Պետրոս Ալահայտոյեան հծոյ 1 | Վան
Այս էջով ներկայացուած բոլոր երգերն ու պարեղանակները հաւաքուած եւ ձայնագրուած են երաժշտագէտ-երգահաւաք Պետրոս Ալահայտոյեանի կողմէ։ 1980-ականներէն սկսեալ ան շրջած է տարբեր երկիրներու հայաշատ քաղաքները, հանդիպումներ ունեցած է Ցեղասպանութեան վերապրած հայերու հետ եւ անոնցմէ հաւաքած՝ իրենց հայրենի քաղաքներէն եւ գիւղերէն ժառանգ մնացած երգեր եւ յուշեր։
Այս էջերուն խմբագրութիւնը եւ երգերուն նօթագրութիւնն ու թուայնացումը գործն է Դոկտ. Ծովիկ Մարգարեանի։
Ենովք Տէր Յակոբեան
1986 Նոյեմբերի 25-ին, Պետրոս Ալահայտոյեան երգահաւաքի իր գործով կը գտնուէր Պոսթըն. հոն է որ ան կը հանդիպի Տօքթ. Էլիզապէթ Կրէկըրի-ին, որ վանեցի վերապրողներու զաւակ էր, եւ բարեկամը Ենովք Տէր Յակոբեանին՝ վանեցի աշուղի մը։
Տօքթ. Էլիզապէթ Պրն. Ալահայտոյեանի տրամադրութեան տակ կը դնէ իրենց տան մէջ արձանագրուած ձայնապնակներ, որոնց վրայ արձանագրուած կը գտնուէին Ենովքի երգերը, եւ այս նոյն հանդիպման ժամանակ ան կը բաժնէ Պրն. Ալահայտոյեանին հետ տեղեկութիւններ Ենովքի կեանքին եւ իրենց բարեկամութեան մասին։
Տօքթ. Էլիզապէթ ինք եւս, նոյն այս հանդիպումներու ընթացքին, կ՚երգէ Վանի երգեր եւ կը պատմէ շատ հարազատ ձեւով թէ ուրկէ՞ եւ ինչպէ՞ս ինք սորված է Վանի երգեր։
Ենովք Տէր Յակոբեան (1900-1966) ծնած է Վանի շրջանի Իշխանիգոմ գիւղը (Վանայ լիճի ափին, Վան քաղաքի հարաւ-արեւմուտքը, ներկայ անունը Պաքըմլը) եղած է աշուղ, երաժիշտ եւ քանդակագործ։ Ենովքի մեծ հայրը աշուղ էր, իսկ հայրը՝ Ախթամար կղզիի Սուրբ Խաչ տաճարին քահանան։ Ջարդերու ժամանակ ամերիկացի միսիոնարներու շնորհիւ, ընտանիքը կը փրկուի եւ կ՚ապաստանի Երեւան։ 1916-ին, Ենովք Թիֆլիսի մէջ արուեստի ուսում կը ստանայ, 1918-1923 վարչական պաշտօններ կը վարէ Մերձաւոր Արեւելքի նպաստամատոյց կոմիտէի (Near East Relief) Երեւանի եւ Նոր Բայազիդի որբանոցներուն մէջ։ Փետրուար 1921-ին Ենովք իր մասնակցութիւնը կը բերէ Հայաստանի մէջ խորհրդային կարգերուն դէմ տեղի ունեցած ապստամբութեան, ոտքէն կը վիրաւորուի, փամփուշտը երբեք ալ կարելի չըլլար դուրս հանել, այս պատճառով ալ Ենովք մինչեւ կեանքին վերջը կը կաղայ։
1923-ին կը գաղթէ դէպի Միացեալ Նահանգներ եւ կը հաստատուի Արեւելեան ափ՝ Մասաչիւսէց նահանգին մէջ։ Կ՚ամուսնանայ 1948-ին Նուարդ Քալարճեանի հետ։
