve reçelleri pişirirler. Plit (kesilerek kurutulan, üzüm şerbeti ile pişirilmiş nişasta) ve ayrıca kuruyemiş dizileri ve pestil hazırlanması gelenektir.

Kış için şarap üretirler ve esprili bir şekilde beyaz su adını verdikleri kamçur (rakı) damıtırlar.

1 adet dilimlenmiş ekmek

Yarım bardak öğütülmüş ceviz

bal

Ekmek üzerine fırça ile su sürün, ardından cevize batırın, fırında ısıtın ve üzerine bal akıtarak ikram edin.

Kurutulmuş yaban kekiği (zahter)
Kurutulmuş fesleğen
Kurutulmuş anason yaprakları
Kavrulmuş susam
Kırmızı biber
Tuz

Tüm yeşillikleri toza dönüştürün, kırmızı biberi, susamı ve tuzu ilave edin. Ağzı kapalı cam testilerde saklayın. Kullanım esnasında üzerine zeytinyağı akıtın, ekmeğin üzerine sürün ve yiyin.

Ekmek hamurunun üzerine sürülerek fırında pişirilebilir.

Aşure Paskalya günlerinde, üzüm şırası ile hazırlanmış tatlı tarhana kullanılarak hazırlanır.

1 bardak bulgur
3 bardak su
1 bardak kıyılmış kuruyemiş
1 bardak kıyılmış ceviz
Yarım bardak üzüm şerbeti
1 çay kaşığı anason veya tarçın

Bulguru kıyılmış kuruyemiş ve cevizler ile birlikte haşlayın, üzerine şerbeti ve baharatları ilave edin, birkaç dakika daha kaynatın ve soğumaya bırakın.

Eğin'in günlük yemek çeşitleri arasında, çoğu zaman yağ ve şerbet ile ikram edilen çok sayıda tatlı ve yarı sulu "şila" bulunmaktadır.

1 bardak pirinç
6 bardak süt
Yarım bardak şeker

Sıvı emilene ve pirinç de eriyene kadar, sütle pirinci hafif ateşte beraber pişirin; şeker ilave edin, birkaç dakika daha pişirin ve toz tarçın ile ikram edin.

1 bardak pirinç (ya bulgur ya da dövülmüş pirinç)
4 bardak su
Yarım bardak un
Yağ*
Şerbet

Hububatı haşlayın, suda çözülmüş unu doldurun ve kaynatın. Yağ ve şerbet ile birlikte ikram edin.

* Perhiz sırasında yağ yerine kıyılmış ceviz kullanın.

(Birinci versiyon)

1 bardak un
4 bardak su
2 yemek kaşığı yağ
Dut veya üzüm şerbeti

Unu suyun içinde çözdürün ve sürekli karıştırarak kaynatın; üzerine yağ ilave edin, 

birkaç dakika daha kaynatmaya devam edin. üzerine şerbet doldurarak sıcak ikram edin.

(İkinci versiyon)

Yarım bardak dut veya üzüm şerbeti
Yarım bardak un
3 bardak su
2 yemek kaşığı yağ

Şerbeti kaynar suyun içinde eritin; unu soğuk su ile açın ve üzerine doldurun; birkaç dakika daha pişirmeye devam edin.

1 bardak bulgur

Yarım bardak un

2 yemek kaşığı yağ

Tuz

Bulguru bol suda haşlayın. bu sırada unu yağda kavurun ve haşlanmış bulgura karıştırın.

Yarım bardak un
2,5 - 3 bardak su
Tuz
Yağ ve şerbet

Rengi kararıp altın sarısı olana kadar unu sürekli karıştırarak hafif ateşte kavurun. Karıştırmaya devam ederek kaynayan suyu azar azar ilave edin. Tuz ilave edin ve ateşi söndürün, tencerenin kapağını kapatın ve birkaç dakika dinlendirin. Küçük bir çukur açın ve içine yağ ve şerbet doldurun.

İrmik öğütülmüş buğdayın kepeğimsi unu ile hazırlanır;

1 bardak irmik 
5 bardak su
2 yemek kaşığı yağ
Tuz

İrmiği kaynayana kadar sürekli karıştırarak su ile pişirin; ateşi söndürürken yağ ilave edin.

