Hüseynik/Ulukent, 1895 civarı. Sadoyan ailesinin üyeleri (orijinal fotoğraftan detay).

Edwin Sadoyan koleksiyonu - Fresno

Bu sayfa Edwin Sadoyan'ın Hüseynik (günümüzde Ulukent) ve Mornik (günümüzde Çatalçeşme) menşeli atalarına ithaf edilmiştir. Hüseynik ve Mornik köyleri Harput Ovasında yer almaktaydılar. Aile üyeleri 1915’ten önce Amerika Birleşik Devletlerine göç etmişlerdi.

Edwin’in ailesinin baba tarafı aslen Hüseynikliydi. Babası Khaçadur Sadoyan 1909’da Hüseynik’te doğmuştu. Khaçadur’un babası Hovhannes Sadoyan, onun karısı ise Sara Sadoyan idi. Edwin’in büyük büyükbabası Mardiros Sadoyan ve büyük büyükannesine kadar geriye uzanabiliyoruz. Büyük büyükannesini bu sayfadaki fotoğraflarda görmek mümkün ama adı bilinmiyor. Sadoyanlar beş kardeştiler: Mardiros, Mihran, Harutyun, Arakel ve Edwin'in babası Khaçadur.

Edwin’in anne tarafı aslen Mornikliydi. Anne tarafından büyük büyükannesi ve büyükbabası Yuğaper Rustigyan ve Zakar Rustigyan idiler. Edwin’in anneannesi Varter Avakyan (doğumu Rustigyan), onun kocası ise Yeprem Avakyan’dı. Kızları Payladzu Avakyan, Edwin’in 1902’de doğan ve üç yaşındayken Birleşik Devletlere giden annesi. Büyük büyükanne Yuğaper ile kocası Zakar’ın dört kızları: Varter ile adları bilinmeyen diğer üçü ve üç oğulları vardı: John [Hovhannes], Yeğya ve Avedis. Edwin’in dedesi Yeprem Avakyan 1876’da Mornik’de doğmuş ve 1968’de, çok önceden göçmen olarak geldiği Birleşik Devletlerde ölmüştü. Yeprem’in bir de adı Asadur Avakyan olan kardeşi vardı.

Edwin’in anne-babası Khaçadur Sadoyan ile Payladzu Avakyan 1916’da Birleşik Devletlerde evlendiler.

Soldan sağa: ayakta soldan birinci, Mardiros Sadoyan (Edwin’in amcası); oturan soldan birinci, Hovhannes Sadoyan (Edwin’in babasının babası); ayakta soldan ikinci, Mihran Sadoyan (Edwin’in amcası); oturan soldan ikinci kadının adı bilinmiyor (Edwin’in büyük büyükannesi ve Mardiros Sadoyan’ın karısı); ayakta soldan üçüncü, Harutyun Sadoyan (Edwin’in amcası); en sağda oturan, Mardiros Sadoyan (Edwin’in büyük büyükbabası) ve en sağda ayakta, Sara Sadoyan (Edwin’in büyükannesi).

Anne-baba (Sara ile Hovhannes) ve büyükanne-büyükbaba (Mardiros ile karısı) Amerika’ya gitmediler ama oğulları 1909’da bu ülkeye göç ettiler. Oğullar sonradan baba topraklarına dönmeyi planladılarsa da Soykırım bu planlarını akamete uğrattı.

Soldan sağa: solda ayakta duran kadın ile solda oturan birinci kadının kimlikleri bilinmiyor; büyükanne Sadoyan oturan soldan ikinci kadın (Edwin’in büyük büyükannesi); Hovhannes Sadoyan (Edwin’in büyükbabası) ortada ayakta duruyor; Mardiros Sadoyan (Edwin’in büyük büyükbabası) en sağda oturuyor; Edwin’in amcası Mardiros Sadoyan ise sağda, arkada ayakta duruyor. Onların hiçbiri Birleşik Devletlerdeki aile üyeleriyle birleşmedi; muhtemelen Soykırıma kurban gittiler.

1. Hüseynik. Solda Surp Varvar Kilisesi, ortada Ermeni okulu ve sağda Protestan Kilisesini gösteren bir kartpostal. 

2. Kartpostalın arka yüzünde, sol üst tarafta Ermenice “Nıver Kaliforniyayi Hüsenigtsinerun (Նուէր Գալիֆօրնիայի Հիւսէնիկցիներուն)”, yani “Kaliforniya’daki Hüseyniklilere hediye”, adres olarak Hovhannes Azadyan, 138 Charles Street, Prov. [idence] 4, R[hode] I[sland] ; sağda mavi mürekkeple 1920 ve altta yine mavi mürekkeple [İngilizce] Hüseynik’te Surp Varvar Kilisesi ve Okul diye yazılmış.

