Malazgirt Kazası - Demografi

Yazar: Dikran Mardirosyan, 10/04/2018 (son değişiklik: 10/04/2018), Çeviren: Arlet İncidüzen

Kuzey yönünden Malazgirt. Geri planda Süphan Dağı. (Kaynak:  Lynch, H.F.B. Armenia: Travels and Studies, volume 2: The Turkish Provinces, Londra, 1901)

18. yüzyıl ortalarına kadar Ermeni yoğun nüfuslu bir ilçe olan Manazgerd/Manzikert (daha sonra Malazgirt adını aldı) geç Osmanlı döneminde Bitlis vilayetinin Muş sancağının kuzeydoğu ucundaydı. Kaza topraklarının büyük kısmı Büyük Ermeni Krallığı'nın Duruperan eyaletinin Apahunik bölgesiyle örtüşüyordu. Kazanın başkenti de aynı ismi taşıyordu: Manazgerd. Antik adı Manavazagerd olan şehir 6.000 hanede 30.000-35.000 nüfusu ve kuleli surlarıyla tüm tarihi Ermenistan'ın en zaptedilemez şehirlerinden biriydi. [1] Bir efsaneye göre şehrin ismi Urartu kralı Menua'dan gelmektedir. [2] Başka bir teori de şehrin isminin Ermeni ulusunun atası Hayk'ın oğlu Manavaz'dan geldiğini öne sürer. Apahunik önce Manavaz'ın torunları olduklarını iddia eden asil Manavazyan ailesine, daha sonra da Ağbiyanosyan ailesine olmak üzere M.Ö. 4.yüzyıl'dan M.S. 6.yüzyıl'a kadar nakhararlara (Ermeni soylu sınıfı) aitti. 7. yüzyıl'da Arapların Ermenistan'ı fethetmesinden sonra da nakhararlar Arap emirlerin vasalı olarak ilçeye hükmetmeye devam ettiler.

Muş Ovası ve Hınıs köylerinde giyilen geleneksel kıyafetleriyle, Daronlu Ermeni bir aile. (Kaynak: Garo Sasuni, Badmutyun Daroni Aşkhari (Daron Yöresi Tarihi), 2. baskı, Antilyas, 2013 [Ermenice])

10. yüzyıl sonunda Malazgirt, Bizans'ın kendini müdafa veya yüzyıllar önce Araplara kaybettiği toprakları geri alma yöntemi olarak görünen doğuya doğru genişlemesinin hedefi oldu. [3] Sonraki yüzyılın başında Bizans, 10. yüzyıl içinde Orta Asya steplerinden batıya göçmeye başlayan, Türklerin Oğuz Boyuna dahil göçmen Türkmen aşireti Selçukluların önünü bir şekilde kesmek zorundaydı. Selçuklular İran ötesine ve Anadolu içlerine yayıldıktan kısa zaman sonra İslamiyeti kabul etmişlerdi. Ayrıca zaman zaman Doğu Anadolu'ya da saldırıyorlardı. Ermeni ve Rum yoğun nüfuslu bölgede Bizans kontrolü yeterince zayıflamıştı. 1071'de Selçuk Türkleri Bizans İmparatoru Romen Diyojen'in ordusunu Malazgirt'te yendiler. [4] Bizans yenilgisi Garin (Erzurum), Yerzınga (Erzincan) ve [5] Doğu Anadolu'daki diğer Ermeni bölgelerini Türk-İslam fetihlerine açtı ve bölgede uzun süren Türkleşme ve Müslümanlaşma sürecinin başlangıcı oldu. [6] 16. yüzyılda Malazgirt Osmanlı İmparatorluğu'na dahil olmuştu.

Malazgirt, Nisan 1903'te yaşanan depremin kalıntıları ve afetzedeler (Kaynak: Raymond H. Kévorkian/Paul B. Paboudjian, Les Arméniens dans l'Empire Ottoman à la veille du génocide, Paris, 1992)

Bir asır sonra ilçenin Ermeni köyleri bir dizi Osmanlı-İran Savaşı nedeniyle harap oldu. 1770'lerde Malazgirt'in ile komşu Khınus (Hınıs) ilçesinin Kürt şeyhleri arasındaki ölümcül çarpışmalar birçok Ermeni köyünün yok olmasına sebep oldu. "Ermenistan ve Komşu Bölgeler Toponomi Sözlüğü"nün yazarları Datevos Hagopyan, Stepan Melik-Bakhışyan ve Hovhannes Parseğyan'a göre 18. yüzyılın ilk yarısında 220.000 olan nüfus sonraki yarısında sadece 60.000 kalmıştı. [7] Ardından gelen yarı göçebe Kürt aşiretlerinin akını, bölgenin demografik yapısını bozdu. Aşiret liderleri tarım arazileri ve meralar için savaşırken, buraların çoğunun sahibi olan Ermenilere yönelik şiddet arttı. 1828-1829 Osmanlı-Rus Savaşı sırasında yüzlerce Malazgirtli Ermeni, Kürt zorbalığının patlak vermesi korkusuyla geri çekilen Rusları takip etti ve Doğu Ermenistan ve Rus Transkafkasyası’na yerleşti. Bunu fırsat bilen Kürtler terk edilmiş köylere yerleştiler. İngiliz başkonsolos John George Taylor 1869'daki raporunda mecazi ifade kullanarak Malazgirt ovasının "ilçenin, yaygın laneti olan" sayıları 3,500'ü bulan Hasananlı ve Milaslı Kürtler ile sarılmış olduğunu bildirmişti. Onun deyimiyle "ovanın, tüm tarımsal işgücünü ve ticaretini sağlayan çalışkan sakinlerinin büyük kısmını oluşturan" Ermenilerin sayısı 2.100’dü. [8]

Malazgirt kazası (Kaynak: Vital Cuinet, La Turquie d’Asie: géographie administrative, statistique, descriptive et raisonée de chaque province de l’Asie-Mineure, volume 2, Paris, 1891)

1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı’ndan sonra, Osmanlı yetkilileri Rusya'nın Kars vilayetinden gelen Türkler ve Karapapaklar, Rusya'nın Kuzey Kafkasyası'ndan gelen Çerkesler, Osetyalılar, Lezginler ve Çeçenler gibi muhacirlerin Malazgirt köylerine yerleşmelerini teşvik etti. 1880'lerin başından itibaren [9] bölgenin büyük kısmı Hasananlı ve Sipkanlı Kürt aşiretlerinin kontolündeyken Malazgirt ve Bulanık ilçesi nahiyesine 200 kadar Müslüman hane yerleşmişti. [10] Hasananlı aşiretler Malazgirt'ten Murat (Aratsani) Nehri kıyısı boyunca batıya uzanan Oşagan vadisinin (Kürtçe adı "yedi renk" anlamındaki Havtrang) çoğunu ele geçirmişti. [11] Fransız coğrafyacı Élisée Reclus 1880'lerin sonunda nehir vadisinin yukarı kısmında Kürt aşiretlerin yerleşik olduğunu ve bölgedeki birkaç yerleşim yeri arasında en dikkate değerinin Ermenistan'ın büyük kısmına tuz nehrinden (Tuzla-su) tuz sağlayan Malazgirt ve Muş olduğunu bildirmişti.  [12] Oşagan Vadisi'nin toprağı mükemmel kalitede tahıl veriyordu. Ancak ilçenin güneydoğu kısmındaki büyük düzlük ıssızdı ve tarım yapılamayacak hale gelmişti. Bu durum Kürt akını etkisine ek olarak neden Malazgirt'teki Ermeni ailelerin, örneğin komşu kaza olan Bulanık'takiler kadar, geniş olmadığını açıklıyor. [13]

1) Ğugas İnciciyan'ın "Aşkharakrutyun çorits masank aşkharhi" (Dünyanın dört bucağının coğrafyası) başlıklı bilimsel eserinin baş sayfası, Cilt 1, Venedik, 1806.

2) Karekin Sırvantzdiyants'ın "Hamov-hodov" (Tadıyla-Tuzuyla) başlıklı kitabının baş sayfası, İstanbul, 1884.

1883'te Osmanlı yetkilileri Malazgirt'e kaza statüsü verip Bitlis Vilayeti topraklarına dahil ettiler. Yetkililer Müslüman sayısını arttırmak için öncelikle yeni kurulmuş kazayı neredeyse tamamı Kürt nüfuslu olan Erzurum Vilayeti'nin Karayaz ilçesiyle birleştirdiler. [14] Bu, Malazgirt sınırlarının kuzeybatıya Tvaratsatap (Karayaz) vadisi içine ve ötesine genişleyip Dutağ (Tutak) şehrinin kuzeybatısına geçmesine neden oldu. Demografik ve idari hareketlerin neticesi olarak 19. yüzyıl sonlarında Müslümanlar ilçe nüfusunun çoğunluğunu teşkil ediyordu. 1894-1896 Hamidiye Katliamları sırasında ve sonrasında yüzlercesi öldürülüp, binlercesi canavarlıktan kurtulmak için Rusya'ya kaçınca Malazgirt Ermenilerinin sayısı yavaşça azaldı. Katliamların sonucu olarak Sparkert, Khizan ve Bitlis'in diğer ilçerinden Ermeni yerleşimciler Malazgirt'in birçok köyünü canlandırıp Ermeni demografisini biraz geliştirdiler. Ancak Mayıs 1903'te yaşanan Süphan Dağı merkezli büyük bir deprem 700 Malazgirtli Ermeninin ölümüne, yakındaki beş köyün yıkılmasına ve diğer önyedisinin etkilenmesine sebep oldu. [15] Neredeyse 10 yıl sonra 1912-1913 Birinci Balkan Savaşı'ndan sonra Osmanlı yetkilileri daha fazla muhacirin Malazgirt köylerine yerleşmesini kolaylaştırdılar.

1308 tarihli (1892) Bitlis Salnamesi’nden alınmış nüfus tablosu.

Bu çalışma "Bulanık Kazası-Demografi" makalesi içinde bulunan kaynaklara dayanmaktadır. (http://www.houshamadyan.org/tur/haritalar/bitlis-vilayeti/bulanik-kazasi/yerlesim-birimi/demografi.html) Yazar Keğam Der-Garabedyan tarafından derlenen 1902 İstanbul Ermeni Patrikliği Muş Ovası köyleri, kasabaları ve civarı nüfus sayımı, 1878 Ermeni etnograf ArisdagesDTer-Sargsents (Tevkants) gezi yazısı, [16] Malazgirt yardımcı piskoposu Hovhannes Der-Avedisyan'ın Katolikos Gevorg V Surenyants'a 28 Mayıs 1915 tarihli mektubu [17] ve dönemin Ermeni entellektüel ve tarihçisi Karo Sasuni ile Daron için yapılan bir röportaj [18] ek bilgi sağladı.

Kaynaklar arasında Malazgirt köylerinin sayısında hemen göze çarpan bir farklılık var. Mıkhitarist coğrafyacı Ğugas İnciciyan’a göre 17. yüzyıl ve erken 18. yüzyılda ilçede 360 Ermeni köyü vardı. 1760'larda sayıları 100'e ve 18. yüzyıl sonlarında da 20'ye düştü. [19] Luma adı verilen sürekli yayındaki “Mışo aşkhar” baş makalesinin yazarları 1870'de toplam 64 köy olduğunu iddia ediyorlar. [20] Bu sayı 1871, 1872 ve 1873 Osmanlı salnamelerindeki toplam köy sayısıyla uyuşuyor. Tevkants 1878'de 16 Ermeni ve 75 Kürt köyü bildirmiş. Muş Piskoposu Grigoris Aletçiyan 1880'de 23 Ermeni yerleşimi bildirmiş. Van'daki Rus yardımcı konsolos Alexey Kolyubakin 1880'lerin ortasında toplam köy sayısını 147 olarak bildirmiş. [22] Piskopos Karekin Sırvandztiyants Malazgirt ve Bulanık için her ikisinde de 49 Ermeni köyü bildirmiş. [23] Fransız coğrafyacı Vital Cuinet 1891'de 50 yerleşim olduğunu öne sürmüş. [24] 1898 Osmanlı salnamesi toplam 126 köy listelemiş. Rus kurmay albay Vladimir Mayewski 1899'da 21 Ermeni köyü dışında 149 köy listelemiş. [25] Birinci Dünya Savaşı öncesinde patrikhane 26 Ermeni köyü listelemiş. (Raymond Kevorkyan ve Paul Pabuççuyan, "Soykırım Arifesinde Osmanlı İmparatorluğunda Ermeniler" raporunda varolan ek patrikhane sayımlarını kullanarak sayıyı 39'a yükseltmişler.) [26] Ermeni bir yazar olan Teotig (Teotoros Lapçinciyan), 1915 öncesinde 25 Ermeni köyü bildirmiş. [27] Papaz Hovhannes Der-Avedisyan 1915 öncesinde 27 Ermeni köyü ve 1.089 hane halkı bildirmiş.

Ermeni köyleri sayısının birbirini tuttuğu iki temel kaynak sadece Muş Piskoposluğunun 1899'da hazırladığı,  Ermeni istatistik uzmanı A-Do (Hovhannes Der-Mardirosyan)  tarafından 1912'de yeniden yayınlanan hane halkı sayımı ve [28] Piskoposluk sekreteri Nazaret Mardirosyan tarafından hazırlanan hane halkı ve nüfus sayımıydı. Her ikisi de Malazgirt'te 40 Ermeni köyü bildirmiş. Bu örtüşmenin sebebi A-Do’nun sayılarının, daha sonraları 1916'da verileri güncelleyip köy nüfuslarını süreli yayın Van-Tosp'da tablo haline getiren Mardirosyan’a dayanıyor olmasıdır. [29] Görünüşe göre Sasuni, soykırım öncesinde ilçede 40 Ermeni köyü dışında 126 köy olduğunu öne sürerken sayıları A-Do ve Mardirosyan'dan ödünç almış. [30] Görülebildiği gibi çelişkili olarak Ermeni yazarların çoğu Ermeni nüfuslu Malazgirt köylerinin sayısını olduğundan az göstermiş görünüyorlar. Diğer yandan Rus yazarlar Kolyubakin ve Mayewski toplam köy sayıları hakkında en iyi tahmini yapmış görünüyorlar.

