Palu kaza of Van

Van Vilayeti, XX. yy. başı

Van

Van bölgesi veya Vaspurakan, Ermeni medeniyetinin en önemli merkezlerinden. Ermeni kimliği ve kültürünün izleri o kadar çok ki bu bölgede... Osmanlı döneminde de Ermeniler Van ve bölgesinde önemli bir yere sahiptiler. Başka bir deyişle, bu dönemde de Ermeni etkisi yerel kültür, ekonomi, sosyal, siyasi, dini yaşam üzerinde büyük ölçüde hissedilmektedir.

Osmanlı döneminde Van’daki Ermeni mirasına değinmek Huşamadyan ekibine şevk veren bir durum. Bu konu hakkında sayısız Ermeni kaynağı vardır, fakat bunlar XIX. yy. itibaren yayımlanmış kitaplarda, dergilerde ve gazeteler içinde dağılmış bir vaziyette. Van bölgesindeki Ermeni yaşamını farklı yönleriyle gerçek bir şekilde sunmak için bol ve çoğu kez ender bu belgelerin tasnif edilip incelenmesi gerekir.

“Gökyüzünde cennet, yeryüzünde Van” (“Dünyada Van, ahirette iman”): Van Ermenilerinin şehirleri ve memleketleri ile ilgili benzer deyişleri çoktur. Huşamadyan sayfalarında bu cennet güzellikleri ve cennetsel bir yaşamın farklı boyutlarını anlatmaya çalışacağız. Aynı zamanda, bizi ilgilendiren dönemin hüzünlü sayfalarına da göz atacağız, sonuçta bütün bunlar oradaki asırlık Ermeni hayatını cehenneme çevirip nihayetlendirdiler.