Տօքթ. Էլիզապէթի համաձայն՝ 1930-ական թուականներուն, երբ Էլիզապէթ 13 տարեկան էր, Ենովքն ու Էլիզապէթին մայրը՝ Մայիս Քաջբերունի, կը վայելէին Վանի երգասացի համբաւ, եւ շրջանի հայ ընտանիքներն ու դրացիները ամէն շաբաթ կը հաւաքուէին Վահրամ եւ Գոհարիկ Սանդագործեաններուն տունը, Չէլսի քաղաքին մէջ, երգեր լսելու։ Այս առիթով, երկար սեղան մը կը շտկուէր սկսելով խոհանոցէն, հասնելով մինչեւ փողոցի դրան սեմէն դուրս, վրան ուտելիքներ կը շարուէին, եւ Էլիզապէթին մայրը մեծ սեղանին մէկ կողմը կը նստէր, իսկ Ենովք՝ միւս կողմը, եւ կը սկսէին փոխն ի փոխ երգել, մինչեւ գիշերուան ուշ ժամերը, ձեւով մը երգամարտ կատարելով, տեսնելու համար թէ ո՞ր մէկ երգասացին երգերը միւսէն առաջ պիտի հատնէին։
Տօքթ. Էլիզապէթ կը պատմէ թէ այս բարեկամութիւնը շարունակուեցաւ երկար տարիներ, եւ երբ Էլիզապէթ երիտասարդ էր, Ենովքի առաջնորդութեամբ, եւ ուրիշ ընկերներու հետ միասին, ինչպէս երկու քանդակագործներ, մէկ հրեայ նկարահան, եւ երաժիշտ-յօրինող Ալան Յովհաննէս, բոլոր այս բարեկամները կը խմբուէին գիշերները եւ կը քալէին տունէ տուն երգելով Վանի երգեր։
Ենովքի արուեստի գործերէն ոմանք ներկայիս կը ցուցադրուին Ուոթըրթաունի Armenian Library and Museum of Americaին մէջ (Մասաչիւսէց)։ Անոնց շարքին են իւղանկարներ, ինչպէս նաեւ հայկական եկեղեցիներու փայտեայ վերարտադրութիւններ։
Ենովքի գործերուն մասին աւելի իմանալու համար կրնաք այցելել՝ http://www.yenovkderhagopian.com
Կը ներկայացնենք Յուշամատեանի պատրաստած ֆիլմը, որ կը վերաբերի Վան քաղաքին։ Սկիզբը կ՚երեւի Վան քաղաքի միջնաբերդը, ապա Այգեստան թաղամասը՝ խորքին ալ Վարագայ լեռը։ Ֆիլմին ամբողջ տեւողութեան ձայնային երանգներ ստեղծողը վանեցի Ենովք Տէր Յակոբեանն է։ Սոյն երաժշտութիւնները ան լսած ու սորված է իր հայրենի Վանին մէջ։
Յղացում, եւ հրատարակման պատրաստութիւն՝ Օլկա Կոլիքովա եւ Սիլվինա Տէր Մկրտիչեան։
1-Դարօ Պատի Նըխշուն Ճռիկ
2-Սուսան Սէնի Կիւլ Այ Պալամ
3-Ծիրան-Ծիրան
4-Կարավաններ
5-Սեւ Խաւարը
6-Վանայ Քաղքէն Դուրս Ելայ
7-Քէմպախ Պլանուխ
8-Քնիր Իմ Բալիկ
9-Վարդ Է Մի Բացուեր
10-Լէօյլէմ Լէօյլէմ
11-Ձի Մ՛եմ Առել Քսան Փարա
12-Կտցուր Եմ
13-Գութանները Մանէ Մանէ
14-Հօրօմ Հօրօմ
15-Ման Արի, Հայկօ Ջան
16-Տէ Լէ Միրէ Մին Տը Հայէ Միրէ Մին (քրտերէն երգ)
17-Հարաւ Քամին (սազի նուագակցութեամբ)
18-Օխթ լէ լէ լէ լէ լէ Եամման (սազի նուագակցութեամբ)