Antik Malazgirt surlarının planı (Kaynak:  Lynch, H.F.B. Armenia: Travels and Studies, volume 2: The Turkish Provinces, Londra, 1901)

1870 sonlarına kadar Osmanlı salnameleri Ermeni sayılarıyla büyük ölçüde uyuşuyor. 1871 Erzurum Vilayeti salnamesi Malazgirt'te 1.876 Ermeni ve 3.218 Müslüman erkek olduğunu gösteriyor. 1872 salnamesi 1.976 Ermeni ve 2.518 (3.518 olmalı) Müslüman erkek olduğunu gösteriyor. 1.510 hanede, 1.976'sı Ermeni, 3518'i Müslüman 5.494 erkek yaşadığını gösteren bir Muş Piskoposluğu sayımı da bununla uyuşuyor. [31] Hatta 1873'ten başka bir salname 1.510 hanede 2.024 Ermeni ve 3.929 Müslüman erkek yaşadığını listelemiş. [32] Bir istisna 2.687 Ermeni ve 9.746 Kürt nüfus olduğunu bildiren Tevkants'tır. [33] 1880 Piskoposluk sayımına dayanarak Piskopos Aletçiyan 487 hanede 5.089 Ermeni kadın ve erkek yaşadığını listelemiş. [34] Takip eden 10 yılda her nasılsa Osmanlı ve Ermeni istatistikleri arasındaki yakınlaşma ortadan kalkmış. 1892 Bitlis salnamesi Malazgirt'te 10.066'sı Müslüman 4.583'ü Ermeni 14.649 nüfus listelemiş. [35] Mayevwski'nin sayılarının dayanağı gibi görünen 1898 salnamesi 570 Ermeni hanesi listelemiş. [36] Piskopos Vahan Der-Minasyan'ın (Partizaktsi) öne sürdüğü kırsal bölgelerde hane başına düşen ortalama kişi sayısı olan 8 ile çarparsak [37] Ermenilerin sayısı 4.560 oluyor. Tezat olarak, 1890'lardan bir piskoposluk sayımında 1.149 hanede 8.043 Ermeni vardı. [38] Cuinet’in tahminine göre, 1891'de Malazgirt'te yaşayan 21.000 kişinin 12.000'i Kürt, 9.000'i Ermeniydi.  [39] Mardirosyan Birinci Dünya Savaşı öncesinde 1.351 hanede yaşayan 11.166 Ermeni bildirmiş. [40]

Osmanlı ve Ermeni kaynakları arasındaki sayısal farklılık genellikle 1878 Osmanlı-Rus Savaşı sonrasındaki San Stefano ve Berlin barış antlaşmalarının içinde saklıdır. Antlaşmalar, Osmanlı yönetiminden  "Ermenilerin yaşadığı bölgeleri" ima ederek doğu eyaletlerindeki reformları uygulamayı talep ediyordu. Ermenilerin Kürtler, Çerkezler ve diğer Müslüman topluluklara karşı güvenliğini garanti altına alma şartı nedeniyle Avrupa güçlerinin Osmanlı Ermenileriyle ilişkisinden tedirgin olan Osmanlı yetkilileri çareyi Ermeni nüfusu sıklıkla olması gerekenin altında göstermekte buldular. [41] 1892'deki Bitlis vilayeti salnamesinde Malazgirt Ermeni nüfusu, Muş Piskoposluğunun sayımından 1.7 kat, Cuinet'in raporundan 1.9 kat daha düşüktü. 1893 Osmanlı nüfus sayımı Malazgirt, Bulanık, Varto ve Sasun gibi 4-5 ilçede Ermeni nüfusunu 25.873 olarak veriyor. Cuinet'in raporunda bu ilçelerin nüfusu sırasıyla 9.000, 10.361, 7.994 ve 8.389. Sonuç toplamı 35.744, Osmanlı sayım sonucundan neredeyse 1.4 kat büyük.

1) Keğam Der-Garabedyan (Mışo Keğam, 1865-1918), Ermeni yazar ve folklorcu (Kaynak: Keğam Kevonyan arşivi, Paris).

2) Garo Sasuni'nin Badmutyun Daroni Aşkhari (Daron Yöresi Tarihi) kitabının 1. baskısının kapağı, Beyrut, 1957).

3) Bitlis vilayetine ait 1892 Osmanlı Salnamesinin kapağı (Salname-i Vilayet-i Bitlis, 1310) (Kaynak: Princeton Üniversitesi).

Nüfus sayılarıyla ilgili tutarsızlıklar 1890'lar boyunca yoğunlaşıyor ve 1900'lerin başında istatistiksel bir açmaza dönüşüyor. Osmanlı yetkililerince Birinci Dünya Savaşı öncesinde yapılan nüfus sayımı Malazgirt'teki Müslümanların sayısını olası olamayacak şekilde 30.929 ve Ermeni sayısını 4.438 kişi olarak veriyor. [42] Diğer taraftan patrikhane tarafından yapılan bir sayım, Hıristiyan nüfusun sayısını neredeyse tamamı Ermeni olmak üzere 11.931 olarak gösteriyor. [43] Osmanlı salnamelerinden yararlanan Mayewski, Ermenilerin Malazgirt toplam nüfusunun %13'ü olduğunu belirtmiştir. [44] Diğer yanda Cuinet Ermenilerin toplam nüfusun %43'ü olduğunu öne sürüyor. [45] Araştırmacılar, Garo Sasuni'nin, Rusların ilerleyişi ve 1915 baharında Muş'tan geri çekilişi sırasında Doğu Ermenistan ve diğer Rus İmparatorluğu bölgelerinden tahliye edilen Malazgirtli ve Bulanıklı Ermenilerin sayılarını (tahminen 34.000) içeren  "Rus Egemenliğinde Türk Ermenistanı" yazısına sahip olmakla şanslıdırlar. [46]

Nisan ortasında Rus kuvvetleri Dutağ'a kadar ilerlemiş ve Osmanlı ordusu Ermeni köylerini yağmalayarak hızlı şekilde geri çekilmiştir. Takibeden ayda Ruslar Malazgirt'e vardıklarında, Ermeni köylülerin neredeyse tamamı katliamlardan kurtulacak kadar talihliydiler. Banızte [Usluca], Kharaba Ğasmik [Beşçatak], Khotanlu [Kotanlı], Marmus [Koçaklar], Mollabağ [Mollabaki], Molla Mustafa [Gündüzü], Noradin [Nurettin] ve Rusdamgetig'de [Rüstemgedik] düzinelerce Ermeni yetişkin öldürülmüştür. Aşağı Bulanık nahiyesinin bazı köylerinde öldürülenler dışında Bulanık ilçesi Ermenilerinin çoğu Mayıs'ın 14'ü ve 16'sı arasında Malazgirt'e kaçarak katliamlardan kurtulmuşlardır. [47] İki ilçede, sadece Osmanlı kaynaklarını kullanırsak (4.438 Malazgirt ve 14.662 Bulanık) Ermenilerin toplam sayısı 19.100 olmaktadır. Diğer yanda patrikhanenin sadece savaştan önceki sayılarını (11.931 Malazgirt ve 25.053 Bulanık) kullanırsak Ermenilerin sayısı toplam 36.984 oluyor. Rusların beklenmedik geri çekilişlerinden sonraki günlerde sadece Malazgirt, Bulanık, Muş ve Van'ın birkaç köyünden 5.653 Ermeni kaçmıştır. [48] Bir başka kaynak Mayıs sonunda Bulanık, Ahlat ve Hınıs ilçelerinden Malazgirt'e kaçan Ermenilerin tahmini sayısını 20.000 civarında gösteriyor. [49] Bu nedenle Sasuni'nin Malazgirt ve Bulanık'tan can güvenliği nedeniyle kaçan Ermenilerin sayısını oldukça kesin şekilde verdiği söylenebilir.

"Arşivlerle Ermeni Faaliyetleri, 1914-1918" isimli belge koleksiyonu içinde bulunan bir başka Osmanlı kaynağı, Osmanlı kayıtlarında 1915'te zorla göç ettirilen ya da kaynağın belirttiği gibi "yeri değiştirilip uzaklaştırılan" Malazgirtli Ermeni sayısının 4.430, Bulanıklı Ermeni sayısının 14.309 olduğunu gösteriyor. [50] Bununla birlikte sonuç toplamı Ermeni kaynaklarının içeriğinden 18.739 farklılık gösteriyor. 1918'de Halep'te yayınlanan Ermeni bir itham raporu Malazgirt ve Bulanık'tan kurtulanların sayısını 25.000 olarak belirtiyor. [51] Soykırımdan kurtulan bir grup tarafından imzalanan bir rapor, bir nüfus sayımından daha az kesin olsa da içerdiği sayı gene de iki ilçe için verilen Osmanlı sayısının 1.3 katıdır. Sonuçları Mardirosyan'ın istatistik tablosunda yayınlanan bir Muş Piskoposluğu sayımına göre Birinci Dünya Savaşı öncesinde Malazgirt'teki Ermeniler 1.351 hanede yaşayan 11.166 kişi olarak sayılmış. Bu sayı aynı bölge için verilen Osmanlı sayısının 2.5 katıdır.

Aşağıdaki liste hem geniş Ermeni nüfuslu veya bir miktar Ermeni yaşayan (bazı durumlarda etnik özellikler belirtilmemiş) hem de önceden Ermenilerin yaşadığı Malazgirt köylerinin listesidir. Günümüzdeki Türkçeleşmiş adları parantez içinde belirtilmiştir. Günümüzdeki adın belirlenemediği durumlarda bulundukları mahalle belirtilmiştir. Bu çalışmada kullanılan kaynaklar farklı bilgiler sağladığı için her köy için en yaklaşık nüfus sayısını saptamak mümkün görünmemektedir. Aksi belirtilmedikçe aşağıda sunulan bilgiler 1890-1915 arasındaki 25 yıllık dönemin kaynaklardan alınmıştır.

Daha detaylı görüntü için aşağıdaki resme tıklayınız (Harita Dikran Mardirosyan tarafından hazırlanmıştır)
Osmanlı döneminde, Malazgirt kazasındaki Ermeni nüfuslu köylerin isimleri. Köylerin günümüzdeki isimleri parantez içerisinde verilmiştir:
Abdodrek [Kulcak]; Ada [Adalar]; Adakent [Adakent]; Adzukh [Erence]; Ağveran [Akören]; Agner (Nerkin) [Aşağıkıcık]; Agner (Verin) [Yukarıkıcık]; Alacakhan [Alacahan]; Alagor [Uyanık]; Alyar [Alyar]; Aştanakhan [Gökçeali]; Avtına [Susuz]; Aynakhoca [Aynalıhoca]; Bagran [Bekirhan]; Bananiş [Düzceli]; Bane [Muratkolu]; Banızte [Usluca]; Bastam [Bademözü]; Bostankhaya [Bostankaya]; Boyiçapğun [Boyçapkın]; Çiç [Çiçek]; Damyan [Boyundere]; Derik [Çayırdere]; Cabalverdi [Bulutpınar]; Dolağbaş [Dolabaş]; Dorakhan [İyikomşu]; Dorli [present-day unknown]; Dugnuk [Konakkuran]; Geranlığ [Gölağılı]; Ğarabulağ [Karabulak]; Ğaracan [Karacan]; Ğarağaya [Karakaya]; Ğarğalığ (Nerkin) [Aşağıkargalık]; Ğarlalığ (Verin) [Yukarıkargalık]; Ğazgöl [Kazgöl]; Ğılıçi [Kılıççı]; Gundifilan [Ulusu]; Hacibot [Dikbıyık]; Hacikhan [Selekutu]; Haci Yusuf [Hacıyusuf]; Hasan Paşa [Hasanpaşa]; Hasunan [Tatlıca]; Hıse [Karakoç]; Heyboran [Gülkoru]; İndırizigeğ [Sıradere]; Kamişlu (Nerkin) [Aşağıkamışlı]; Kamişlu (Verin) [Yukarıkamışlı]; Kanikor [Hancağız]; Karahasan [Karahasan]; Köşk [Aşağı Köşk]; Kesan [Ergeçidi]; Khalkhal [Alikalkan]; Khan [Han]; Khanigeğ [Hanoğlu]; Khanig [Dirimpınar]; Kharaba Ğasmig [Beşçatak]; Kharabakhani [Şekerova Mahallesi]; Kharabagoreg [Yüncüler]; Kharabasor [Ahmetabat]; Kharabkar [Akyemiş]; Kharağac [Karaağaç]; Kharali [Karaali]; Khasmik [Arslankaya]; Khazan [Kazanbey]; Khoşacin [Üçoymak]; Khotanlu [Kotanlı]; Kuştiyan [Şehittahir]; Kutkan [Doğantaş]; Gıdzu [günümüzdeki adı bilinmiyor]; Kuruca [Kuruca]; Kızılyusuf [Kızılyusuf]; Liyasor [Kuruyaka]; Lisor [Suluca]; Manazgert/Malazgirt [Malazgirt]; Mandasor [Çatmaoluk]; Marmus [Koçaklar]; Mezre [Mezraaköy]; Mirze [Ocakbaşı]; Mıkhcin [günümüzdeki adı bilinmiyor]; Molla Ali [Beşdam]; Mollabağ [Mollabaki]; Molladarman [Molladerman]; Molla Hasan [Mollahasan]; Molla Mustafa [Gündüzü]; Nadarşeyh [Atabindi]; Noradin [Nurettin]; Oğcin [Okçuhan]; Ozor [Oğuzhan]; Panek [Fenek]; Pişyan [Tıkızlı]; Premasyan [Aradere]; Puzkopak [Kızkapan]; Roşkan [Balkaya]; Rusdamkedig [Rüstemgedik]; Sartaut [Sarıdavut]; Şame [Geçimli]; Şebo [Adaksu]; Şeytanova [günümüzdeki adı bilinmiyor]; Şirvanşekh [Oyacık]; Sıncan [günümüzdeki adı bilinmiyor]; Sulduz [günümüzdeki adı bilinmiyor]; Sultanlu [Sultanlı]; Sultanmud [Doğansu]; Sumalantırak [Yeni Mahallesi]; Tatarğazi [Tatargazi]; Tontırag [Hasretpınar]; Tuzig [Alınca Mahallesi]; Tuzla [Aktuzla]; Vardav [Bintosun]; Yaramiş [Yaramış]; Yekmal/Ekmal [Odaköy]; Zırkıraş [Çiçekveren]; Janjalu [Gençali]; Ziraklu [Zirekli]

Enlem: 38°98’89.35” Boylam: 42°56’47.88”
— Köy Malazgirt'in 18 km (11 mil) güneyindeydi.

