Poladyan/Sayan Arşivi - Toronto
Yazar: Hrad Poladyan, 30/03/21 (son değişiklik 30/03/21) - Çeviren: Arlet İncidüzen
Bu annem Zaruhi Poladyan’ın (evlenmeden önce Sayan) hatırladığı kadarıyla ailemizin hikâyesi. 1988 yılında, Toronto’da, Kanada’yı ilk kez ziyaret eden yeğenim Dr. Leon Poladian’a ve bana anlatmıştı.
Büyükbabam Hagop Poladyan’la hiç tanışmadım. Onun hakkında bildiklerimiz Urfa’da doğduğu ve 1878’de Hripsime Sayan’la (Medz Mayrig’in [ninem]) evlenmiş olduğu. Hripsime de Urfalıydı. Dört çocukları olmuş: Nerses, Peruz, Levon (babam) ve Dikran. Evlendiklerinde Hripsime çok gençmiş ve kocası kimi zaman üç aydan uzun süren seyahatlerinden döndüğünde ondan hep saklanmaya çalışırmış. Bu seyahatleri ne tür bir iş için yaptığını tam olarak bilmiyoruz ama o günlerde erkekler ailelerini geçindirmek için sılaya gidermiş. Bir gün dizanteriye yakalanmış halde eve dönmüş. 1900’lerin başlarında Urfa’da dizanteriden ölmüş.
Diğer taraftan Medz Mayrig’imi çok iyi hatırlıyorum. Bize uyumadan önce Akhtar Budarig öyküleri anlatırdı. Benden sırtını çiğneyip rahatlatmamı da isterdi. Hripsime Poladyan, oğlu Levon Poladyan (babam) öldükten birkaç hafta sonra18 Temmuz 1947’de vefat etti.
İkinci Dünya Savaşı’ndan sonra başlayan büyük Nerkağt (geri dönüş) hareteketi nedeniyle Mısır’daki birçok Ermeni gibi biz de Sovyet Ermenistan’a gitme hazırlığına başladık. Amcalarım, kuzenlerim ve diğer akrabalarım bazıları 1947’de, bazıları da 1948’de Ermenistan’a taşındı. Biz de daha sonra onlara kavuşacağımızı düşünüyorduk ki kolera salgını baş gösterdi ve Kahire’de deniz ulaşımı durduruldu. Bu nedenle Mısır’da kaldık ve orada büyüdük.
Anne (Zaruhi Poladyan) tarafımdan soyağacım Krikor Sayan ve karısı Maryam’la başlıyor. Ne zaman evlendiklerini ve Maryam’ın evlenmeden önceki soyadını bilmiyoruz. Sadece Krikor Sayan’ın muhtemelen 1800’lerin sonlarında Urfa’da doğduğunu ve 1915’te Osmanlı İmparatorluğu’nda yaşanan Ermeni Soykırımı sırasında öldürüldüğünü biliyoruz. Soyağacına göre çiftin dokuz çocukları olmuş: Hripsime, Sırpuhi, Harutyun, Hagop, Mayreni, Persape, Luiza, Eliza ve Sarkis.
Bu çocuklardan Harutyun, Zaruhi Sayan’ın babası oluyor. Mari Urfalıyan’la evlenmiş, Hrant adını verdikleri bir oğulları ve Zaruhi (annem) isminde bir kızları olmuş. Mari 1891’de doğmuş ve 1935’den sonra bir tarihte vefat etmiş. Harutyun ise 1888’de Urfa’da dünyaya gelmiş ve 1912’de Adana’da ölmüş. Zaruhi Sayan, Hripsime Poladyan’ın (evlenmeden önce Sayan) oğlu Levon Poladyan’ın kuzeni oluyor.
Hripsime’nin Mısır’a hangi tarihte geldiği bilinmiyor. Bununla birlikte Mısır Vatandaşlık İşlemleri Arşivleri’ne göre babam ülkeye 1912 yılında giriş yapmış.
Amcam Nerses Poladyan, 1920’lerde Vartanuş’la evlenmiş. İki çocukları olmuş: Peruz (1924 Kahire doğumlu) ve Hagop (1926 Beyrut, Lübnan doğumlu).
Halam Peruz Poladyan 1900’lerin başlarında Urfa’da dünyaya gelmiş. Mısır’da Mihran Sabuciyan’la evlenmiş ve 1924’ten önce bir tarihte çok genç yaşta vefat etmiş.
Amcam Dikran hiç evlenmedi ve belediye otobüsü şoförüydü. 1948’de Ermenistan’a yerleşmek için Mısır’dan ayrıldı ve 1970’ten sonra bir tarihte Erivan’da vefat etti.
Babam Levon Poladyan 1896 Urfa doğumluydu. Annem Zaruhi Sayan’la 1930’da Kahire’de evlenmiş. Üç oğulları olmuş: Arto, Nubar ve Hrad (bendeniz).
Poladyan-Sayan ailesi. Ayaktakiler, soldan sağa: Mayreni Halacyan (evlenmeden önce Sayan, Ovsanna Der-Sarkisyan’ın annesi), Levon Poladyan, Persape Sayan-Gebenliyan (Varujan’ın annesi), Eliza Kuyumcuyan (evlenmeden önce Sayan, Viktorya Mikaelyan’ın annesi) ve Hacı Mıgırdiç (Eliza’nın kocası). Oturanlar, soldan sağa: Hagop (Zımrut’un kocası), Krikor Sayan ve karısı Maryam ve kimliği bilinmeyen bir şahıs. Önde ayakta duran küçük kızın kim olduğu bilinmiyor.