19-Սրտիկ Սեւաւոր (սազի նուագակցութեամբ)
Դարօ պատի նըխշուն ճռիկ
Դարի լօ լօ լօ լօ
Դարօ պատի նըխշուն ճռիկ
Դարի լօ լօ լօ լօ
Պրծաւ ինկաւ Դարօ վրիկ
Դարի լօ լօ լօ լօ
Դարօն կերաւ կպաւ ձրիկ
Դարի լօ լօ լօ լօ
Վարդ Պատրիկի դամբարանը, Վանի շրջան (Աղբիւր՝ Մխիթարեան միաբանութիւն, Սուրբ Ղազար, Վենետիկ։ Շնորհակալութիւններ Հայր Վահան ծայրագոյն վարդապետ Օհանեանի)
Susam sen gül ay balam
Susam seni
Susam sen gül ay balam
Susam seni
(Y)itirmişem men yâremi ay balam
Öz gülümi
Aman kemenim ay balam
Aman kemenim
(Y)üzünde hal var
Yandırdü meni
Yandırdü meni
Öldürdü meni
Yandırdü meni ay balam
Öldürdi meni
Sekiz (y)ıldir ay balam
Sekiz (y)ıldir
Sekiz (y)ıldir ay balam
Sekiz (y)ıldir
Görmemişem men yâremi ay balam
Öz gülümi
Aman kemenim ay balam
Aman kemenim
(Y)üzünde hal var
Yandırdü meni
Yandırdü meni
Öldürdü meni
Yandırdü meni ay balam
Öldürdü meni
Մոկս. Փութկու (կամ Սարի) Սուրբ Գէորգ վանք (Աղբիւր՝ Պետօ Եղիայեանի հաւաքածոյ, Լոնտոն։ Շնորհակալութիւններ Ժան-Փիեռ/Շապու Քիպարեանի)
Զանգիզուր փախչող աղջիկ
Զանգիզուր փախչող աղջիկ
Յետիդ ընկեր ես եմ ճէյրան մեռելոյ մ՛եմ
Մեռնում եմ ախ պաշ մեռնէի
Էն եարին մէկ էլ տեսնէի
Տեսնելուց յետոյ մեռնէի
Հալ-լա Դա-րամ….
Ծիրան-ծիրան էր եարըս
Լըխկած ծիրան էր եարս
Ծիրան-ծիրան էր եարըս
Լըխկած ծիրան էր եարս
Խորոտ դելը մայիլու տեղէն
Կոլոտ դելը մայիլու տեղէն
Տնկոզ տնկոզ ման արի
Դատարկ ճէպով տուն արի
Դայ-րա ըմ դարի րայրա րամ
*Խումբ մը Վանեցի երիտասարդներ մտադիր են շատ դրամ շինելու, կ՚որոշեն Վանի այգիներէն շատ ծիրան քաղել, տանիլ Երեւան ծախել քանի որ Երեւան ծիրան չկայ. բայց հաշիւ չեն ըներ որ Երեւան երթալու ատեն տաք օդ է ծիրանները կը փսխին մարդ չ՚առներ, բայց երիտասարդ են կը զուարճանան, եւ երգ կը շինեն իրենց փորձառութեան մասին։
(Այս պատմութիւնը կը պատմէ Տօքթ. Կրէկըրի ըսելով թէ ան լսած է Ենովք Տէր Յակոբեանէն)։
Արտամետի (Էտրէմիդ, Էրտէմէտ) մէջ խումբ մը հայեր (Աղբիւր՝ Մխիթարեան միաբանութիւն, Սուրբ Ղազար, Վենետիկ։ Շնորհակալութիւններ Հայր Վահան ծայրագոյն վարդապետ Օհանեանի)
Վան քաղաքի Արարք (կամ Արարուց) եկեղեցին եւ անոր շրջակայ տարածքը (Աղբիւր՝ Պետօ Եղիայեանի հաւաքածոյ, Լոնտոն։ Շնորհակալութիւններ Ժան-Փիեռ/Շապու Քիպարեանի)
Սեւ խաւարը իմ ընկերս է անբաժան
Ես չգիտեմ ինչ ասել է պայծառ օր.
