Hayganuş Çilingiryan (ileride Çevikyan) erkek kardeşi Rupen Sevag’ın çocuklarıyla. Fotoğraf İstanbul’da, Hayganuş daha bekârken çekilmiş. Hayganuş’un solundaki Şamiram. Hayganuş’un hemen sağındaki çocuğun ismi bilinmiyor; daha sağdaki ise Levon. Şamiram ve Levon, Hayganuş’a çok bağlıydılar. Anlatıldığına göre sevgili halalarının onlardan ayrılıp Yunanistan’a gelin gideceğini öğrendiklerinde çok üzülmüşlerdi. Daha sonra Rupen Sevag’ın dul eşi ve çocukları İstanbul’dan ayrılıp önce Lozan’a, ardından da Fransa’ya yerleşmişlerdir.

Viki Khaçaduryan Arşivi - Atina

Çeviren: Arlet İncidüzen

Bu hatıra nesneleri 30 Kasım 2019 tarihinde Atina’da gerçekleştirilen Huşamadayan atölyesinde toplandılar. Bu sayfa Atina’da yayınlanan “Armenika” gazetesi ve Hamazkayin Derneği’nin katkılarıyla oluşturulmuştur.

Bu sayfada yayınlanan ailevi nesneler günümüzde Viki Khaçaduryan’ın arşivinde bulunmaktadır.

Viki Khaçaduryan’ın annesinin babası Sarkis Çevikyan, anneannesi ise Hayganuş Çevikyan’dır (evlenmeden önce Çilingiryan). Sarkis Çevikyan’ın kökeni Rodosto (Tekirdağ) şehrine dayanmaktadır. Sarkis’in annesinin isminin Mari olduğu da bilinmektedir.

Sarkis’in karısı Hayganuş, Rodosto’nun biraz batısındaki Silivri şehrinde dünyaya gelmiş. Kendisi ünlü şair Rupen Sevag’ın (1885-1915) kız kardeşidir. Hayganuş’un annesinin adı Armaveni, babasının ismi ise Hovhannes’tir. Hovhannes demir tüccarıdır. Hayganuş’un Hayg isminde, hukuk okuyan bir erkek kardeşi daha vardı. Hayg, genç yaşta vereme yakalanmış ve vefat etmiştir. Diğer kız ve erkek kardeşlerinin isimleri Kerovpe, Hedvig, Efdig ve Krapos’tur.

Efdig, Hayganuş’un Onnig Bey Hagopoviç’le evlenen kız kardeşidir. Onnig Bey Silivri’de yaşayan ve bu bölgede verimli tarla ve çiftliklere sahip olan bir Ermenidir. Avusturya-Macaristan İmparatorluğu tebaasıdır. İleri gelen bir şahsiyet olduğundan yerel otoritelerle sıkı ilişkileri vardır. Anlatıldığına göre Onnig Bey’in aracılığı ve rüşvetleri sayesinde Çilingiryan ve Hagopoviç aileleri tehcire tabi tutulmamıştır. Aile üyeleri 1922’de Yunan ordusu geri çekilene kadar Silivri’de kalmıştır.

Birinci Dünya Savaşı’ndan sonra Rodosto Yunan ordusu tarafından işgal edilmiştir. 1922’den sonra ise Rodosto’daki bütün Ermeniler gibi Çevikyan ailesinden de hayatta kalanlar da baba ocaklarını terk ederek, Türk güçleri gelmeden Yunanistan’a sığınmıştır. Aile Kefalonia adasına yerleşmiştir.

O dönemde ailesinin diğer üyeleri gibi Hayganuş da Silivri’den ayrılmıştır ve İstanbul’da yaşamaktadır. Kardeşi Rupen Sevag Soykırım şehitlerinden biridir. Hayganuş 1924’te İstanbul’dan Yunanistan’a gelin gider ve aynı yıl 24 Kasım tarihinde Kefalonia’da Sarkis Çevikyan’la evlenir. Bu sayfada yayınlana materyaller büyük oranda Hayganuş’un çeyizine ait eşyalardır. İlk çocukları yani Viki’nin annesi Manno, Kefalonia’da dünyaya gelmiştir. Sarkis’in işleri burada iyi gitmeyince ailece Kavala’ya (Yunanistan’ın kuzeydoğusunda) yerleşirler.