Hagopyan ve arkadaşları 20. yüzyıl başlarında köyün Ermeni nüfuslu olduğunu ileri sürüyor.

Enlem: 39°12’71.05” Boylam: 42°52’34.51”
— Köy Malazgirt'in 3 km (2 mil) güneybatısındaydı. Günümüzde şehrin güneybatısında bir mahalle.

Batı Ermenistan ve Batı Ermenileri İnceleme Merkezi (yazının devamında BEİM) Ada'yı Muş sancağı yerleşimlerinden Ermeni nüfuslu bir köy olarak listelemiş. Mayewski 60 Kürt hane listelemiş.
   

Enlem: 39°41’24.80” Boylam: 42°51’79.96”
— Köy Malazgirt'in 30 km (19 mil) kuzeyinde, Murat (Aratsani) Nehrine sağ kıyısından katılan Kersuk'un sağ kıyısındaydı.

Köy, patrikhanenin 1902 Muş Ovası ve civarı köyleri sayımında harap bir Ermeni Kilisesi ve antik mezarlık barındıran bir yerleşim yeri olarak sayılıyor. Buna göre önceden Ermeni nüfuslu olduğunu varsaymak yerinde olacaktır.

Enlem: 39°32’48.12” Boylam: 42°27’12.01”
— Köy Malazgirt'in 32 km (20 mil) kuzeybatısında,  Murat (Aratsani) Nehrine sağ kıyısından katılan Khonus'un (Hınıs) sağ kıyısındaydı.

Hagopyan ve arkadaşları, köyün antik Apahunik ilçesinde olduğunu ileri sürmüş ve belirsiz kaynaklarda Adzukh'u Bulanık ilçesi yerleşimi Latar (ya da Dalarik) ile tanımlamışlar. Ermeni tarihçi Pavstos Puzant köyün isminin Ermenice "kömür" anlamına geldiğini, efsaneye göre Ermenistan Kralı Diran Arşakuni'nin (MS 339-350) Sasaniler tarafından gözlerinin kör edilmesi üzerine bu yeri lanetlediğini aktarmış. Köyün önceden Ermeni nüfuslu olduğunu varsaymak yerinde olacaktır. BEİM, köye Asu olarak atıfta bulunarak Adzukh'u Muş sancağı yerleşimlerinden Ermeni nüfuslu bir köy olarak listelemiş. Mayewski 15 Kürt hanesi listelemiş.

Enlem: 38°97’09.16” Boylam: 42°55’69.69”
— Köy Malazgirt'in 20 km (12 mil) güneyinde Adilcevaz (Artske)-Malazgirt yolu üzerindeydi.

Mayewski 15 Kürt hanesi listelemiş. Hagopyan ve arkadaşları 1900'lerin başında köyde etnik köken belirtmeden 55 hane olduğunu ileri sürüyor.

Enlem: 39°26’78.19” Boylam: 42°38’27.81”
— Köy Malazgirt'in 19 km (12 mil) kuzeybatısında, Murat (Aratsani) Nehri sağ kıyısı ve onu besleyen Hınıs'ın sol kıyısı arasında, yaklaşık olarak yarı yoldaydı.

A-Do köyde 5 Ermeni, 15 Kürt hane belirlemiş. Bu, Ermeni sakinlerin sayısını 40 kişi yapıyor. Mayewski 8 Kürt hanesi listelemiş. Mardirosyan'ın istatistik tablosunda Agner Nerkin ve Agner Verin köylerinde 48 hanede 351 Ermeni, 29 hanede 183 Kürt var. Birinci Dünya Savaşı öncesi patrikhane sayımına göre iki Agner köyünde (görünüşe göre Şeytanova boyunca birbirinden taş atımı mesafede iki küçük köy) 57 hanede 422 Ermeni yaşıyordu. Görünüşe bakılırsa Teotig 1915 öncesinde iki Agner köyünde 150 Ermeni bildirmiş. Sasuni soykırım öncesinde 5 Ermeni hanesi bildirmiş. Soykırımdan sağ kurtulan Manuk Oveyan'dan sağlanan tahmine göre iki köydeki Ermeni hane sayısı 35.

Enlem: 39°29’31.90” Boylam: 42°38’80.38”
— Köy Malazgirt'in 21 km (13 mil) kuzeybatısında, Murat (Aratsani) Nehri sağ kıyısı ve onu besleyen Hınıs'ın sol kıyısı arasında yaklaşık olarak yarı yoldaydı.

Hagopyan ve arkadaşları 19. yüzyıl sonlarında köyde Ermeni ve Kürt sakinlerin yaşadığı eşit oranda bölünmüş 30 hane olduğunu öne sürüyorlar. A-Do 30 Ermeni, 10 Kürt hane olduğunu belirtmiş. Bu, Ermeni sakinlerin sayısını 240 yapıyor. Mayewski ise 15 Kürt hanesi listelemiş. Der-Garabedyan yukarı veya aşağı yerleşim yeri olduğunu belirtmeden 10 hanede 75 Ermeni olduğunu ifade etmiş. Agner Verin, Agner Nerkin'le karşılaştırıldığında küçük bir yerleşim olduğundan Der-Garabedyan'ın verdiği sayı Agner Verin'e uyuyor. Sasuni soykırım öncesinde 30 Ermeni hane bildirmiş.

Enlem: 39°39’99.53” Boylam: 42°55’80.40”
— Köy Malazgirt'in 29 km (18 mil) kuzeyinde, Murat (Aratsani)Nehrinin sağ kıyısı yakınındaydı.

Köy patrikhanenin 1902 Muş Ovası ve civarı köyleri sayımında harap bir Ermeni Kilisesi ve antik mezarlık barındıran bir yerleşim yeri olarak sayılıyor. Buna göre önceden Ermeni nüfuslu olduğunu varsaymak yerinde olacaktır.

Enlem: 39°37’11.96” Boylam: 42°40’84.12”
— Köy Malazgirt'in 27 km (17 mil) kuzeybatısında, Murat (Aratsani) Nehri'nin yukarı kısmına yakınındı.

Hagopyan ve arkadaşları, 1878'de Ermeniler 1877-1878 Osmanlı-Rus savaşı sırasında köylerini boşaltmak zorunda kaldıkan sonra köyde Kürt-Türk karışık olarak 13 hane olduğunu belirtmiş. Mayewski 20 Kürt hanesi listelemiş.

Enlem: 39°29’20.36” Boylam: 42°55’49.89”
— Köy Malazgirt'in 16 km (10 mil) kuzeyinde, Murat (Aratsani) Nehri'nin sol kıyısındaydı.

Hagopyan ve arkadaşları köyün önceden Ermeni nüfuslu olduğunu öne sürüyorlar. Ancak görünüşe göre 20. yüzyıl başlarında Ermeniler Hamidiye katliamları sırasında öldürülünce veya kaçınca buraya Kürtler yerleşmiş. Mayewski 22 Kürt hanesi listelemiş.

Enlem: 39°06’95.00” Boylam: 42°93’59.00”
— Köy Malazgirt'in 35 km (22 mil) güneydoğusundaydı.

BEİM Aştanakhan'ı Muş sancağı yerleşimlerinden Ermeni nüfuslu bir köy olarak listelemiş. Hagopyan ve arkadaşlarına göre 20. yüzyıl başlarında Ermeniler Hamidiye katliamları sırasında öldürülünce veya kaçınca buraya Kürtler yerleştiği için köyün 15 Kürt hanesi vardır.

Enlem: 39°25’20.58” Boylam: 42°77’84.34”
— Köy Malazgirt'in 24 km (15 mil) kuzeydoğusunda, Patnos kasabası yakınındaydı.

Doğrulanmamış kaynaklar köyün adının aslında Ermenicede "su yok" anlamına gelen "çur çıga" kelimesinden geldiğini iddia ediyor. Görünüşe göre isim gerçekten de önce Kürtçe "avtına" ve sonra Türkçe "susuz"a çevrilmiş. Mardirosyan'ın istatistik tablosunda köyde 12 hanede 79 Ermeni ve 6 hanede 31 Kürt var (Tabloda başka bir yerde 20 hanede 92 Ermeni ve 9 hane veya 6 tane Kürt görünüyor). Papaz Der-Avedisyan soykırım öncesinde 12 Ermeni hane bildirmiş.

Enlem: 39°16’49.35” Boylam: 42°46’58.60”
— Köy Malazgirt'in 7 km (5 mil) kuzeybatısında, Murat (Aratsani) Nehri'nin sağ kıyısındaydı.

Tevkants 1878'de 49 Ermeni nüfus bildirmiş. A-Do köyde 25 Ermeni hanesi ve belirlenememiş sayıda Kürt hanesi aktarmış. Bu, köydeki Ermeni sayısını 200 yapıyor. Mayewski 15 Ermeni hanesi listelerken hiç Kürt hane belirtmemiş. Der-Garabedyan 13 hanede 94 Ermeni olduğunu listelemiş. Mardirosyan'ın istatistik tablosunda köyde 40 hanede 380 Ermeni ve belirlenememiş sayıda Kürt var. Birinci Dünya Savaşı öncesi patrikhane sayımına göre köyde 40 hanede yaşayan 360 Ermeni var. Teotig 1915 öncesinde 60 hane Ermeni bildirmiş. Sasuni soykırımdan önce 25 Ermeni hane bildirmiş.

Enlem: 39°03’70.64” Boylam: 42°51’31.46”
— Köy Malazgirt'in 12 km (7 mil) güneyindeydi

Tevkants 1878'de 70 Ermeni nüfus bildirmiş. A-Do köyde 15 Ermeni ve 30 Kürt hane olduğunu belirtmiş. Bu, köydeki Ermeni nüfus sayısını 120 yapıyor. Mayewski 2 Ermeni, 10 Kürt hane listelemiş. Der-Garabedyan 8 hanede 49 Ermeni belirtmiş. Mardirosyan'ın istatistik tablosunda köyde 15 hanede 126 Ermeni ve 30 hanede 181 Kürt var. Kevorkyan'ın kendi hazırladığı soykırım tam tarihinde geliştirdiği patrikhane sayımına göre [52] Birinci Dünya Savaşı öncesinde köyün 155 Ermeni sakini varmış. Teotig 1915 öncesi 20 hane Ermeni bildirmiş. Sasuni soykırım öncesinde 15 Ermeni hane belirtmiş. Soykırımdan sağ kurtulan Ako Sargisyan'dan edinilen bir tahmine göre Ermeni hane sayısı 15’tir.

Enlem: 39°17’53.82” Boylam: 42°72’79.87”
— Köy Malazgirt'in 16 km (10 mil) doğusunda, Murat (Aratsani) Nehri'ni soldan besleyen Karakaya'nın sağ kıyısındaydı.

Önceleri köyün gelişmekte olan bir Ermeni nüfusu vardı. 19. yüzyıl ortasından itibaren köy, Ermeni ailelerin topraklarını terk edip kaçmalarından sonra (görünüşe göre 1828-1829 Osmanlı-Rus savaşından sonra) ıssız bir yer oldu. Mayewski 30 Kürt hane listelemiş.

Enlem: 39°35’61.16” Boylam: 42°56’02.68”
— Köy Malazgirt'in 23 km (14 mil) kuzeyinde, Murat (Aratsani) Nehri'ni sol kıyısındaydı.

Köy, patrikhanenin 1902 Muş Ovası ve civarı köyleri sayımında harap bir Ermeni Kilisesi ve eski mezarlık barındıran bir yerleşim yeri olarak sayılıyor. Buna göre önceden Ermeni nüfuslu olduğunu varsaymak yerinde olacaktır. Hagopyan ve arkadaşlarına göre 1900'lerin başında, Ermeni sakinler Hamidiye Katliamları sırasında kaçtıktan veya öldürüldükten sonra köyde 13 Kürt hane vardı.

Enlem: 39°26’31.52” Boylam: 42°75’82.10”
— Köy Malazgirt'in 23 km (14 mil) kuzeydoğusunda, Badnots (Patnos) kasabası yakınındaydı.

A-Do 25 Ermeni hane ve sayısı belirsiz hanede Kürt belirtmiş. Bu, Ermeni nüfusu 200 kişi yapıyor. Mardirosyan'ın istatistik tablosunda köyde 26 hanede 237 Ermeni ve 15 hanede 96 Kürt nüfusu vardı (Tablonun başka bir yerinde 32 hanede 300 Ermeni ve 12 hane veya 2 Kürt görünüyor). Birinci Dünya Savaşı öncesi patrikhane sayımına göre köyde 26 hanede 237 Ermeni ve 4 Kürt yaşıyordu. Teotig 1915 öncesinde 20 hane Ermeni bildirmiş. Papaz Der-Avedisyan soykırımdan önce 35 Ermeni hane bildirmiş. Sasuni soykırımdan önce 25 hane Ermeni bildirmiş.

Enlem: 39°40’29.88” Boylam: 42°42’26.28”
— Köy Malazgirt'in 30 km (19 mil) kuzeybatısındaydı.

BEİM Bastam'ı Muş sancağı yerleşimlerinden Ermeni nüfuslu bir köy olarak listelemiş. Mayewski 8 Kürt hane listelemiş.