Sırmuk öğütülmüş buğdaydaki en küçük taneli bulgur ile hazırlanır;
1 bardak küçük taneli bulgur
3 bardak su
Yarım bardak un
1 yemek kaşığı yağ
Kırmızı biber ve karabiber
Tuz
Bulguru yağda kavurun, üzerine su ve baharatları ilave edin, ardından suda seyreltilen unu ilave edin ve macuna dönüşene kadar pişirin

1 bardak öğütülmüş büyük taneli darı
1 yemek kaşığı yağ
Tuz
Darıyı kaynar suda macuna dönüşene kadar pişirin. İkram ederken üzerine yağ ilave edin.

1 adet horoz
1 kilo "dzedzadz" (haşlanmış kepeksiz buğday)
Tuz

Horozu (veya tavuğu) haşlayın, kemiklerini çıkarın, ardından önceden ıslatılmış dzedzadzı üzerine doldurun ve hafif ateşte pişirin; tanecikleri iyice açıldığında ahşap kaşıkla tekdüze hale gelinceye kadar dövün.

1 litre yoğurt
1 yemek kaşığı un
1 yumurta
2 soğan
2 yemek kaşığı yağ
Yarım bardak ceviz
1 yemek kaşığı nane
Tuz

Yoğurdu un ve yumurta ile çırpın, ardından kaynatın. Soğanı kıyın ve yağda yumuşatın, pişmiş yoğurdun üzerine ilave edin, kıyılmış cevizi ve naneyi de içine karıştırın, birkaç dakika daha pişirin ve kuru ekmek veya lavaş ekmek ile ikram edin.

300 gram et
1 bardak nohut
2 soğan
2 yemek kaşığı domates salçası
2 yemek kaşığı yağ
Kırmızı biber ve karabiber
Kimyon
Kurutulmuş yeşillik

Eti küp şeklinde doğrayın ve önceden ıslatılmış nohut ile birlikte haşlayın. Diğer bileşenleri ilave edin ve pişirin.

Yarım kilo dövülmüş et
Yarım kilo ince bulgur
Kırmızı biber ve karabiber
Tuz

Ellerinizi sık sık ıslatarak, eti ve bulguru birbirine karıştırın ve yoğurun. elde ettiğiniz hamurdan fındık büyüklüğünde toplar hazırlayın; bu toplar ayranla hazırlanan çorbanın içinde pişirilir.

Yortu günlerinde dolma etle hazırlanır. Sıradan günlerde et yerine yağ kullanılır. Perhiz döneminde hazırlanan dolmaya zeytinyağı ve ceviz karıştırılır.

Asma yaprağının tuzlanmış yapraklarına sarılır. Yazın sebzelerin içine de doldurulur. Kış için ise, içi oyulmuş patlıcan, kabak ve biber kurutulur.

Yarım kilo çekilmiş veya öğütülmüş yağlı et
2 bardak büyük taneli bulgur
2 çorba kaşığı domates salçası
2 soğan
Yeşillik
Kırmızı biber ve karabiber
Yabankekiği
Nane
Tuz

Bulguru, su ile seyreltilmiş salçayı, kıyılmış soğanı ve yeşilliği etin üzerine ilave edin, baharat ilave edin ve yaprağa sarın veya sebzelerin içine doldurun.

Balık yakın göllerden ve akarsulardan getirtilir. Balığı ya ateşte ızgara yaparlar ya da yumurtaya bulayarak sıvı yağ veya zeytinyağında kızartırlar

Bazı haşlamalar, çok sulu çorbalar da yapılır; kurumuş ekmek parçaları bu çorbalara ilave edilerek yenir.

1 bardak dzedzadz (haşlanmış kepeksiz buğday)

2 domates

2 yumurta

200 gram peynir

2 yemek kaşığı yağ

Yeşillik

Kırmızı biber ve karabiber

Tuz

Dzedzadzı haşlayın, üzerine yağ, kıyılmış domates, rendelenmiş peynir ve baharat ilave edin. Ardından, yumurtayı çırpın, çorbanın üstüne doldurun; ateşi söndürmeden önce kıyılmış yeşilliği ilave edin.