Բայց այսօրուան խաւարն է խոր հոգեհան,
Դիակները փսփսում են անհամար,
Եւ պատմում են իրենց ցաւերն անպատում
Որից Աստուած գուցէ դողայ երկնքում։
Վան քաղաքի բերդը հարաւէն դիտուած (Աղբիւր՝ Պետօ Եղիայեանի հաւաքածոյ, Լոնտոն։ Շնորհակալութիւններ Ժան-Փիեռ/Շապու Քիպարեանի)
Տան-տան-տա…..
Վանայ քաղքէն դուրս ելայ
Վայ լէ լէ լէ վայ լօ լօ
Վանայ քաղքէն դուրս ելայ
Վայ լէ լէ լէ վայ լօ լօ
Հայրենիքից հեռացայ
Իմ որդի սոխակս
Հայրենիքից հեռացայ
Իմ որդի սոխակս
Վանի Կոխբանց գիւղի սրբազան ծառը (Աղբիւր՝ Մխիթարեան միաբանութիւն, Սուրբ Ղազար, Վենետիկ։ Շնորհակալութիւններ Հայր Վահան ծայրագոյն վարդապետ Օհանեանի)
Էրթամ Իսթամպուլը
Բերեմ փարա պօլը
Հայ լէ, հայ լէ, հայ լէ, հայ լէ
Իմ եարիս խամար առնեմ ջուխտըմ սօլ
Արի, եար արի, խռով մի՛ գնա
Աստուըրիս մալը զի քէ չի մնայ
Աման կիւլէ է եամ տըլէ է կիւլէ
Արի էրթանք մեր խաս պախչէն
Ես վարդ քաղեմ դու ալ ու չէն
Եաման կիւլէ է եամ տըմէ է կիւլէ
Քէմպախ Պլանուխ, ինչ անուշ գեղ էր
Եարիս մէկ պագը իմ սրտին դեղ էր
Արի եար արի խռով մի՛ գնա
Աստուորիս մալը զի քէ չի մնայ
Աման կիւլէ է եամ տըլէ է կիւլէ
Արի էրթանք մեր խաս պախչէն
Ես վարդ քաղեմ դու ալ ու չէն
Եաման կիւլէ է եամ տըմէ է կիւլէ
Ա՜յյյյյ
Վանեցի հայեր (Աղբիւր՝ P. Müller-Simonis, Du Caucase au Golfe Persique, à travers l’Arménie, le Kurdistan et la Mésopotamie, Washington D.C., 1892)
Քնիր իմ բալիկ օրօր իշարա
Դու լաց մի՛ լինիր ես շատ եմ լացէ
Դու լաց մի՛ լինիր ես շատ եմ լացէ
Կարաւանն անցաւ բարձած արցունքով
Մեր սեւ երկնքով եկան անց կացան (Սեւ անապատում ծունկ չոքեց մնաց)
Ախ մեր լեռներում նրանք կուրացան (Այն մեր աշխարհի դարդ ու զուլումն է)
Դու լաց մի՛ լինիր ես շատ եմ լացէ
Կոյր կռունկները սուգ ու շիւանով
Մեր սեւ երկնքով եկան անց կացան
Ախ մեր լեռներում նրանք կուրացան
Դու լաց մի՛ լինիր ես շատ եմ լացէ
Ասորիներու կրօնապետ Մար Շիմոնի ընտանիքը, 1894-ի շուրջ։ Կ՚ապրէին Վան նահանգի հարաւը՝ Հաքքարի սանճաքի Քոչանիս գիւղին մէջ։
Ոտքի՝ ձախէն աջ, Մար Եոսիփ Սարգիս (Ճիլուի եպիսկոպոս), Եոնան Քամպար, որ գրկած է Մար Պուլոս Մար Շիմոնը կամ Զայա Մար Շիմոնը (երկորեակներ էին), Ասիադ Քամպար, Սուրմա Խանըմ Մար Շիմոն, Իշայ Մար Շիմոն, անծանօթ մը որ գրկած է երկրորդ երկորեակը։ Առաջին շարք, ձախէն աջ՝ Շլիմոն (Պատրիարքին օգնականը), Հորմիզտ Մար Շիմոն, Մար Պէնյամին Մար Շիմոն, Րոպ Խայլա Տաուիտ Մար Շիմոն, Մար Իզաք խնանիշօ (Աղբիւր՝ Պետօ Եղիայեանի հաւաքածոյ, Լոնտոն։ Շնորհակալութիւններ Ժան-Փիեռ/Շապու Քիպարեանի)։