Enlem: 39°20’35.70” Boylam: 42°65’68.82”
— Köy Malazgirt'in 13 km (8 mil) doğusunda, Murat (Aratsani) Nehri'ni soldan besleyen Karakaya'nın sağ kıyısındaydı.

Birinci Dünya Savaşı öncesi patrikhane sayımına göre köyde 51 Ermeni yaşıyordu. Soykırımdan sağ kurtulan Israyel Bağdasaryants'dan edinilen bir tahmine göre Ermeni hane sayısı 4’tür.

Enlem: 39°31’33.07” Boylam: 42°33’32.62”
— Köy Malazgirt'in 26 km (16 mil) kuzetbatısında, Ğaz (Kaz) gölcüğünün güney kıyısı yakınındaydı.

A-Do 6 Ermeni ve 33 Kürt hane belirtmiş. Bu da Ermeni nüfusu 50 kişi civarında yapıyor. Mayewski 30 Kürt hane listelemiş. Kevorkyan tarafından geliştirilen patrikhane sayımına göre, Birinci Dünya Savaşı öncesinde köyde 57 Ermeni vardı. Sasuni soykırım öncesinde 6 hane Ermeni bildirmiş.

Enlem: 39°00’64.35” Boylam: 42°72’42.90”
— Köy Malazgirt'in 22km(14mil) güneydoğusunda Süphan Dağının kuzeybatı etekleri yakınındadır.

Hagopyan ve arkadaşları Hamidiye Katliamları’na kadar köyün Ermeni nüfuslu olduğunu öne sürüyorlar.

Enlem: 39°00’36.00” Boylam: 42°55’49.14”
— Köy Malazgirt-Ahlat yolunda Malazgirt'in 16 km (10 mil) güneyindeydi.

Lynch, Demyan adıyla bahsettiği köyü Kürt yerleşimi olarak tanımlamış. BEİM Damyan'ı Muş sancağı yerleşimlerinden Ermeni nüfuslu bir köy olarak listelemiş. Mayewski 15 hane Kürt listelemiş. Köy, patrikhanenin 1902 Muş Ovası ve civarı köyleri sayımında harap bir Ermeni Kilisesi ve antik mezarlık barındıran bir yerleşim yeri olarak sayılıyor. Buna göre önceden Ermeni nüfuslu olduğunu varsaymak yerinde olacaktır. Hagopyan ve arkadaşları 1900'lerin başında, köyde etnik kökeni bilinmeyen 10 hane olduğunu öne sürüyorlar.

Enlem: 39°12’17.99” Boylam: 42°41’25.37”
— Köy Malazgirt-Kop yolunda Malazgirt'in 13 km (8 mil) batısında, Murat (Aratsani) Nehri sol yakasındaydı.

Tevkants 1878'de 245 Ermeni bildirmiş. Ermeni bir etnograf olan Manuel Mirakhoryan? Derik'i 1880'lerin ortalarında Malazgirt'in önde gelen Ermeni nüfuslu köylerinden biri olarak tanımlamış. [53] Hagopyan ve arkadaşları 1900'lerin başında köyde etnik kökeni bilinmeyen 58 hane olduğunu öne sürüyorlar. Mirakhoryan 55 hane Ermeni tanımlamış. A-Do köyde 60 Ermeni ve sayısı belirsiz birkaç Kürt hane belirtmiş. Bu, Ermeni nüfusu 480 kişi yapıyor. Der-Garabedyan 43 hanede 315 Ermeni olduğunu belirtmiş. Mardirosyan'ın istatistik tablosunda köyde 95 hanede 722 Ermeni ve 3 hanede 11 Kürt nüfusu vardı. Patrikhane sayımına göre, Birinci Dünya Savaşı öncesinde köyde 120 hanede 922 Ermeni yaşıyordu. Ermeni yazar Atrpet (Sargis Mübayeyacıyan), soykırımdan önce 150 hane Ermeni bildirmiş. [54] Teotig 1915 öncesinde 180 hane Ermeni aktarmış. Sasuni soykırımdan önce 60 Ermeni hane bildirmiş. Derik, Muş ilçesinde Muş şehrinin 27 km (17 mil) kuzeyindeki Ermeni nüfuslu yerleşim yeri olan aynı isimli, tarihi ismiyle Aşdişad köyü (günümüzde Yücetepe) ile karıştırılmamalıdır.

Enlem: 39°34’01.84” Boylam: 42°65’52.02”
— Köy Malazgirt'in 24km(15mil) kuzeydoğusunda

Der-Garabedyan 5 hanede 21 Ermeni belirtmiş. Hagopyan ve arkadaşları 1900'lerin başında köyde çoğunluğu Ermeni 75 hane olduğunu öne sürüyorlar. Mardirosyan'ın istatistik tablosunda köyde 5 hanede 34 Ermeni ve 6 hanede belirlenemeyen sayıda Kürt var.

Enlem: 39°22’71.12” Boylam: 42°57’82.33”
— Köy Malazgirt'in 10 km (6 mil) kuzeydoğusunda, Murat (Aratsani) Nehri'nin sol yakası yakınıdaydı.

Tevkants 1878'de 281 Ermeni bildirmiş. A-Do köyde 40 Ermeni 10 Kürt hane belirtmiş. Bu, Ermeni nüfusu 320 kişi yapıyor. Mayewski 35 Ermeni ve 15 Kürt hane listelemiş. Der-Garabedyan 20 hanede 150 Ermeni belirtmiş. Mardirosyan’ın istatistik tablosunda köyde 40 hanede 330 Ermeni ve 4 hanede 19 Kürt var. Patrikhane sayımına göre Birinci Dünya Savaşı öncesinde köyde 40 hanede yaşayan 300 Ermeni vardı. Teotig 1915 öncesinde 80 hane Ermeni bildirmiş. Atrpet 1915 öncesinde 68 Ermeni hane bildirmiş. Sasuni soykırım öncesinde 40 Ermeni hane aktarmış.

Enlem: 39°43’02.50” Boylam: 42°25’85.03”
— Köy Malazgirt'in 39 km (24 mil) kuzeybatısında, Murat (Aratsani) Nehri'ni sağ koldan besleyen Hınıs'ı sol koldan besleyen Kopal Su'yun sol yakasındaydı.

Hagopyan ve arkadaşları 1900'lerin başında köyde neredeyse eşit şekilde bölünmüş Kürt ve Ermeni 80 hane olduğunu öne sürüyorlar. A-Do köyde 30 Ermeni, 50 Kürt hane bulunduğunu belirtmiş. Bu, Ermeni nüfusu 240 kişi yapıyor. Mayewski 30 Ermeni, 60 Kürt hane bulunduğunu listelemiş. Mardirosyan’ın istatistik tablosunda köyde 20 hanede 108 Ermeni ve 85 hanede 360 Kürt yaşıyor. Patrikhane sayımına göre Birinci Dünya Savaşı öncesinde köyde yaşayan 268 Ermeni vardı. Sasuni soykırım öncesinde 30 hane Ermeni bildirmiş.

Tahmini konumu: Enlem: 39°21’45.28” Boylam: 42°51’36.89”
— Dorli'nin kesin konumu bilinmiyor. Hagopyan ve arkadaşlarına göre köy, Malazgirt'in 9 km (6 mil) kuzeyinde Murat (Aratsani) Nehri'nin sağ yakasında bir mezraydı.

Köy artık mevcut değil. Dorli, Birinci Dünya Savaşı sonrası bir Rus topografya haritasında, Hagopyan ve arkadaşlarının öne sürdüğü aynı yere yakın işaretlenmiş. [55] Lynch ve Oswald’ın Ermenistan ve komşu bölgeler haritasında Dorli (Dorlu) ile benzer telaffuzda ismi olan Borlu köyü aynı konumda işaretlenmiş.  [56] BEİM Dorli'yi Muş sancağı yerleşimlerinden Ermeni nüfuslu bir köy olarak listelemiş.

Enlem: 39°28’28.19” Boylam: 42°50’83.14”
— Köy Malazgirt'in 15 km (10 mil) kuzeyinde Murat (Aratsani) Nehri'nin sağ yakasındaydı.

Tevkants 1878'de 70 Ermeni nüfus bildirmiş. Rus kurmay albay Vladimir Philippov Dugnuk'u 1880'lerin başında Malazgirt'in en büyük köylerinden biri olarak tanımlamış. [57] Lynch köyden Dignuk olarak bahsetmiş ve önde gelen Kürt şeyhlerin de içinde bulunduğu birçok Kürt hane tanımlamış. Hagopyan ve arkadaşları Dugnuk'un çok büyük bir Ermeni köyü oluşunda hemfikirler. Mirakhoryan köyden Putnuk olarak bahsetmiş ve 30 Ermeni ve 10 Kürt hanesi tanımlamış. A-Do köyde 80 Ermeni ve 260 Kürt hane belirtmiş. Bu, Ermeni nüfusu 640 kişi yapıyor. Mayewski 15 Ermeni, 185 Kürt hane bulunduğunu listelemiş. Der-Garabedyan 42 hanede yaşayan 316 Ermeni olduğunu belirtmiş. Mardirosyan’ın istatistik tablosunda köyde 45 hanede 438 Ermeni ve 135 hanede 904 Kürt var. Patrikhane sayımına göre Birinci Dünya Savaşı öncesinde köyde 44 hanede yaşayan 438 Ermeni ve 200 Kürt vardı. Teotig 1915 öncesinde 130 Ermeni hane bildirmiş. Atrpet soykırım öncesinde 48 Ermeni hane aktarmış. Sasuni soykırım öncesinde 80 hane Ermeni bildirmiş.

Enlem: 39°25’16.59” Boylam: 42°44’47.02”
— Köy Malazgirt'in 14 km (9 mil) kuzeybatısında Murat (Aratsani) Nehri'nin sağ yakasındaydı.

A-Do köyde 9 Ermeni ve 30 Kürt hane belirtmiş. Bu, Ermeni nüfusu 270 kişi yapıyor. Mayewski 25 Kürt hane listelemiş. Mardirosyan’ın istatistik tablosunda köyde 8 hanede 72 Ermeni ve 68 hanede 405 Kürt vardı. Patrikhane sayımına göre Birinci Dünya Savaşı öncesinde köyde 82 Ermeni yaşıyordu. Sasuni soykırım öncesinde 9 hane Ermeni bildirmiş.

Enlem: 39°06’22.05” Boylam: 42°95’17.63”
— Köy Malazgirt'in 36 km (22 mil) güneydoğusunda, Aştanakhan [Gökçeali] ve Ziraklu [Zirekli] köyleri arasında idi. Günümüzde ayrı bir yerleşim yeri olarak sayılmıyor.

BEİM Gharabulağ'ı Muş sancağı yerleşimlerinden Ermeni nüfuslu bir köy olarak listelemiş. Hagopyan ve arkadaşlarına göre 1900'lerin başında Ermeniler, Hamidiye katliamları sırasında öldürülünce veya kaçınca köyde 19 Kürt hane kalmıştır.

Enlem: 39°53’61.48” Boylam: 42°54’86.22”
— Köy Malazgirt'in 44 km (27 mil) kuzeyindeydi.

Köy patrikhanenin 1902 Muş Ovası ve civarı köyleri sayımında harap bir Ermeni Kilisesi ve antik mezarlık barındıran bir yerleşim yeri olarak sayılıyor. Buna göre önceden Ermeni nüfuslu olduğunu varsaymak yerinde olacaktır. Mayewski 25 Kürt hane listelemiş.

Enlem: 39°21’13.53” Boylam: 42°60’37.04”
— Köy Malazgirt'in 9 km (6 mil) kuzeydoğusunda, Murat (Aratsani) Nehri'ni soldan besleyen Karakaya'nın sağ kıyısındaydı.

Tevkants 1878'de 280 Ermeni bildirmiş. Hagopyan ve arkadaşları Ğaraghaya'nın Malazgirt'teki en büyük Ermeni köylerinden biri olduğunu öne sürüyorlar. 1900'lerin başında 80, Birinci Dünya Savaşı öncesinde 114 hane Ermeni varmış. A-Do köyde 50 Ermeni ve 5 Kürt hane belirtmiş. Bu, Ermeni nüfusu 400 kişi yapıyor.
Mayewski 50 Ermeni ve 10 Kürt hane listelemiş. Der-Garabedyan 32 hanede 235 Ermeni olduğunu belirtmiş. Mardirosyan'ın istatistik tablosunda köyde 78 hanede 725 Ermeni ve 6 hanede 38 Kürt nüfusu vardı. Patrikhane sayımına göre, Birinci Dünya Savaşı öncesinde köyde 78 hanede 725 Ermeni ve 3 Kürt yaşıyordu. Teotig 1915 öncesinde 60 Ermeni hane bildirmiş. Atrpet 1915 öncesinde 110 Ermeni hane aktarmış. Sasuni soykırımdan önce 50 hane Ermeni bildirmiş. Soykırımdan sağ kurtulan Boğos Fırzeyan ve Ohanes Bondeyan'dan sağlanan tahmine göre Ermeni hane sayısı 70’tir.

Enlem: 39°44’21.48 ” Boylam: 42°62’45.98 ”
— Köy Malazgirt'in 34 km (21 mil) kuzeydoğusunda, Murat (Aratsani) Nehri'nin sağ yakasında idi.

Der-Garabedyan 12 hanede 80 Ermeni belirtmiş. Hagopyan ve arkadaşları 1900'lerin başında köyde Kürt-Ermeni karışık olarak 65 hane olduğunu öne sürüyorlar. Kesin olmayan başka kaynaklar Kargalığ’ı Büyük Ermeni Krallığı’nın Ayrarat vilayetine bağlı Tsağkotn ilçesinde müstahkem bir yerleşim olan Angeğ olarak tanımlıyor.

Enlem: 39°42’27.80” Boylam: 42°63’06.33”
— Köy Malazgirt'in 32 km (20 mil) kuzeydoğusunda Murat (Aratsani) Nehri'nin sol yakasındaydı.