2 yumurta

1 yemek kaşığı yağ

200 gram peynir

Birkaç adet yeşil soğan sapı

Karabiber

Rendelenmiş peyniri ve yağı kaynar suyun içine atın. Peynir eridiğinde ve suyun rengi beyaza döndüğünde çırpılmış yumurtayı ilave edin. Ateşten alırken içine kıyılmış yeşil soğan karıştırın.

2 soğan

2 yumurta

2 yemek kaşığı yağ

Kırmızı biber

Kuru yeşillik

Tuz

Ekmek

Soğanı kıyın ve kızartın. Bol su, baharat ilave edin, ardından çırpılmış yumurtayı üzerine dökün ve kuru ekmek ile birlikte ikram edin.

1 litre yoğurt
1 litre su
1 yumurta
1 yemek kaşığı un
2 yemek kaşığı yağ
2 soğan
Nane
Tuz
Lavaş ekmek

Yoğurda su karıştırın; üzerine yumurta ve un katıp kaynatın. Soğanı kıyıp, yağda kızartın; nane ilave edin. Lavaş ekmek üzerine sıcak ayran, ardından kızartılmış soğanı ilave edip ikram edin.

* Süzülmüş ayran çorbasına andzogh adı verilir.

Ekşi çorba Kutsal Perşembe günleri İsa'ya çarmıha gerilmiş iken su yerine sirke içirilmesinin anısına yağsız, ama sirke kullanılarak hazırlanır.

1 bardak büyük taneli bulgur
Yarım kilo tarhunotu (bir sebze türü)
Kırmızı biber ve karabiber
Nane
Sirke
Tuz

Sebzeyi haşlayın, bulguru üzerine ilave edin. Baharat katarak sirke ile birlikte ikram edin.

Yarım kilo şalgam
Yarım kilo kabak
2 soğan
2 yemek kaşığı yağ
1 bardak büyük taneli bulgur
Yarım litre yoğurt
1 yumurta
1 yemek kaşığı un
Nane
Kırmızı biber ve karabiber
Tuz

Yoğurdu karıştırın, üzerine yumurta ve un ilave edin; kaynatın. Kabağı ve şalgamı doğrayın ve haşlayın, ardından yoğurdun üzerine dökün. Soğanı doğrayın; yağda kızartın; çorbaya katın; baharat ilave edin; 5 dakika kaynatın.

1 bardak büyük taneli bulgur
2 bardak su
1 yemek kaşığı yağ 
1 soğan
Kırmızı biber
Nane
Tuz

Soğanı doğrayın ve yağda kızartın; kızartılmış soğanın üzerine bulguru ve baharatları ve ardından suyu ilave edin ve suyunu tamamen çekene kadar hafif ateşte pişirin.

100 gram kavurma (yağıyla birlikte)
1 bardak büyük taneli bulgur
1 soğan
2 bardak su
Kırmızı biber
Tuz

Soğanı doğrayın ve etle birlikte kızartın; üzerine bulguru, ardından su ve baharatları ilave edin; suyunu tamamen çekene kadar hafif ateşte pişirin.

1 bardak pirinç
2 bardak su
Yarım bardak erişte 
1 yemek kaşığı yağ
Tuz

Erişteyi yağda kızartın, üzerine pirinci ilave edin, biraz kavurun, ardından su ilave edin ve suyunu tamamen çekene kadar hafif ateşte pişirin.

Yarım kilo kabak
1 litre yoğurt
Nane tozu
Tuz

Kabağı doğrayın ve haşlayın, soğumaya bırakın; ardından üzerine yoğurt, tuz ve nane ilave edin.

1 litre yoğurt
1 bardak su
2 hıyar
2 diş sarmısak
Yarım bardak öğütülmüş ceviz ve fındık
Yeşillik
Tuz

Yoğurdu su ile seyreltin, doğranmış hıyarı, yeşilliği ve sarmısağı ve ayrıca öğütülmüş fındığı ve cevizi üzerine ilave edin; kuru ekmek ile birlikte ikram edin.

3 yumurta
1 yemek kaşığı yağ
2 yemek kaşığı un
1 yemek kaşığı bal veya şerbet
Tuz

Yağı ısıtın, üzerine unla çırpılan yumurtaları doldurun, önce bir yüzünü pişirin, ardından çevirin ve diğer yüzünü pişirin. Üzerine bal veya şerbet dökerek ikram edin.