Վարդն ի բացուէ Վանայ քեաղքից էգեստար
Վարդն ի բացուէ Վանայ քեաղքից էգեստար
Աստուած սիրես մէկ օրոխկի տեու ձիկ տար
Աստուած սիրես մէկ օրոխկի տեու ձիկ տար
Քեա խորոտիկ քեա նազերով տեու վի՞րն ես
Քեա խորոտիկ քեա նազերով տեու վի՞րն ես
Աշխարհը գիտի ալամ գիտի տեու իմն ես
Աշխարհը գիտի ալամ գիտի տեու իմն ես
Լէօյլէմ, լէօյլէմ, լէօյլէմ,
Մէկ ձի ունիմ լա լէօյլէմ
Լէօյլէմ, լէօյլէմ, լէօյլէմ,
Եօթ քուր ունեմ եօթ ախպէր
Լէօյլէմ, լէօյլէմ, լէօյլէմ,
Եօթն էլ կցած բանելու
Լէօյլէմ, լէօյլէմ,
Կը բերեմ քթօպ շամի
Լէօյլէմ, լէօյլէմ,
Ծալեմ ծալէ ծալ փռեմ
Լուսանկարը Վանի շրջանէն է, բայց այլ տեղեկութիւններ չունինք անոր մասին (Աղբիւր՝ Պետօ Եղիայեանի հաւաքածոյ, Լոնտոն։ Շնորհակալութիւններ Ժան-Փիեռ/Շապու Քիպարեանի)
Ձի մ՛եմ առել քսան փարա
Նիր նա նէ, նիր նա նէ, նիր նա նէ, նա նա
Օդնըրը չալլա մէջնա եարա
Նիր նա նէ, նիր նա նէ, նիր նա նէ, նա նա
Քէօրէօն եկաւ եանա եանա
Նիր նա նէ, նիր նա նէ, նիր նա նէ, նա նա
Թըրբըրոտ էր մըտքըս բանա
Նիր նա նէ, նիր նա նէ, նիր նա նէ, նա նայ
Վան, հայուհիներ (Աղբիւր՝ Մխիթարեան միաբանութիւն, Սուրբ Ղազար, Վենետիկ։ Շնորհակալութիւններ Հայր Վահան ծայրագոյն վարդապետ Օհանեանի)
Կտցուր եմ կու գամ սարերուն
Ջան օյ, ջան օյ, ջան օյ, ջան
Խալեմ թափեմ քարերուն
Ջան օյ, ջան օյ, ջան օյ, ջան
Խառնեմ էլման կէտերուն
Ջան օյ, ջան օյ, ջան օյ, ջան
Լըցնեմ եարոչ կըժերում
Թօյ տալելօ զըրավէ
Լուսանկարը Վանի շրջանէն է, բայց այլ տեղեկութիւններ չունինք անոր մասին (Աղբիւր՝ Պետօ Եղիայեանի հաւաքածոյ, Լոնտոն։ Շնորհակալութիւններ Ժան-Փիեռ/Շապու Քիպարեանի)
Գութանները մանէ մանէ
Լօ է լօյ լօ է լօյ լօ վայ լօ
Գութաները մանէ մանէ
Լօ է լօյ լօ է լօյ լօ վայ լօ
Ուրիշի խելքը կը տանէ
Տիլպար մէյ վահանէ տամմա
Շէկ աղջիկ հաց կը տանէ
Լօ է լօյ լօ է լօյ լօ վայ լօ
Շէկ աղջիկ հաց կը տանէ
Տիլպար մէյ վահանէ տամմա
Հայ կիներ լուսանկարուած Վանի շրջանի Ալեուր (կամ Ալուր) գիւղին մէջ, որ կը գտնուէր Կտուց կղզիին դիմաց (Աղբիւր՝ Մխիթարեան միաբանութիւն, Սուրբ Ղազար, Վենետիկ։ Շնորհակալութիւններ Հայր Վահան ծայրագոյն վարդապետ Օհանեանի)