Der-Garabedyan 4 hane veya 25 Ermeni belirtmiş. Hagopyan ve arkadaşları 1900'lerin başında köyde etnik kökeni belirlenememiş 20 hane olduğunu öne sürüyorlar. Mardirosyan'ın istatistik tablosunda iki Ğarğalığ köyünden sadece biri, 4 hanede 30 Ermeni ve 4 hanede belirlenememiş sayıda Kürt ile listelenmiş. Papaz Der-Avedisyan soykırımdan önce 4 Ermeni hane bildirmiş.

Enlem: 39°34’00.29” Boylam: 42°34’53.59”
— Köy, Malazgirt'in 28 km (17 mil) kuzeybatısında, Kaz Gölü'nün doğu kıyısındaydı.

Mayewski 30 hane Kürt listelemiş. Der-Garabedyan köyde 15 hane veya 100 Ermeni belirtmiş.

Enlem: 39°16’86.61” Boylam: 42°41’84.38”
— Köy Malazgirt'in 12 km (7 mil) batısında Murat (Aratsani) Nehri'nin sağ yakasındaydı.

Hagopyan ve arkadaşları 1900'lerin başında köyde etnik kökeni belirlenememiş 20 hane olduğunu öne sürüyorlar. Mayewski 20 hane Kürt listelemiş.

Enlem: 39°30’62.74” Boylam: 42°26’98.71”
— Köy Malazgirt'in 29 km (18 mil) kuzeybatısında, Murat (Aratsani) Nehri'ni sağ koldan besleyen Hınıs'ın sol tarafındaydı.

Hagopyan ve arkadaşlarına göre 1900'lerin başında Ermeniler Hamidiye Katliamları sırasında öldürüldükten veya kaçtıktan sonra köyde 20 hane Kürt vardı. Mayewski 15 Kürt hane listelemiş.

Enlem: 39°34’88.47” Boylam: 42°59’48.63”
— Köy Malazgirt'in 23 km (15 mil) kuzeyinde, Murat (Aratsani) Nehri'ni sol koldan besleyen Şam'ın sol kıyısındaydı.

A-Do köyde 8 Ermeni ve 25 Kürt hane belirtmiş. Bu, Ermeni nüfusu 65 kişi civarında yapıyor. Mayewski 30 Kürt hane listelemiş. Hagopyan ve arkadaşları 1900'lerin başında köyde çoğunluğu Ermeni olan 33 hane belirtmişler. Kevorkyan tarafından geliştirilen patrikhane sayımına göre, Birinci Dünya Savaşı öncesinde köyde 79 Ermeni vardı. Sasuni soykırımdan önce 8 hane Ermeni bildirmiş.

Enlem: 39°05’46.75” Boylam: 42°64’50.85”
— Köy Malazgirt'in 14 km (9 mil) güneydoğusundaydı.

BEİM Hacikhan'ı Muş sancağı yerleşimlerinden Ermeni nüfuslu bir köy olarak listelemiş. Hagopyan ve arkadaşlarına göre 1900'lerin başından itibaren Ermeniler Hamidiye Katliamları sırasında öldürülünce veya kaçınca köy neredeyse ıssız bir yer olmuştur.

Enlem: 39°35’86.19” Boylam: 42°61’61.28”
Köy, Malazgirt'in 25 km (15 mil) kuzeydoğusunda, Murat (Aratsani) Nehri'ni sol koldan besleyen Şam'ın sol kıyısındaydı.

Mayewski 25 hane Kürt listelemiş. Hagopyan ve arkadaşları 1900'lerin başında köyde etnik kökeni belirlenememiş 25 hane olduğunu öne sürüyorlar.

Enlem: 39°34’35.70” Boylam: 42°49’77.89”
— Köy, Malazgirt'in 22 km (14 mil) kuzeyinde, Murat (Aratsani) Nehri'nin sağ kıyısı yakınındaydı.

A-Do köyde 7 Ermeni ve 42 Kürt hane belirtmiş. Bu, Ermeni nüfusu 60 kişi civarında yapıyor. Der-Garabedyan Ermenileri 6 hane veya 37 kişi şeklinde belirtmiş. Mardirosyan'ın istatistik tablosunda köyün Ermeni nüfusu 6 hane veya 59 kişi ve Kürt nüfusu ise 100 hane veya 643 kişidir. Patrikhane sayımına göre, Birinci Dünya Savaşı öncesinde köyde 6 hanede yaşayan 47 Ermeni ve 80 Kürt vardı. Teotig 1915 öncesi 6 hane Ermeni bildirmiş. Sasuni soykırımdan önce 7 hane Ermeni belirtmiş.

Enlem: 39°24’65.91” Boylam: 42°55’87.93”
— Köy Malazgirt'in 11 km (7 mil) kuzeyinde, Murat (Aratsani) Nehri'nin sol kıyısı yakınındaydı.

Lynch, Hasuna olarak bahsettiği köyü Kürt yerleşimi olarak tanımlamış. Ama terk edilmiş mezarlığın doğruladığı gibi önceden Ermeni nüfuslu olduğunu kabul ediyor. Hagopyan ve arkadaşları 1900'lerin başında köyde etnik kökeni belirlenememiş 36 hane olduğunu öne sürüyorlar.  A-Do köyde 30 Ermeni ve 3 Kürt hane olduğunu belirtmiş. Bu, Ermeni nüfusu 240 kişi civarında yapıyor. Mayewski 36 Kürt hane listelemiş. Sasuni soykırımdan önce 30 hane Ermeni bildirmiş.

Enlem: 39°26’43.47” Boylam: 42°32’88.36”
— Köy, Malazgirt'in 23 km (14 mil) kuzeybatısındaydı.

Hagopyan ve arkadaşları 1900'lerin başında köyde etnik kökeni belirlenememiş 15 hane olduğunu öne sürüyorlar. A-Do köyde 8 Ermeni ve 33 Kürt hane olduğunu belirtmiş. Bu da Ermeni nüfusu 65 kişi civarında yapıyor. Mayewski 15 Kürt hane listelemiş. Mardirosyan'ın istatistik tablosunda köyün Ermeni nüfusu 12 hane veya 72 kişi ve Kürt nüfusu ise 88 hane veya 451 kişidir. Patrikhane sayımına göre, Birinci Dünya Savaşı öncesinde köyde 9 hanede yaşayan 72 Ermeni ve 80 Kürt vardı.

Enlem: 39°09’72.65” Boylam: 42°64’79.31”
— Köy Malazgirt'in 10 km (6 mil) güneydoğusunda, Muş-Ğarakilisa (Ağrı) yolu üzerindeydi.

Hagopyan ve arkadaşlarına göre Hamidiye Katliamlarına kadar köy Ermeni nüfusluydu ancak 1900'lerin başında köyde etnik kökeni belirlenememiş 20 hane vardı. BEİM Heyboran'ı Muş sancağı yerleşimlerinden Ermeni nüfuslu bir köy olarak listelemiş.

Enlem: 39°27’55.82” Boylam: 42°18’21.89”
— Köy Malazgirt'in 34 km (21 mil) kuzeybatısında, Murat (Aratsani) Nehri'ni sağ koldan besleyen Hınıs'ın sağ kıyısındaydı.

A-Do köyde 10 Ermeni ve 40 Kürt hane olduğunu belirtmiş. Bu da Ermeni nüfusu 80 kişi civarında yapıyor.
Mayewski 13 hane Kürt listelemiş. Mardirosyan'ın istatistik tablosunda köyün Ermeni nüfusu 8 hane veya 61 kişi ve Kürt nüfusu ise 10 hane veya 51 kişidir. Patrikhane sayımına göre, Birinci Dünya Savaşı öncesinde köyde 12 hanede yaşayan 105 Ermeni ve 30 Kürt vardı. Sasuni soykırımdan önce 10 hane Ermeni bildirmiş.

Enlem: 39°14’10.74” Boylam: 42°81’30.88”
— Köy Malazgirt'in 23 km (15 mil) doğusundaydı.

Hagopyan ve arkadaşları Kamışlı’dan tek bir yerleşim yeri olarak bahsediyorlar. Mayewski de tek yerleşim olarak ele almış ve 5 Kürt hanesi listelemiş. Index Anatolicus iki yerleşim tanımlıyor: Yukarı Kamışlı ve Aşağı Kamışlı.

Enlem: 39°13’39.67” Boylam: 42°83’34.72”
— Köy Malazgirt'in 25 km (16 mil) doğusundaydı.

Hagopyan ve arkadaşlarına göre 1881'de, Ermeniler 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı sırasında köyü terk etmek zorunda kaldıktan sonra köyde 78 Kürt vardı ve 20.yüzyıl başlarında köyde 15 hane Kürt bulunuyordu.

Enlem: 39°31’16.84” Boylam: 42°51’61.56”
— Köy, Malazgirt'in 19 km (12 mil) kuzeyinde, Murat (Aratsani) Nehri'nin sağ kıyısındaydı.

A-Do köyde 15 Ermeni ve 50 Kürt hane olduğunu belirtmiş. Bu da Ermeni nüfusu 120 kişi civarında yapıyor.
Mayewski 5 Ermeni ve 45 Kürt hane listelemiş. Der-Garabedyan köydeki Ermeni nüfusu 5 hane vey 30 kişi şeklinde belirtmiş. Mardirosyan'ın istatistik tablosunda köyün Ermeni nüfusu 5 hane veya 56 kişi ve Kürt nüfusu ise 80 hane veya 471 kişidir. Patrikhane sayımına göre, Birinci Dünya Savaşı öncesinde köyde 5 hanede yaşayan 54 Ermeni ve 50 Kürt vardı. Teotig 1915'ten önce 10 hane Ermeni bildirmiş. Sasuni soykırım öncesinde 15 Ermeni hane bildirmiş.

Enlem: 39°00’64.36” Boylam: 42°61’36.28”
— Köy Malazgirt'in 17 km (10 mil) güneydoğusundaydı. 

Mayewski 20 hane Kürt listelemiş. Köy patrikhanenin 1902 Muş Ovası ve civarı köyleri sayımında harap bir Ermeni kilisesi ve eski mezarlığı olan bir yerleşim yeri olarak sayılıyor. Buna göre önceden Ermeni nüfuslu olduğunu varsaymak yerinde olacaktır.

Enlem: 39°41’98.13” Boylam: 42°76’03.45”
— Köy Malazgirt'in 36 km (22 mil) kuzeydoğusunda, Murat (Aratsani) Nehri'ni sol koldan Şam'ın sol kıyısındaydı.

Der-Garabedyan 20 hane veya 85 Ermeni belirtmiş. Hagopyan ve arkadaşları 1900'lerin başında köyde Ermeni-Kürt karışık 30 hane olduğunu öne sürüyorlar. Mardirosyan'ın istatistik tablosunda köyün Ermeni nüfusu 2 hane veya 17 kişi ve Kürt nüfusu ise 7 hane veya belirsiz sayıda kişidir. Papaz Der-Avedisyan soykırımdan önce 2 hane Ermeni bildirmiş.

Enlem: 39°38’00.21” Boylam: 42°58’04.38”
— Köy, Malazgirt'in 27 km (17 mil) kuzeyinde, Murat (Aratsani) Nehri'nin sol kıyısındaydı.

BEİM Kesan'ı Muş sancağı yerleşimlerinden Ermeni nüfuslu bir köy olarak listelemiş. Mayewski 10 hane Kürt listelemiş. Köy, patrikhanenin 1902 Muş Ovası ve civarı köyleri sayımında harap bir Ermeni Kilisesi ve eski bir mezarlık barındıran bir yerleşim yeri olarak sayılıyor. Buna göre önceden Ermeni nüfuslu olduğunu varsaymak yerinde olacaktır. Hagopyan ve arkadaşları 1900'lerin başında köyde etnik kökeni belirlenememiş 16 hane olduğunu öne sürüyorlar. Sasuni soykırımdan önce 8 hane Ermeni bildirmiş.

Enlem: 39°26’54.16” Boylam: 42°26’67.97”
— Köy Malazgirt'in 27 km (17 mil) kuzeybatısında, Murat (Aratsani) Nehri'ni sağ koldan besleyen Hınıs'ın sol kıyısı yakınlarındaydı.

BEİM Khalkhal'ı Muş sancağı yerleşimlerinden Ermeni nüfuslu bir köy olarak listelemiş. Mayewski 20 hane Kürt listelemiş. Hagopyan ve arkadaşları 1900'lerin başında köyde etnik kökeni belirlenememiş 15 hane olduğunu öne sürüyorlar.

Enlem: 39°27’49.53”Boylam: 42°29’55.02”
— Köy Malazgirt'in 26 km (16 mil) kuzeybatısındaydı.

BEİM  Khan'ı Muş sancağı yerleşimlerinden Ermeni nüfuslu bir köy olarak listelemiş.

Enlem: 39°13’41.67” Boylam: 42°44’01.53”
— Köy, Malazgirt'in 9 km (5 mil) batısında, Malazgirt-Bitlis yolu üzerindeydi. Murat (Aratsani) Nehri'nin sol kıyısındaydı.

A-Do köyde 15 Ermeni ve 20 Kürt hane olduğunu belirtmiş. Bu da Ermeni nüfusu 120 kişi civarında yapıyor.
Mayewski 22 Ermeni ve 4 Kürt hane listelemiş. Der-Garabedyan 21 hane veya 150 Ermeni belirtmiş. Mardirosyan'ın istatistik tablosunda köyün Ermeni nüfusu 28 hane veya 234 kişidir ve Kürt nüfusun hane ve kişi sayısı belirsizdir. Patrikhane sayımına göre, Birinci Dünya Savaşı öncesinde köyde 30 hanede 234 Ermeni yaşamaktadır. Teotig 1915'ten önce 10 hane Ermeni bildirmiş. Artpet bu köyü yanlışlıkla iki yerleşim olarak tanımlamış: Yukarı Khanigeğ ve Aşağı Khanigeğ ve soykırım öncesi sırasıyla 45 ve 38 hane Ermeni bildirmiş. Teotig 1915'ten önce 80 hane Ermeni bildirmiş. Sasuni soykırımdan önce 15 Ermeni hane bildirmiş.