1 yemek kaşığı yağ
2 yumurta
Tuz

Yağı ısıtın, yumurtaları içine kırın, yumurta sarılarının bütün olarak kalması için o şekilde pişirin.

Damat kayınpederinin evine ilk gitmeye hazırlandığında veya vaftiz babası vaftiz evladını görmeye geldiğinde yeni doğan çocuk ona sunulurken ve bunun yanı sıra değerli misafirleri ağırlamak için hazırlanır

4 yumurta

1 yemek kaşığı yağ
1 yemek kaşığı bal
Tuz

Yağı ısıtın, çırpılmış yumurtaları yağda pişirin, her iki yüzünü de pişirin ve balla ikram edin.

200 gram pestil
2 yumurta
1 yemek kaşığı yağ
Tuz

Pestili doğrayın, yağda kızartın, üzerine çırpılmış yumurta dökün ve yarı pişmiş vaziyette ikram edin.

Yarım kilo ıspanak
1 soğan
2 yemek kaşığı yağ
2 yumurta
Kırmızı biber ve karabiber
Tuz

Soğanı doğrayın ve yağda kızartın; baharat ilave edin; üzerine doğranmış ıspanağı ilave edip hafif ateşte buharla pişirin; ardından üzerine çırpılmış yumurtayı döküp karıştırın.

Yarım kilo kabak
2 yemek kaşığı yağ
2 yumurta
Kırmızı biber ve karabiber
Tuz

Kabağı doğrayın ve yağda kızartın; üzerine çırpılmış yumurtayı ilave edin; baharat ilave edip ikram edin.

1 bardak un
Yarım bardak yağ
Yarım bardak pudra şekeri, şerbet veya bal

Biraz sararana kadar unu hafif ateşte kavurun; üzerine yağ ilave edin ve yeknesak bir yapıya sahip olana kadar ezin; ardından ateşten indirin ve tatlıyı ilave edin. Hemen servis tabağına doldurun, düzleştirin ve kesin.

1 kilo kabak 
2 bardak şerbet
3 bardak su

Kabağı küplere ayırarak doğrayın; 1-2 saat kireçli suda muhafaza edin; ardından soğuk su ile yıkayın. Suyu ve şerbeti birbirine karıştırın; kaynattıktan sonra içine kabağı ilave edin ve birkaç aşamada pişirin (5 dakika kaynatın; soğumaya bırakın; bu işlemi birkaç kez tekrarlayın.

* Aynı şerbetli suyun içinde incir, ayva, vişne, çakaleriği (bir erik türü) ve bargug (kayısı) da pişirirler.

Ormanlardan getirilen inek gülü isimli gül türünden de reçel hazırlamak gelenektir. Kharefil türü gülden ise gül yağı ve gül suyu elde ederler.

Eğin'lilerin mutfak kültüründe onların dil ve düşüncelerindeki özgüllüğü gösteren kendilerine özgü sözcükler bulunmaktadır.

Örnek:

• kuş = tekne
• kuştas = derin kepçe
• tıtmang = kabaktan yapılmış kap
• zarmagh = bulgur elemekte kullanılan elek
• tsarmagh = ince elek, un eleği
• ekhal = kilden yapılmış, yağ ve peynir saklama kabı
• tatig = yemek karıştırmakta kullanılan uzun alet veya tandırdan kazanı çıkarmakta kullanılan çengel.
• khalgin = kazan

Hovsep G. Canigyan, Eğin'in eski değerleri, Tiflis, yayıncı: "M. T. Rodinyants, 1895, 500, 6 sayfa, "Eğin Halk Şarkıları"nın devamı, kayıt: Gomidas Vartabed, yayıncı: Surp Eçmiyadzin Başpatrikliği, 1895, 16 sayfa.

Arakel Keçyan ve Mıgırdiç Barsamyan, Eğin ve Eğin'liler, Paris, 1952, 814 sayfa ve "Ekler": "Eğin lehçesi sözlüğü, Eğin ve çevresinden eski el yazmaları, manastır rahipleri ve tanınmış hacılar, amiralar", bağımsız sayfa düzeni olarak 231 sayfa.