Աղջի հօրօմ հօրօմել ա եարս
Աղջի հօրօմ հօրօմել ա եարս
Վարդն ի ձեռին թոռոմել ա եարս
Վարդն ի ձեռին թոռոմել ա եարս
Հօրօմ հօրօմ, հօրօմել ա եարըս
Հօրօմ հօրօմ, հօրօմել ա եարըս
Վարդն ի ձեռին թոռոմել ա եարս
Վարդն ի ձեռին թոռոմել ա եարս
Աղջի հօրօմ գրողը քեզ թող տանի
Աղջի հօրօմ գրողը քեզ թող տանի
Արժան չելար մէ քթոցը դարմանի
Արժան չելար մէ քթոցը դարմանի
Հօրօմ հօրօմ, հօրօմել ա եարըս
Հօրօմ հօրօմ, հօրօմել ա եարըս
Վարդն ի ձեռին թոռոմել ա եարս
Վարդն ի ձեռին թոռոմել ա եարս
Պա չէք ասում հօրօմին տարել են
Պա չէք ասում հօրօմին տարել են
Օխթը նոր է սարումը պահել են
Օխթը նոր է սարումը պահել են
Հօրօմ հօրօմ, գրողը քեզ տանի
Հօրօմ հօրօմ, գրողը քեզ տանի
Արժան չելար մէ քթոցը դարմանի
Արժան չելար մէ քթոցը դարմանի
Դան-դա-րա.......
Հայ կիներ լուսանկարուած Վանի շրջանի Ալեուր (կամ Ալուր) գիւղին մէջ, որ կը գտնուէր Կտուց կղզիին դիմաց (Աղբիւր՝ Մխիթարեան միաբանութիւն, Սուրբ Ղազար, Վենետիկ։ Շնորհակալութիւններ Հայր Վահան ծայրագոյն վարդապետ Օհանեանի)
Դա-րա-րի...
Գիւլէ գիւլէ եար գիւլէ եար գիւլէ
Սարի սիւմբիւլը բաղի բիւլբիւլը Հայկօ ջան
Գիւլէ գիւլէ եար գիւլէ եար գիւլէ
Սարի սիւմբիւլը բաղի բիւլբիւլը Հայկօ ջան
Ման արի, ման արի, ման արի, Հայկօ ջան
Ման արի, ման արի, ման արի, Հայկօ ջան
Գիշերները տուն արի, Հայկօ ջան
Գիշերները տուն արի, Հայկօ ջան
Գիւլէ գիւլէ եար գիւլէ եար գիւլէ
Սարի սիւմբիւլը բաղի բիւլբիւլը, Հայկօ ջան
Գիւլէ գիւլէ եար գիւլէ եար գիւլէ
Սարի սիւմբիւլը բաղի բիւլբիւլը, Հայկօ ջան
Վանի շրջանին մէջ հայ գիւղացիներ հունձքի պահուն (Աղբիւր՝ Մխիթարեան միաբանութիւն, Սուրբ Ղազար, Վենետիկ։ Շնորհակալութիւններ Հայր Վահան ծայրագոյն վարդապետ Օհանեանի)
de lê mîrê min de hayê mîrê min de hayê mîrê min wayê
de lê mîrê min de lo lo wî şefa axkayî şefa axkayî tu Mûrad î
te bo çi mala min xerab kiriye de herê lê wê wê
de lê mîrê min de ya hatiye serê dayika Memê lo
nehatîye serê gurê çîya wîî, were de loy lo de loy lo lê de loy lo
ax Evdal im Evdal, birindar im Evdal, (y)êsîr im Evdalo, sefîl im Evdalo, Rebenê Xwedê wêê
were nemînim nemînim nemînim lê hayê nemînim lo sefîl im sergirda nim