Enlem: 39°20’89.75” Boylam: 42°47’57.52”
— Köy Malazgirt'in 9 km (17 mil) kuzeybatısında, Murat (Aratsani) Nehri'nin sağ kıyısı yakınlarındaydı.

Hagopyan ve arkadaşları 1900'lerin başında köyde etnik kökeni belirlenememiş 20 hane olduğunu öne sürüyorlar. A-Do köyde 5 Ermeni ve 35 Kürt hane olduğunu belirtmiş. Bu da Ermeni nüfusu 40 kişi civarında yapıyor. Mayewski 10 Ermeni, 10 Kürt hane listelemiş. Mardirosyan'ın istatistik tablosunda köyde 1 hane veya 5 Ermeni ve 1 hane veya sayısı belirsiz Kürt vardır. Kevorkyan tarafından geliştirilen patrikhane sayımına göre, Birinci Dünya Savaşı öncesinde köyde yaşayan 51 Ermeni vardı. Sasuni soykırımdan önce 5 Ermeni hane bildirmiş.

Enlem: 39°19’57.89” Boylam: 42°50’39.04”
— Köy Malazgirt'in 6 km (4 mil) kuzeybatısında, Murat (Aratsani) Nehri'nin sağ kıyısındaydı.

Hagopyan ve arkadaşlarına göre köyde 1890'ların sonunda 13 ve Birinci Dünya Savaşı öncesinde 90 hane Ermeni vardı. A-Do köyde 47 Ermeni ve 60 Kürt hane olduğunu belirtmiş. (Listesinde muhtemelen yanlışlıkla “Kharabakhani” adı altında görünüyor) Bu da Ermeni nüfusu 380 kişi civarında yapıyor. Der-Garabedyan Ermeni nüfusu 20 hane veya 151 kişi olarak belirtmiş. Mardirosyan'ın istatistik tablosunda köyün Ermeni nüfusu 31 hane veya 234 kişi ve Kürt nüfusu ise 60 hane veya 473 kişidir. Patrikhane sayımına göre, Birinci Dünya Savaşı öncesinde köyde 31 hanede yaşayan 234 Ermeni ve 50 Kürt vardı. Teotig 1915'ten önce 60 hane Ermeni bildirmiş. Atrpet 1915'ten önce 90 hane Ermeni bildirmiş. Sasuni soykırımdan önce 47 hane Ermeni bildirmiş (listesinde muhtemelen yanlışlıkla “Kharabakhani” adı altında görünüyor).

Enlem: 39°00’68.84” Boylam: 42°70’77.34”
— Köy, Malazgirt'in 21 km (13 mil) güneydoğusundaydı.

BEİM Kharabakhani'yi Muş sancağı yerleşimlerinden Ermeni nüfuslu bir köy olarak listelemiş.

Enlem: 39°22’96.56” Boylam: 42°76’55.59”
— Köy Malazgirt'in 22 km (13 mil) kuzeydoğusunda, Badnots (Patnos) kasabası yakınındayadı.
 
Mayewski 15 Kürt hane listelemiş. Mardirosyan'ın istatistik tablosunda köyün Ermeni nüfusu 9 hane veya 81 kişi ve Kürt nüfusu ise 42 hane veya 310 kişidir (listenin başka bir yerinde Ermeni nüfus 9 hane veya 65 Ermeni ve Kürt nüfus 11 hane veya 5 kişidir). Hagopyan ve arkadaşları 1900'lerin başında köyün önemli bir Kürt liderin makamı olduğunu öne sürüyorlar.

Enlem: 39°40’19.25” Boylam: 42°72’15.71”
— Köy Malazgirt'in 33 km (20 mil) kuzeydoğusunda, Murat (Aratsani) Nehri'ni sol koldan besleyen Şam'ın sağ yakasındaydı.

Der-Garabedyan 5 hane veya 29 Ermeni belirtmiş. Hagopyan ve arkadaşları 1900'lerin başında köyde 19 Ermeni ve 70 Kürt hane olduğunu öne sürüyorlar. Mardirosyan'ın istatistik tablosunda köyün Ermeni nüfusu 13 hane veya 76 kişiyken, Kürt nüfusu belirsizdir.

Enlem: 39°19’39.72” Boylam: 42°75’62.36”
— Köy Malazgirt'in 19 km (12 mil) kuzeydoğusunda, Murat (Aratsani) Nehri'ni sol koldan besleyen Karakaya'nın sağ kıyısındaydı.

Mayewsk köyden Kharabkop olarak bahsedip 25 hane Kürt listelemiş. Papaz Der-Avedisyan soykırımdan önce 6 hane Ermeni bildirmiş.

Enlem: 39°41’49.23” Boylam: 42°58’08.94”
— Köy Malazgirt'in 30 km (19 mil) kuzeyinde, Murat (Aratsani) Nehri'nin sağ kıyısı yakınındaydı.

Der-Garabedyan köydeki Ermeni nüfusu 19 hane veya 131 kişi olarak aktarmış. Hagopyan ve arkadaşları 1900'lerin başında köyde etnik kökeni belirlenememiş 26 hane olduğunu öne sürüyorlar.

Enlem: 39°03’90.65” Boylam: 42°54’75.06”
— Köy Malazgirt'in 12 km (7 mil) güneyindeydi.

Lynch köyden Kara Ali olarak bahsedip Çerkez yerleşimi olarak tanımlamış. A-Do köyde 6 Ermeni ve 30 Kürt hane olduğunu belirtmiş. Bu da Ermeni nüfusu 50 kişi civarında yapıyor. Mayewski 20 hane Kürt listelemiş. Mardirosyan'ın istatistik tablosunda köyün Ermeni nüfusu 6 hane veya 43 kişi ve Kürt nüfusu ise 30 hane veya 205 kişidir. Patrikhane sayımına göre, Birinci Dünya Savaşı öncesinde köyde 8 hane veya 58 Ermeni yaşamaktadır. Sasuni soykırımdan önce 6 hane Ermeni bildirmiş.

Enlem: 39°20’16.21” Boylam: 42°36’05.56”
— Köy Malazgirt'in 16 km (10 mil) kuzeybatısında, Murat (Aratsani) Nehri'nin sağ kıyısı yakınındaydı.

Tevkants 1878'de 140 Ermeni bildirmiş. A-Do köyde 44 Ermeni ve 75 Kürt hane olduğunu belirtmiş. Bu da Ermeni nüfusu 355 kişi civarında yapıyor. Mayewski 50 Ermeni ve 40 Kürt hane listelemiş. Mardirosyan'ın istatistik tablosunda köyün Ermeni nüfusu 75 hane veya 643 kişi ve Kürt nüfusu ise 43 hane veya 200 kişidir. Hagopyan ve arkadaşlarına göre Ğasmik Malazgirt'teki Ermeni nüfuslu köylerin en büyüklerinden biriydi ve 1900'lerin başında 50 Ermeni ve 30 Kürt hane vardı. Der-Garabedyan Ermeni nüfusu 25 hane veya 200 kişi şeklinde belirtmiş. Patrikhane sayımına göre, Birinci Dünya Savaşı öncesinde köyde 67 hanede yaşayan 663 Ermeni ve 50 Kürt vardı. Teotig 1915'ten önce 100 hane Ermeni bildirmiş. Atrpet 1915'ten önce 100 hane Ermeni bildirmiş. Sasuni soykırımdan önce 44 Ermeni hane bildirmiş. Soykırımdan sağ kurtulan Harutyun Davutyan'dan sağlanan tahmine göre Ermeni hane sayısı 67’dir.

Enlem: 39°06’98.41” Boylam: 42°89’43.26”
— Köy Malazgirt'in 32 km (20 mil) güneydoğusunda, Bitlis-Ğarakilisa (Ağrı) yolu üzerindeydi.

BEİM Khazan'ı Muş sancağı yerleşimlerinden Ermeni nüfuslu bir köy olarak listelemiş. Hagopyan ve arkadaşlarına göre 1900'lerin başında, Ermeniler Hamidiye Katliamları sırasında kaçtıktan veya öldürüldükten sonra köyde 15 hane Kürt vardı.

Enlem: 39°18’09.71” Boylam: 42°74’45.73”
— Köy Malazgirt'in 19 km (12 mil) doğusunda, Murat (Aratsani) Nehri'ni sol koldan besleyen Karakaya'nın sol kıyısındaydı.

A-Do köyde 5 Ermeni ve 15 Kürt hane olduğunu belirtmiş. Bu da Ermeni nüfusu 40 kişi civarında yapıyor. Mayewski 26 hane Kürt listelemiş. Mardirosyan'ın istatistik tablosunda köyün Ermeni nüfusu 3 hane veya 27 kişi ve Kürt nüfusu ise 20 hane veya 89 kişidir. Patrikhane sayımına göre, Birinci Dünya Savaşı öncesinde köyde yaşayan 43 Ermeni vardı. Sasuni soykırımdan önce 5 hane Ermeni bildirmiş.

Enlem: 39°14’13.23” Boylam: 42°24’84.51”
— Köy Malazgirt'in 25 km (16 mil) batısında, Murat (Aratsani) Nehri'nin sol kıyısındaydı.

Tevkants 1878'de 210 Ermeni bildirmiş. Philippov Kotanlı'dan 1880'lerin başında Malazgirt'teki en büyük köylerden biri olarak bahsediyor. Mirakhoryan Kotanlı'yı 1880'lerin ortalarında Malazgirt'teki önde gelen Ermeni nüfuslu köylerden biri olarak tanımlayıp, 25 Ermeni ve 20 Kürt hane saptamış. Mayewski 20 Ermeni ve 10 Kürt hane listelemiş. A-Do köyde 65 Ermeni ve 10 Kürt hane olduğunu belirtmiş. Bu da Ermeni nüfusu 520 kişi civarında yapıyor. Der-Garabedyan Ermeni nüfusu 12 hane veya 83 kişi şeklinde belirtmiş. Mardirosyan'ın istatistik tablosunda köyün Ermeni nüfusu 45 hane veya 400 kişi ve Kürt nüfusu ise 23 hane veya 113 kişidir. Hagopyan ve arkadaşlarına göre 1890'lerin sonunda köyde 25'i Ermeni, 20'si Kürt olmak üzere 45 hane vardı. Patrikhane sayımına göre, Birinci Dünya Savaşı öncesinde köyde 50 hanede yaşayan 400 Ermeni ve 40 Kürt vardı. Teotig 1915'ten önce 50 hane Ermeni bildirmiş. Sasuni soykırımdan önce 65 hane Ermeni bildirmiş.

Enlem: 39°23’59.67” Boylam: 42°27’56.70”
— Köy Malazgirt'in 25 km (16 mil) kuzeybatısında, Murat (Aratsani) Nehri'ni sağ koldan besleyen Sultan Nurettin'in sağ kıyısındaydı.

A-Do köyde 15 Ermeni ve 120 Kürt hane olduğunu belirtmiş. Bu da Ermeni nüfusu 120 kişi civarında yapıyor. Mayewski 10 Ermeni ve 50 Kürt hane listelemiş. Der-Garabedyan Ermeni nüfusu 15 hane veya 112 kişi şeklinde belirtmiş. Mardirosyan'ın istatistik tablosunda köyün Ermeni nüfusu 6 hane veya 54 kişi ve Kürt nüfusu ise 90 hane veya 530 kişidir. Patrikhane sayımına göre, Birinci Dünya Savaşı öncesinde köyde 6 hanede yaşayan 52 Ermeni ve 100 Kürt vardı. Sasuni soykırımdan önce 15 hane Ermeni bildirmiş.

Enlem: 39°44’14.42” Boylam: 42°48’41.42”
— Köy Malazgirt'in 33 km (21 mil) kuzeyindeydi.

Köy, patrikhanenin 1902 Muş Ovası ve civarı köyleri sayımında harap bir Ermeni kilisesi ve eski bir mezarlık barındıran bir yerleşim yeri olarak sayılıyor. Buna göre önceden Ermeni nüfuslu olduğunu varsaymak yerinde olacaktır. Mayewski 15 hane Kürt listelemiş.

— Köyün konumu belirlenemedi.

Köy, Ermeni patrikhanesinin 15. yüzyıla ait bir mektubunda Muş-Yeğrdut'taki Surp Hovhannes Manastırı arazisinde görünüyor. Hagopyan ve arkadaşları Hamidiye Katliamlarına kadar köy nüfusunun Ermeni olduğunu öne sürüyorlar. BEİM Gıdzu’yu Muş sancağı yerleşimlerinden Ermeni nüfuslu bir köy olarak listelemiş.

Enlem: 39°36’10.75” Boylam: 42°38’32.91”
— Köy, Malazgirt'in 28 km (17 mil) kuzeybatısında, Kaz Gölcüğü kuzeydoğu kıyısındaydı.

Köy Apahunik’teki Surp Nigoğayos Manastırı bölgesinde belirtilmiş. Buna göre köyün önceden Ermeni nüfuslu olduğunu varsaymak yerinde olacaktır. Mayewski 30 hane Kürt listelemiş.

Enlem: 38°94’88.25” Boylam: 42°66’44.50”
— Köy Malazgirt kazasının güneydoğu sınırında, Malazgirt'in 24 km (15 mil) güneydoğusunda, Adilcevaz-Malazgirt yolu üzerindeydi.

Köy, Süphan Dağı'nın kuzeybatı eteklerindeki yerel dilde “kerner” ya da “kraner” denen kayalık tepecikte varlığını 18. yüzyıl sonlarına kadar sürdürdüğü söylenen bir Ermeni Prensliğini oluşturan diğer köylerle birlikte Ermeni nüfuslu bir yerleşimdi. Mayewski 25 hane Kürt listelemiş. Papaz Der-Avedisyan soykırımdan önce 5 hane Ermeni bildirmiş.

