Silva Özyerli Arşivi, İstanbul

Aralık 2015 tarihinde, Hrant Dink Vakfı’nda Huşamadyan tarafından düzenlenen hatıra nesneleri toplama etkinliğine katılan Silva Özyerli, memleketi Diyarbakır’dan hatıra kalmış tam bir hamam setinin beraberinde getirmişti. Silva, uzun yıllar Diyarbakır’ın Hıristiyan mahallesinde (Gâvur Mahallesi) yaşamış ve 1980’lerde ailesiyle birlikte İstanbul’a göçmüş. Kendisi yıllarca bu hamam ritüelini yaşamış ve bu kendine has alışkanlık hakkında saatlerce konuşabilir.

Banyo seti, Diyarbakır

1) Hamam peştamali. Peştamal sadece gelin tarafından kullanılırdı. Hamam girmeden önce gelinler peştamale sarılırlardı.

2) Bu kalın döşek benzeri örtü boroda'nın altına serilirdi. Kullanıcının yetişkin veya çocuk olmasına bağlı olarak ebatları değişirdi.

3) Hamam örtüsü, hamam setinden (boroda) bir parça. Bu beyaz örtü yıkanma bittikten sonra kullanılır, avluda yere serilerek kuruyemiş ve meyve yerken üzerine oturulurdu.

Bohça

Bu arşivi annesi Zora Mikaelyan-Diken’den (1934-1986) kalma; Zora’ya da kendi annesi Tüme’den böyle çok şey kalmış. Tüme, İbrahim adında bir Süryani’yle evlenmişti. Anne tarafı, şehrin yakınlarındaki Mermer köyündendir. Silva’nın babası, Hovsep Giragosyan (ileride soyadını değiştirmek zorunda kalır ve Diken soyadını alır) aslen Samsun civarındandır ve Zora’yla Diyarbakır’da evlenir. 1950’de, Tüme’nin (Silva’nın büyükannesi) ailesinin önemli bir kısmı Suriye’ye göçer ve Suriye sınırının kuzeydoğusunda bulunan Kamışlı’ya yerleşirler.

Çeyiz bohçası. Bu büyük bohça evlenmeden önce törenle damadın evine getirilirdi. Bohçanın içinde gelinin çeyizi olurdu. Çeyizi, gelin tarafından hazırlanmış kıyafetler, elişleri, yatak örtüleri gibi kişisel eşyalar oluştururdu. Gelin ayrıca damadın ailesi için hazırladığı kıyafet, mendil, çorap gibi hediyeleri de çeyizinin için koyardı.

Bu peştemal, masa örtüsü ve kadın iç çamaşırları çeyizin parçalarıydı. Müstakbel gelinin çeyizinde böyle parçalar bulunması âdettendi. Bazen ailenin ilerideki ihtiyaçları için bile hazır edilirlerdi. Hepsinin de üzerinde elişi işlemeler var. Kadın iç çamaşırı, dönemin tipik iç çamaşırları gibi geniş ve ayarlanabilir askılara sahip.

Yastık kılıfı, kadife kumaş üzerindeki beyaz çiçekler ve yapraklar ipekböceği kozasından yapılma.