Yozgat, yağlı boya tablo, Vahan Berberyan, 1911, 28x35 (11" x 14")

Arslanyan/Berberyan/Arakelyan koleksiyonu - ABD

Bu materyalleri bize tahsis edenler Mary Ann ve Edward Kazanjian. Mary Ann Yozgat’ın ileri gelenlerinden Amira Ohan Arslanyan’ın (1784-1874) neslinden. Mary Ann’ın büyük annesi Şınorhik Arakelyan (Berberyan) Ohan Amira’nın tornunun kızı. Bu sayfada dikkatinize sunulan materyaller Ohan Amira’nın nesilinin hepsi de Yozgatlı olan temsilcilerine ait.

Yozgat, 1901: Üç kız kardeşler (soldan sağa) – Ağavni Berberyan (Şapcıyan), Lüsine Berberyan (Papazyan), Şınorhig Berberyan (Arakelyan). Şınorhig Mary Ann Kazanjian’ın büyük annesi.

Yozgat, 1907 – Şınorhig Berberyan ve Arakel Arakelyan’ın düğün fotoğrafı.

Yozgat, 1912 – Elinde şapka, ortada duran çocuk Badrig Arakelyan. Mary Ann Kazanjian’ın babası olan bu kişi, Şınorhig ve Arakel Arakelyan’ın evladı. Diğer çocuklar ise kuzenleri. Badrig’in solunda ve sağında oturanlar ise anne annesi Sasede Berberyan (Arslanyan) ve eşi Rupen Berberyan. Badrig’in ailesi 1912 civarında Samson’a yerleşir. Anne annesi ve dedesi de Karadeniz kıyısındaki bu şehre yerleşir ve bir kaç sene sonra, Cihan Harbi’nden hemen önce vefat ederler.

Badrig Arakelyan (Şınorhig ve Arakel Arakelyan’ın evladı) – Yozgat, 1910.  Badrig 1909’da doğdu. Kız kardeşinin adı Armenuhi, kardeşininki ise Harutyun. Soykırım yıllarında Badrig’in anne ve babası öldürülür, kız kardeşi ve kardeşi kaybolur, kendisi ise Merzifon Amerikan Koleji’nin binalarına yerleşen bir Türk yetimhanesine gönderilir. Bu sırada İstanbul’da bulunan dayısı Badrig’in Merzifon’da bulunduğunu duyar. Tanıdıklar sayesinde Badrig’i yetimhaneden kaçırmayı ve uzun maceralardan sonra Samsun üzerinden gemiyle İstanbul’a getirtmeyi başarır. 1920’de Badrig halasıyla ABD’ye göç eder ve dayısı Vahan Berberyan ve amcası Levon Arakelyan’ın yaşadığı Philadelphia’ya yerleşir.

Arakel Arakelyan’ın (Şınorhig’in eşi, Badrig’in babası) hayat sigortası poliçesi. Arakelyan New York Life Insurance tarafından sigorta edilmişti. Bu poliçe Yozgat’taki adresine şirketin Paris şubesi tarafından gönderilmiştir.

New York Life Insurance tarafından Yozgat’a, Arakel Arakelyan’ın adresi gönderilmiş poliçe mektubunun zarfı. Adres olarak Fransızca şu ifade okunmakta: Monsieur Arakel Arakelian, quincaillier, rue Tekké, Yozgat (Bay Arakel Arakelyan, demirci, Tekke Sokak, Yozgat). Arakel Arakelyan ve ailesi 1912 civarı Samsun’a taşınır ve kendisi orada ticaretle uğraşır.  Arakel ve eşi Şınorhig Soykırım yıllarında öldürülür.

Vahan Berberyan’a babası Rupen Berberyan tarafından yazıomış, 25 Mart 1913 tarihli mektup. Vahan o dönem ABD’de yaşıyordu, Rupen ise kısa bir süre sonra öleceği Samsun’a taşınmıştı. Mektup Ermenice harflerle Türkçe olarak yazılşmıştır.

Mary Ann Kazanjian’ın babası Badrig’in dayısı (Şınorhig’in kardeşi) Vahan Berberyan tarafindan hazırlanmış bir soyağacı. Soyağacı Amira Ohan Arslanyan’ın nesli ile başlıyor. Vahan 1888 Yozgat doğumlu ve 1993’de ABD’de vefat etmiştir. Eğitimini memleketinin Ermeni okulunda alıp, daha sonra Ermeni Protestan okuluna ve Osmanlı idadisine devam eder. Daha sonra anne ve babası kendisini Ankara’ya gönderir. Orada Cizvitlerin okuluna gider. İstanbul’da hukuk eğitimi aldıktan sonra Osmanlı ordusuna yazılır. Firar edip 1911’de ABD’ye kaçmayı başarır.

Ohan Arslanyan’ın (1784-1874) Yozgat’taki tarihi konağının avlusunda bulunan mezar taşı. Konak Yozgat Etnografya Müzesi olarak kullanılmakta.

XIX. yy. ikinci yarısında, Amira Ohan Arslanyan’ın (1784-1874) bağışıyla Ruhani Önderlik binasının avlusunda daha ziyade Yozgat Merkez Okulu diye anılan Ermeni okulu tesis edilir. Hayırsever Arslanyan kiliseden Taş Han köprüsüne uzanan yolun iki yanında yer alan dükkanları da inşa ettirir. Bu dükkanların geliri kilise ve okulun masraflarını karşılamak için kullanılır. Ohan Arslanyan Yozgat’ın ileri gelenleri arasındaydı. Yozgat’taki Çapanoğlu derebeyi ailesi himayesinde nüfuz ve otorite sahibi olur. Çapanoğulları yörenin en geniş mal varlığına sahip ailesi sayılıyordu. Arslanyan çorbacı konumuna ulaşmıştı, yani bu derebeyi ailesi ve Yozgat Ermenileri arasındaki iletişimi sağlamaktaydı. Şehirde bir çok inşaat yapıyor, Yozgat sancağının aşar vergisini devletten satın alıyordu. Bu nüfuzunu Ermenilerin girişimlerini başarıya kavuşturmak için kullanmıştır çoğu kez, mesela kilise veya okul inşaatı gibi.

Yozgat, yağlı boya tablo. Vahan Berberyan’ın bir eseri. Tamamıyla hafiza üzerine çizilmiş bir eser, zira Vahan 1911’de Yozgat’ı terk etmiş ve bir daha asla dönmemiştir. Tablo yaklaşık 1911’de çizilmiştir. O tarihte kendisi Philadelphia’da yaşıyordu. Ölçüsü 28cm.x35cm (11”x14”). ABD’de bulunan aile koleksiyonunda kuhafaza edilmekte.