Enlem: 39°28’66.61” Boylam: 42°77’66.74”
— Köy Malazgirt'in 26 km (16 mil) kuzeydoğusunda, Badnots (Patnos) kasabasının kuzeybatısındaydı.

BEİM Liasor'u Muş sancağı yerleşimlerinden Ermeni nüfuslu bir köy olarak listelemiş.

Enlem: 39°30’45.12” Boylam: 42°75’32.64”
Köy, Malazgirt'in 25 km (15 mil) kuzeydoğusunda, Badnots (Patnos) kasabasının kuzeybatısındaydı.

BEİM Lisor'u Muş sancağı yerleşimlerinden Ermeni nüfuslu bir köy olarak listelemiş. Mayewski 43 hane Kürt listelemiş.

Enlem: 39°14’61.45” Boylam: 42°54’09.60”
Şehir Muş'un 102 km (63 mil) kuzeydoğusunda ve Kop'un (Bulanık) 24 km (15 mil) kuzeydoğusunda, Murat (Aratsani) Nehri'nin sol kıyısındayadı.

Hagopyan ve arkadaşlarına göre antik dönemde şehir Pert olarak biliniyordu ve Apahunik vilayetinin bir parçasını oluşturuyordu. 20. yüzyıl başlarında 65 Ermeni ve 100 Kürt hanesi vardı. Tevkants 1878'de Ermeni nüfusu 560 kişi olarak bildirmiş. Philippov 1880'lerin başında Manazgert'i büyük bir şehir olarak anlatmış. Kesin olmayan kaynaklara dayanarak Hagopyan ve arkadaşları geçmişte, erken modern dönemde Malazgirt'te 6000 hanede yaşayan 30.000-35.000 nüfus olduğunu belirtmişler. Cuinet 1891'de Malazgirt'te karışık halde 213 hane olduğunu ileri sürüyor. Kolyubakin 80'i Ermeni, 10’u Türk ve 80’i Kürt olmak üzere 170 hane olduğuna işaret ediyor. [58] Lynch, Manazgert’in hiçbir zaman Müslüman egemenliği altındayken ilerleme göstermediğini ve şehrin refahını sağlayan Ermenilerin neredeyse buradan kovulduğunu aktarır. [59] Mirakhoryan şehirdeki 200 hanenin 85-90'ının Ermeni, kalanların çoğunluğunun Kürt olduğunu öne sürüyor. Nisan 1903'te şehri vuran yıkıcı deprem sonucunda nüfusun üçte biri ölür. A-Do şehirde 80 Ermeni ve 200 Kürt hane olduğunu belirtmiş. Bu da Ermeni nüfusu 640 kişi civarında yapıyor. Mayewski 50 hane Ermeni, 30 hane Türk ve 350 hane Kürt listelemiş. Der-Garabedyan Ermeni nüfusu 51 hane veya 318 kişi şeklinde belirtmiş. Mardirosyan'ın istatistik tablosunda köyün Ermeni nüfusu 126 hane veya 945 kişi ve Kürt nüfusu ise 236 hane veya 1147 kişidir. Patrikhane sayımına göre, Birinci Dünya Savaşı öncesinde şehirde 126 hanede yaşayan 945 Ermeni ile 350 Kürt ve Türk vardı. Teotig 1915'ten önce 200 hane Ermeni bildirmiş. Ermeni bir tarihçi ve coğrafyacı olan Datevos Hagopyan soykırımdan önce şehir nüfusunun, çoğunluğu Ermeni, 5000 kişi olduğunu ileri sürüyor. [60] Sasuni soykırımdan önce 80 hane Ermeni bildirmiş.

Enlem: 39°01’92.90” Boylam: 42°76’66.05”
- Köy Malazgirt'in 25 km (15 mil) güneydoğusundaydı.

Hagopyan ve arkadaşlarına göre 1900'lerin başında, Ermeniler Hamidiye Katliamları sırasında kaçtıktan veya öldürüldükten sonra köyde 9 hane Kürt vardı.

Enlem: 39°23’11.87” Boylam: 42°70’30.90”
- Köy Malazgirt'in 17 km (10 mil) kuzeydoğusundaydı.

Tevkants 1878'de Ermeni nüfusu 105 kişi olarak bildirmiş. Hagopyan ve arkadaşlarına göre Marmus, Malazgirt'teki Ermeni nüfuslu köylerin en büyüklerinden biriydi. A-Do köyde 25 Ermeni ve 50 Kürt hane olduğunu belirtmiş. Bu da Ermeni nüfusu 200 kişi civarında yapıyor. Mayewski 30 Ermeni ve 40 Kürt hane listelemiş. Der-Garabedyan Ermeni nüfusu 10 hane veya 76 kişi şeklinde belirtmiş. Mardirosyan'ın istatistik tablosunda köyün Ermeni nüfusu 37 hane veya 300 kişi ve Kürt nüfusu ise 36 hane veya 256 kişidir (listenin başka bir yerinde 37 hane veya 320 Ermeni ve 14 hane veya sayısı belirsiz Kürt bulunuyor). Patrikhane sayımına göre, Birinci Dünya Savaşı öncesinde köyde 37 hanede yaşayan 300 Ermeni ve 50 Kürt vardı. Teotig 1915'ten önce 25 hane Ermeni bildirmiş. Papaz Der-Avedisyan soykırımdan önce 20 hane Ermeni bildirmiş. Sasuni soykırımdan önce 25 hane Ermeni bildirmiş. Soykırımdan sağ kurtulan Mardiros Sargisyan ve Sargis Khaçaduryan’dan sağlanan tahmine göre Ermeni hane sayısı 40’tır.

Enlem: 39°17’66.71” Boylam: 42°61’15.70”
- Köy Malazgirt'in 7 km (4 mil) kuzeydoğusundaydı.

BEİM Mezre'yi Muş sancağı yerleşimlerinden Ermeni nüfuslu bir köy olarak listelemiş. Mayewski 20 hane Kürt listelemiş. Hagopyan ve arkadaşları 1900'lerin başında köyde etnik kökeni belirlenememiş 20 hane olduğunu öne sürüyorlar.

Enlem: 39°37’28.03” Boylam: 42°68’41.91”
- Köy Malazgirt'in 28 km (17 mil) kuzeydoğusunda, Murat (Aratsani) Nehri'ni sol koldan besleyen Şam'ın sol kıyısındaydı.

Köy patrikhanenin 1902 Muş Ovası ve civarı köyleri sayımında harap bir Ermeni Kilisesi ve antik bir mezarlık barındıran bir yerleşim yeri olarak sayılıyor. Buna göre önceden Ermeni nüfuslu olduğunu varsaymak yerinde olacaktır.

Enlem: 39°25’97.46” Boylam: 42°46’53.04”
- Köy Malazgirt'in 15 km (9 mil) kuzeybatısındaydı.

Hagopyan ve arkadaşları 1900'lerin başında köyde neredeyse eşit sayıda toplam 45 Ermeni-Kürt hane olduğunu öne sürüyorlar.  A-Do köyde 15 Ermeni ve 30 Kürt hane olduğunu belirtmiş. Bu da Ermeni nüfusu 120 kişi civarında yapıyor. Patrikhane sayımına göre, Birinci Dünya Savaşı öncesinde köyde yaşayan 145 Ermeni vardı. Sasuni soykırımdan önce 15 hane Ermeni bildirmiş.

Enlem: 39°44’03.71” Boylam: 42°38’66.39”
- Köy Malazgirt'in 35 km (22 mil) kuzeybatısındaydı.

Hagopyan ve arkadaşları 1878'de, Ermeniler 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı sırasında köyü terk etmek zorunda kaldıktan sonra köyde 33 Kürt hane olduğunu öne sürüyorlar. Mayewski 6 Ermeni ve 20 Kürt hane listelemiş. Mardirosyan'ın istatistik tablosunda köyün Ermeni nüfusu 3 hane veya 25 kişi ve Kürt nüfusu ise 53 hane veya 263 kişidir.

Enlem: 39°19’40.77” Boylam: 42°55’73.98”
- Köy Malazgirt'in 5 km (3 mil) kuzeyinde, Murat (Aratsani) Nehri'ni sol koldan besleyen Karakaya'nın sol kıyısındaydı.

A-Do köyde 10 Ermeni ve 30 Kürt hane olduğunu belirtmiş. Bu da Ermeni nüfusu 80 kişi civarında yapıyor. Mardirosyan'ın istatistik tablosunda köyün Ermeni nüfusu 20 hane veya 145 kişi ve Kürt nüfusu ise 13 hane veya 81 kişidir. Hagopyan ve arkadaşları 1900'lerin başında köyde etnik kökeni belirlenememiş 75 hane olduğunu öne sürüyorlar. Patrikhane sayımına göre, Birinci Dünya Savaşı öncesinde köyde 17 hanede yaşayan 110 Ermeni ve 30 Kürt vardı. Teotig 1915'ten önce 30 hane Ermeni bildirmiş. Atrpet 1915'ten önce 75 hane Ermeni bildirmiş. Sasuni soykırımdan önce 10 hane Ermeni bildirmiş.

Enlem: 39°01’00.59” Boylam: 42°52’67.78”
- Köy Malazgirt'in 16 km (10 mil) güneyindeydi.

Köy, patrikhanenin 1902 Muş Ovası ve civarı köyleri sayımında harap bir Ermeni kilisesi ve eski bir mezarlık barındıran bir yerleşim yeri olarak sayılıyor. Buna göre önceden Ermeni nüfuslu olduğunu varsaymak yerinde olacaktır.

Enlem: 39°37’05.47” Boylam: 42°65’12.32”
- Köy Malazgirt'in 27 km (17 mil) kuzeydoğusunda, Murat (Aratsani) Nehri'ni sol koldan besleyen Şam'ın sağ kıyısındaydı.

Der-Garabedyan Ermeni nüfusu 5 hane veya 31 kişi şeklinde belirtmiş. Hagopyan ve arkadaşları 1900'lerin başında köyde Ermeni-Kürt karışık 100 hane olduğunu öne sürüyorlar. Mardirosyan'ın istatistik tablosunda köyün Ermeni nüfusu 15 hane veya 84 kişi ve Kürt nüfusu ise 23 hane veya belirsiz sayıda kişidir. Teotig 1915'ten önce 5 hane Ermeni bildirmiş.

Enlem: 39°20’28.40” Boylam: 42°26’75.69”
- Köy Malazgirt'in 25 km (16 mil) kuzeybatısında, Murat (Aratsani) Nehri'nin sağ kıyısı yakınlarındaydı.

A-Do köyde 30 Ermeni ve 80 Kürt hane olduğunu belirtmiş. Bu da Ermeni nüfusu 240 kişi civarında yapıyor.
Mayewski 10 Ermeni ve 50 Kürt hane listelemiş. Mardirosyan'ın istatistik tablosunda köyün Ermeni nüfusu 28 hane veya 217 kişi ve Kürt nüfusu ise 125 hane veya 739 kişidir. Patrikhane sayımına göre, Birinci Dünya Savaşı öncesinde köyde 30 hanede yaşayan 217 Ermeni ve 40 Kürt vardı. Sasuni soykırımdan önce 30 hane Ermeni bildirmiş.

Enlem: 39°46’44.51” Boylam: 42°60’85.64”
Köy Malazgirt'in 36 km (22 mil) kuzeyindeydi.

Köy, patrikhanenin 1902 Muş Ovası ve civarı köyleri sayımında harap bir Ermeni kilisesi ve eski bir mezarlık barındıran bir yerleşim yeri olarak sayılıyor. Hagopyan ve arkadaşlarına göre 1900'lerin başında, köyde 24 Ermeni ve 50 Kürt hane vardı.

Enlem: 39°22’86.54” Boylam: 42°41’81.06”
- Köy, Malazgirt'in 15 km (9 mil) kuzeybatısında, Murat (Aratsani) Nehri'ni sağ koldan besleyen Sultan Nurettin'in sağ kıyısındaydı.

Mirakhoryan Noradin'i 1880'lerin ortalarında Malazgirt'teki önde gelen Ermeni nüfuslu köylerden biri olarak tanımlayıp 60 hane Ermeni saptamış. Hagopyan ve arkadaşları, Noradin'in 115 Ermeni ve 30 Kürt hane ile 1900'lerin başında en büyük Ermeni nüfuslu köylerden biri olduğunda hemfikirler. A-Do köyde 90 Ermeni ve 30 Kürt hane olduğunu belirtmiş. Bu da Ermeni nüfusu 720 kişi civarında yapıyor. Mayewski 60 Ermeni ve 10 Kürt hane listelemiş. Der-Garabedyan Ermeni nüfusu 53 hane veya 402 kişi şeklinde belirtmiş. Mardirosyan'ın istatistik tablosunda köyün Ermeni nüfusu 161 hane veya 1742 kişi ve Kürt nüfusu ise 10 hane veya 84 kişidir. Patrikhane sayımına göre, Birinci Dünya Savaşı öncesinde köyde 161 hanede yaşayan 1671 Ermeni ve 6 Kürt vardı. Teotig 1915'ten önce 150 hane Ermeni bildirmiş. Atrpet 1915'ten önce 150 hane Ermeni bildirmiş. Sasuni soykırımdan önce 90 hane Ermeni bildirmiş. Soykırımdan sağ kurtulan Ğugas Simonyan'dan sağlanan tahmine göre Ermeni hane sayısı 150, Ermeni nüfus 2.000 kişiydi.

Enlem: 39°15’34.03” Boylam: 42°47’88.84”
- Köy Malazgirt'in 5 km (3 mil) batısında, Murat (Aratsani) Nehri'nin sol kıyısı yakınındayadı.