Surp Varvar Kilisesi 1856’da inşa edilmişti. Planı Eğinli mimar Garabed Amira tarafından çizilmiş, inşaat çalışmaları ise Hüseynikli üç kalfa: Hagop Vahanyan, Manug Benneyan, ve Kevork Koncoyan’ın gözetiminde gerçekleştirilmişti. Kilise taştan inşa edilmiş olup üç mihraba sahipti: Surp Varvar, Surp Asdvadzadzin ve Surp Garabed. Vaktiyle Birleşik Devletlere göç etmiş olan Hüseynikli hemşerilerin 1888’de yaptıkları bir bağış sayesinde, Hüseynik’e kadar nakledilen bir kilise çanı döktürülebilmişti. 1895’te vuku bulan Ermeni karşıtı katliamlar sırasında, mahallin Türk beyleri çanın alaşağı edilmesini emrederler. Kilisenin mihraplarının altından akan küçük bir memba vardı. Surp Varvar göz tedavileriyle de ün kazanmıştı, öyle ki göz ağrısından mustarip, uzak-yakın her yerden hacılar Cumartesileri Surp Varvar’a gelirlerdi. Hacılar Kudas ayininden sonra, mihrabın üzerinde ışıldayan kandile yaklaşırlar, papaz kandilden bir parça yağ alıp hacının ağrıyan gözü üzerine kordu. Ve bütün bunlara dualar eşlik ederdi. 

Sadoyan ailesinin üyeleri Hüseynik’te. Soldan sağa: oğul Sadoyan (Edwin’in amcası), büyükanne Sadoyan (Edwin’in büyük büyükannesi, adı bilinmiyor) ve bir diğer oğul Sadoyan (Edwin’in amcası).

Rustigyan ailesi. Soldan sağa: solda ayakta duran birinci ve ikinci kızlar Edwin’in büyük teyzeleri, adları bilinmiyor. Solda oturan birinci şahıs, Edwin’in büyük büyükannesi Yuğaper Rustigyan. Onun arkasında ayakta duran, oğlu John [Hovhannes] Rustigyan, Edwin’in büyük dayısı. Oturan soldan ikinci şahıs Edwin’in büyük teyzelerinden biri. Zakar Rustigyan oturan soldan üçüncü şahıs, Edwin’in büyük büyükbabası. Solda, ayakta dördüncü sırada duran küçük oğlan, Yeğya Rustigyan, Edwin’in büyük dayılarından biri. En sağda oturan Avedis Rustigyan, Edwin’in büyük dayısı. En sağda ayakta duran Varter Rustigyan ise Edwin’in anneannesi.

Sayfanın sol üst köşesindeki kısa aile tarihi aslen Karslı ama Hüseynik’e kaçmış olan üç kardeşin hikâyesini anlatmaktadır. Hayat, kardeşleri Kilikya, Şam vs. gibi farklı istikametlere sevk eder. Her biri, şartlar gereği farklı bir soyadı alır. Edwin’in atasının soyadı, Sado nam bir Türk’ten toprak satın aldığı için Sadoyan olur. Sadoyanların atasının diğer iki kardeşi Jamgoçyan (Ermenicede jamgoç zangoç demek olduğu ve aile üyeleri zangoçluk yaptıkları için) ve Sucugil (su taşıdıkları, sakalık yaptıkları için) soyadlarını alırlar, aralarından Şam’a (Arapçada Al-Şam diye de bilinen) taşınanlar da bu yüzden Şamlıyan soyadını benimserler.

Aile ağacının daha okunaklı bir varyantını görmek için lütfen burayı tıklayınız.

Sadoyan ailesi, soldan sağa: solda, ayakta duran Sara Sadoyan (Edwin’in büyükannesi); solda oturan birinci şahıs Mardiros Sadoyan (Edwin’in büyük büyükbabası); arkada ayakta duran soldan ikinci, Harutyun Sadoyan  (Edwin’in amcası); önde ayakta duran, Mihran Sadoyan (Edwin’in amcası); ortada oturan Digin [Hanım] Sadoyan (Edwin’in büyük büyükannesi, adı bilinmiyor); arka sırada, ayakta duran soldan üçüncü şahıs, Khaçadur Sadoyan (Edwin’in babası); en sağda oturan, Hovhannes Sadoyan (Edwin’in büyükbabası) ve en sağda, arka sırada ayakta duran, Arakel Sadoyan (Edwin’in amcası, elini Hovhannes’in omuzuna koymuş).

Bu fotoğraf, aile Amerika’ya gitmeden önce çekilmiş. Soldan sağa: Varter Avakyan (Edwin’in büyükannesi), Payladzu Avakyan (Varter’in kızı, Edwin’in annesi), Asadur Avakyan (Edwin’in büyük dayısı).Varter’in kocası Yeprem Avakyan, ailesini getirtmeden önce çalışıp vatandaşı olduğu Amerika’da hanidir onları beklemekteydi. Yeprem, Amerika’ya gitmeden önce Fırat Koleji’nde (Kharpert/Harput) bir öğrenciydi.