Վանի շրջանին մէջ գիւղացիներու կողմէ ցորենը կամնելու պահը (Աղբիւր՝ Մխիթարեան միաբանութիւն, Սուրբ Ղազար, Վենետիկ։ Շնորհակալութիւններ Հայր Վահան ծայրագոյն վարդապետ Օհանեանի)
Հարաւ քամին մաղէր զիս
Վայ գիւլիւմ գիւլիւմ գիւլիւմ
Մէջ քո ծոցին թաղէր զիս
Վայ գիւլիւմ է, ջան գիւլիւմ
Մէջ քո ծոցին թաղէր զիս
Վայ գիւլիւմ է, ջան գիւլիւմ
Սասնայ կ՛ելլէր բարակ մուխ
Վայ գիւլիւմ գիւլիւմ գիւլիւմ
Եարիկ մ՛ունեմ Պլանուխ
Վայ գիւլիւմ է, ջան գիւլիւմ
Եարիկ մ՛ունեմ պլանուխ
Վայ գիւլիւմ է, ջան գիւլիւմ
Հարաւ քամին մաղէր զիս
Վայ գիւլիւմ գիւլիւմ գիւլիւմ
Մէջ քո ծոցին թաղէր զիս
Վայ գիւլիւմ է, ջան գիւլիւմ
Մէջ քո ծոցին թաղէր զիս
Վայ գիւլիւմ է, ջան գիւլիւմ
Վանի Կարմրաւոր գիւղի Սուրբ Աստուածածին վանքը (Աղբիւր՝ Մխիթարեան միաբանութիւն, Սուրբ Ղազար, Վենետիկ։ Շնորհակալութիւններ Հայր Վահան ծայրագոյն վարդապետ Օհանեանի)
Հարաւ քամին մաղէր զիս
Վայ գիւլիւմ գիւլիւմ գիւլիւմ
Մէջ քո ծոցին թաղէր զիս
Վայ գիւլիւմ է, ջան գիւլիւմ
Մէջ քո ծոցին թաղէր զիս
Վայ գիւլիւմ է, ջան գիւլիւմ
Սբ. Աստուածածին եկեղեցի, Շատախ (Աղբիւր՝ Պետօ Եղիայեանի հաւաքածոյ, Լոնտոն։ Շնորհակալութիւններ Ժան-Փիեռ/Շապու Քիպարեանի)
Մեր խաղըմ կեր բոլոտէր վայ
Տանը տանը տանէ տան
Մեր խաղըմ կեր բոլոտէր վայ
Տանը տանը տանէ տան
Դուք ձեր փողոցը ման կու գէր վայ
Տանը տանը տանէ տան
Ինչ կնտըներ կուլ կու տէր վայ
Տանը տանը տանէ տան
Մեր խաղըմ կեր մօրէ մ՛եկեր
Տանը տանը տանէ տան
Չիտէր միտէւ տասնըմէկ էր
Տանը տանը տանէ տան
(Լէ լէ լէ լէ լէ եամման)
Նախարաթ հողին էլնեմ սար
Օխթ լէ լէ լէ լէ լէ եամման
Նախիր տանեմ էլնեմ սար
Օխթ լէ լէ լէ լէ լէ եամման
Խնձոր թալեմ արեւ տար
Օխթ լէ լէ լէ լէ լէ եամման
Խնձոր թալեմ արեւ տար
Օխթ լէ լէ լէ լէ լէ եամման
Սարէն իջան տղաներ
Օխթ լէ լէ լէ լէ լէ եամման
Արան փախան աղջիկներ
Օխթ լէ լէ լէ լէ լէ եամման
Վան քաղաքը միջնաբերդէն լուսանկարուած (Աղբիւր՝ Հայաստանի պատմութեան թանգարան, Երեւան, լուսանկար՝ Ա. Վրոյր, 1916)
Ծովուն հաւքըմ կէր,
Անունն էր արոր.
Վզիկն երկեն էր,
Սրտիկ սեւաւոր.
Կապեմ բեչարես,
Երթամ հետ ինոր.
Էն իմ դարդ գիտի,
Ես էլ գո՛ ինոր։
Տեսներ ի ոչխար
Երթաս մզքարին
Տւան քաւ թրքին
Վըրին տըր առին
Խապրիկ մը տարէք
Իմ Սոնա եարին
Թող առնի դարման
Դաւեր իմ եարին