Birinci Dünya Savaşı’ndan sonra Rodosto Yunan ordusu tarafından işgal edilmiştir. 1922’den sonra ise Rodosto’daki bütün Ermeniler gibi Çevikyan ailesinden de hayatta kalanlar da baba ocaklarını terk ederek, Türk güçleri gelmeden Yunanistan’a sığınmıştır. Aile Kefalonia adasına yerleşmiştir.

O dönemde ailesinin diğer üyeleri gibi Hayganuş da Silivri’den ayrılmıştır ve İstanbul’da yaşamaktadır. Kardeşi Rupen Sevag Soykırım şehitlerinden biridir. Hayganuş 1924’te İstanbul’dan Yunanistan’a gelin gider ve aynı yıl 24 Kasım tarihinde Kefalonia’da Sarkis Çevikyan’la evlenir. Bu sayfada yayınlana materyaller büyük oranda Hayganuş’un çeyizine ait eşyalardır. İlk çocukları yani Viki’nin annesi Manno, Kefalonia’da dünyaya gelmiştir. Sarkis’in işleri burada iyi gitmeyince ailece Kavala’ya (Yunanistan’ın kuzeydoğusunda) yerleşirler.

Sarkis Çevikyan’ın Rodosto’da çekilmiş bir fotoğrafı. Fotoğrafçı: Mihran Dadikozyan.

İlk çocukları yani Viki’nin annesi Manno, Kefalonia’da dünyaya gelmiştir. Sarkis’in işleri burada iyi gitmeyince ailece Kavala’ya (Yunanistan’ın kuzeydoğusunda) yerleşirler. İkinci kızları Armine de burada doğar.

Manno, Atina’da Aved Khaçaduryan’la  evlenir ve yeni ailesiyle başkentte yaşamaya başlar.

Aved aslen Akşehirlidir. Ailesinin asıl soyadı Conbalakyan’dır ancak göçmenlik yıllarında soyadları Khaçaduryan şeklinde değişmiştir. Aile ilk başta Korfu adasına, daha sonra da Atina’ya yerleşmiştir.

Rupen Sevag’ın (Çilingiryan) kız kardeşi Hayganuş’a miras kalan doktor çantası. Çantanın üzerindeki “Dr. R. T.” yazısı “Doktor Rupen Çilingiryan (Roupen Tchilingirian) kısaltmasıdır.

Hayganuş Çevikyan’ın (evlenmeden önce Çilingiryan) çeyizinden bir elişi.

Hayganuş Çevikyan’ın (evlenmeden önce Çilingiryan) çeyizinden bir elişi.

Hayganuş Çevikyan’ın (evlenmeden önce Çilingiryan) çeyizinden bir elişi, uzunluğu 62 cm.

1. Hayganuş Çevikyan’ın (evlenmeden önce Çilingiryan) çeyizinden bir elişi, uzunluğu 75 cm.
2. Hayganuş Çevikyan’ın (evlenmeden önce Çilingiryan) çeyizinden bir elişi, uzunluğu 64 cm.
3. Hayganuş Çevikyan’ın (evlenmeden önce Çilingiryan) çeyizinden bir elişi, uzunluğu 74 cm.

Hayganuş Çevikyan’ın (evlenmeden önce Çilingiryan) babası Hovhannes Çilingiryan’a ait metal kutu. Muhtemelen içine tütün koymaktaydı. Daha sonra Hayganuş tarafından iğne kutusu olarak kullanılmıştır.

Rupen Sevag tarafından Lozan’dan İstanbul’daki ailesine gönderilmiş kartpostal.