Tevkants 1878'de Ermeni nüfusu 28 kişi olarak bildirmiş. Mayewski 15 Ermeni ve 20 Kürt hane listelemiş. Der-Garabedyan Ermeni nüfusu 6 hane veya 42 kişi şeklinde belirtmiş. Mardirosyan'ın istatistik tablosunda köyün Ermeni nüfusu 11 hane veya 90 kişi ve Kürt nüfusu ise 41 hane veya 237 kişidir. Hagopyan ve arkadaşlarına göre 1900'lerin başında köyde Ermeni-Kürt karışık 55 hane vardı. Patrikhane sayımına göre, Birinci Dünya Savaşı öncesinde köyde 11 hanede yaşayan 90 Ermeni ve 60 Kürt vardı. Teotig soykırımdan önce 10 hane Ermeni bildirmiş.

Enlem: 38°96’86.47” Boylam: 42°62’52.47”
- Köy Malazgirt'in 21 km (13 mil) güneydoğusunda, Adilcevaz (Artske)-Malazgirt yolu üzerindeydi.

Mayewski 10 hane Kürt listelemiş. Hagopyan ve arkadaşları 1900'lerin başında köyde etnik kökeni belirlenememiş 20 hane olduğunu öne sürüyorlar. Mardirosyan'ın istatistik tablosunda köyün Ermeni nüfusu 6 hane veya 39 kişi ve Kürt nüfusu ise 8 hane veya sayısı belirsiz kişidir.

Enlem: 39°48’72.46” Boylam: 42°38’60.37”
Köy Malazgirt'in 37 km (23 mil) kuzeyindeydi.

Mardirosyan'ın istatistik tablosunda köyün Ermeni nüfusu 7 hane veya 51 kişi ve Kürt nüfusu ise 24 hane veya 104.

Enlem: 39°44’58.27” Boylam: 42°43’21.01”
- Köy Malazgirt'in 35 km (22 mil) kuzeyindeydi.

BEİM Pişyan'ı Muş sancağı yerleşimlerinden Ermeni nüfuslu bir köy olarak listelemiş. Mayewski 15 hane Kürt listelemiş.

Enlem: 39°31’87.73” Boylam: 42°54’79.78”
- Köy Malazgirt'in 19 km (12 mil) kuzeyinde Murat (Aratsani) Nehri'nin sol kıyısındaydı. Görünüşe göre nehrin üstünde şu an mevcut olmayan köprüye çok yakındı. Bu nedenle köyün adı Kürtçe'de "balık köprüsü" anlamına gelen "pre masî"den gelmektedir.

A-Do köyde 3 Ermeni ve 30 Kürt hane olduğunu belirtmiş. Bu da Ermeni nüfusu 25 kişi civarında yapıyor. Mayewski 16 hane Kürt listelemiş. Kevorkyan tarafından geliştirilen Patrikhane sayımına göre, Birinci Dünya Savaşı öncesinde köyde yaşayan 27 Ermeni vardı. Teotig 1915'ten önce 5 hane Ermeni bildirmiş. Sasuni soykırımdan önce 3 hane Ermeni bildirmiş.

Enlem: 39°26’60.80” Boylam: 42°71’52.41”
- Köy Malazgirt'in 20 km (12 mil) kuzeydoğusundaydı.

BEİM Puzkopak'ı Muş sancağı yerleşimlerinden Ermeni nüfuslu bir köy olarak listelemiş. Mayewski 30 Kürt hane listelemiş.

Enlem: 39°41’92.85” Boylam: 42°31’67.13”
- Köy Malazgirt'in 35 km (22 mil) kuzeybatısındaydı.

Mayewski 20 Kürt hane listelemiş. Mardirosyan'ın istatistik tablosunda köyün Ermeni nüfusu 2 hane veya 15 kişi ve Kürt nüfusu ise 19 hane veya 92 kişidir.

Enlem: 39°14’94.56” Boylam: 42°30’58.82”
- Köy Malazgirt'in 21 km (13 mil) batısında, Murat (Aratsani) Nehri'nin sol kıyısındaydı.

Tevkants 1878'de Ermeni nüfusu 490 kişi olarak bildirmiş. Philippov 1880'lerin başında Rusdamkedig'i Malazgirt'teki en büyük köylerden biri olarak tanımlamış. Mirakhoryan Rusdamkedig'i 1880'lerin ortalarında Malazgirt'teki önde gelen Ermeni nüfuslu köylerden biri olarak tanımlayıp, 80-90 hane Ermeni saptamış. Hagopyan ve arkadaşları Rusdamkedig'in çok büyük bir Ermeni köyü olduğunda hemfikirler. A-Do köyde 136 Ermeni ve 15 Kürt hane olduğunu belirtmiş. Bu da Ermeni nüfusu 1.090 kişi civarında yapıyor. Mayewski 10 Ermeni ve 90 Kürt hane listelemiş.  Mardirosyan'ın istatistik tablosunda köyün Ermeni nüfusu 210 hane veya 1.411 kişi ve Kürt nüfusu ise 4 hane veya 18 kişidir. Patrikhane sayımına göre, Birinci Dünya Savaşı öncesinde köyde 210 hanede yaşayan 1800 Ermeni vardı. Teotig 1915'ten önce 280 hane Ermeni bildirmiş. Sasuni soykırımdan önce 136 hane Ermeni bildirmiş. Soykırımdan sağ kurtulan Misak Kasparyan ve Mıkhitar Mesropyan'dan sağlanan tahmine göre Ermeni hane sayısı 250’tir.

Enlem: 39°01’73.12” Boylam: 42°59’20.95”
Köy Malazgirt'in 14 km (9 mil) güneydoğusunda, Ahlat-Malazgirt yolu üzerindeydi.

Lynch Serdut olarak bahsettiği köyü bir Çerkez yerleşimi olarak tanımlamış. A-Do köyde 5 Ermeni ve 30 Kürt hane olduğunu belirtmiş. Bu da Ermeni nüfusu 40 kişi civarında yapıyor. Mayewski 20 Osetyalı dahil 30 Kürt hane listelemiş. Mardirosyan'ın istatistik tablosunda köyün Ermeni nüfusu 5 hane veya 37 kişi ve Kürt nüfusu ise 38 hane veya 261 kişidir. Hagopyan ve arkadaşlarına göre 1900'lerin başında köyde Ermeni-Kürt karışık 35 hane vardı. Patrikhane sayımına göre, Birinci Dünya Savaşı öncesinde köyde yaşayan 49 Ermeni vardı. Sasuni soykırımdan önce 5 hane Ermeni bildirmiş.

Enlem: 39°38’30.00” Boylam: 42°71’63.00”
- Köy Malazgirt'in 30 km (19 mil) kuzeydoğusunda, Murat (Aratsani) Nehri'ni sol koldan besleyen Şam'ın sol kıyısındaydı.

Der-Garabedyan Ermeni nüfusu 5 hane veya 32 kişi şeklinde belirtmiş. Hagopyan ve arkadaşlarına göre 1900'lerin başında köyde 10 Ermeni ve 60 Kürt hane vardı. Mardirosyan'ın istatistik tablosunda köyün Ermeni nüfusu 5 hane veya 35 kişi ve Kürt nüfusu ise 7 hane veya sayısı belirsiz kişidir. Papaz Der-Avedisyan soykırım öncesinde 2 hane Ermeni bildirmiş.

Enlem: 38°96’36.04” Boylam: 42°59’16.98”
- Köy Malazgirt'in 21 km (13 mil) güneyinde, Adilcevaz (Artske)-Malazgirt yolu üzerindeydi.

BEİM Şebo'yu Muş sancağı yerleşimlerinden Ermeni nüfuslu bir köy olarak listelemiş. Lynch Şebo'yu büyük bir Kürt köyü olarak tanımlamış. Mayewski 40 hane Kürt listelemiş. Köy, patrikhanenin 1902 Muş Ovası ve civarı köyleri sayımında harap bir Ermeni kilisesi ve eski bir mezarlık barındıran bir yerleşim yeri olarak sayılıyor. Buna göre önceden Ermeni nüfuslu olduğunu varsaymak yerinde olacaktır. Hagopyan ve arkadaşları 1900'lerin başında köyde etnik kökeni belirlenememiş 35 hane olduğunu öne sürüyorlar.

Enlem: 39°26’95.19” Boylam: 42°35’61.04”
- Köy Malazgirt'in 19 km (12 mil) kuzeybatısında, batıdaki Agner Nerkin (günümüzde Aşağıkıcık) köyünün yakınındaydı.

A-Do köyde 3 Ermeni ve 20 Kürt hane olduğunu belirtmiş. Mardirosyan'ın istatistik tablosunda köyün Ermeni nüfusu 11 hane veya 91 kişi ve Kürt nüfusu ise 14 hane veya 89 kişidir. Sasuni soykırımdan önce 3 hane Ermeni bildirmiş.

Enlem: 39°19’89.32” Boylam: 42°78’66.30”
- Köy Malazgirt'in 22 km (14 mil) kuzeydoğusunda, Murat (Aratsani) Nehri'ni sol koldan besleyen Karakaya'nın sol kıyısındaydı.

Mayewski 35 Kürt hane listelemiş. Hagopyan ve arkadaşlarına göre 20. yüzyıl başında, Ermeniler Hamidiye Katliamları sırasında kaçtıktan veya öldürüldükten sonra köyde 22 Kürt hane vardı. Şirvanşekh, Bulanık ilçesindeki benzer isimli Ermeni köyü ile karıştırılmamalıdır.

- Sıncan'ın kesin konumu bilinmiyor. Büyük ihtimalle Malazgirt'in 10-12 km (6-7 mil) güneyinde, Sıncani-Kedag (Sıncana-çur) nehri yakınında küçük bir köydü.

Mirakhoryan köyün Malazgirt'in güneyinde birbuçuk saatlik yürüme mesafesinde olduğunu ve 1880'lerde orada bulunan haçkarların ispat ettiği gibi önceden Ermeni nüfuslu bir köy olduğunu öne sürüyor. [61] Hagopyan ve arkadaşları köy nüfusunun Ermeni olduğu ve 19. yüzyıl sonlarında muhtemelen 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı sırasında köyü terk etmek zorunda kaldıklarında hemfikirler. Mayewski 25 hane Kürt listelemiş.

Tahmini konum: Enlem: 39°15’07.42” Boylam: 42°50’78.74”
- Sulduz 'un kesin konumu bilinmiyor. Yüksek ihtimalle Malazgirt'e yakın, 19. yüzyıl ortalarına kadar kalıntıları duran ortaçağ köprüsü yakınlarında Murat (Aratsani) Nehri'nin sol kıyısında, küçük bir mezraydı. Günümüzde, Malazgirt’in kuzeybatı mahallelerinden biri olmuş olabilir.

Köy artık mevcut değil. Der-Garabedyan 3 hane veya 20 Ermeni belirtmiş. Hagopyan ve arkadaşlarına göre 1900'lerin başında köyde Ermeni-Kürt karışık 25 hane vardı.

Enlem: 39°17’48.12” Boylam: 42°32’64.81”
- Köy Malazgirt'in 19 km (12 mil) kuzeybatısında, Murat (Aratsani) Nehri'nin sağ kıyısındaydı.

Philippov 1880'lerin başında Sultanlu'yu Malazgirt'teki en büyük köylerden biri olarak tanımlamış. A-Do köyde 40 Ermeni ve 110 Kürt hane olduğunu belirtmiş. Bu da Ermeni nüfusu 320 kişi civarında yapıyor. Mayewski 15 Ermeni ve 70 Kürt hane listelemiş. Der-Garabedyan Ermeni nüfusu 8 hane veya 56 kişi şeklinde belirtmiş. Mardirosyan'ın istatistik tablosunda köyün Ermeni nüfusu 15 hane veya 116 kişi ve Kürt nüfusu ise 110 hane veya 670 kişidir. Patrikhane sayımına göre, Birinci Dünya Savaşı öncesinde köyde 18 hanede yaşayan 116 Ermeni ve 100 Kürt vardı. Teotig 1915'ten önce 40 hane Ermeni bildirmiş. Sasuni soykırımdan önce 40 hane Ermeni bildirmiş. Soykırımdan sağ kurtulan bir gruptan sağlanan tahmine göre Ermeni hane sayısı 14’tür.

Enlem: 39°13’77.07” Boylam: 42°73’87.69”
- Köy Malazgirt'in 17 km (11 mil) doğusunda, Muş-Ğarakilisa (Ağrı) yolunda, Murat (Aratsani) Nehri'ni sol koldan besleyen Karakaya'nın sol kıyısındaydı.

Köy, 19. yüzyıl sonlarına kadar yanında bulunan, manastır olduğu ileri sürülen tapınağın gösterdiği gibi Ermeni nüfusluydu.   Ermeniler 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı sırasında köyü terk etmek zorunda kaldıktan sonra tapınak yerel Kürt şeyhi tarafından yıktırılmıştır. Mayewski 100 hane Kürt listelemiş. Hagopyan ve arkadaşları 1900'lerin başında köyde etnik kökeni belirlenememiş 100 hane olduğunu öne sürüyorlar.

Enlem: 39°27’59.81” Boylam: 42°53’89.02”
- Köy Malazgirt'in 14 km (9 mil) kuzeyinde, Murat (Aratsani) Nehri'nin sol kıyısındaydı.

BEİM Sumalantırak'ı Muş sancağı yerleşimlerinden Ermeni nüfuslu bir köy olarak listelemiş. Hagopyan ve arkadaşları 1900'lerin başında köyde etnik kökeni belirlenememiş 22 hane olduğunu öne sürüyorlar.

Enlem: 38°96’18.40” Boylam: 42°52’73.79”
- Köy Malazgirt'in 20 km (12mil) güneyindeydi.

Tatarğazi, Bense'nin Muş Ovası ve Bulanık Ermeni köyleri listesinde sayılıyor. [62]  Köy aynı zamanda patrikhanenin 1902 Muş Ovası ve civarı köyleri sayımında harap bir Ermeni kilisesi ve eski bir mezarlık barındıran bir yerleşim yeri olarak sayılıyor. Buna göre önceden Ermeni nüfuslu olduğunu varsaymak yerinde olacaktır. Mayewski 30 hane Kürt listelemiştir.

Enlem: 39°09’26.78” Boylam: 42°45’08.61”
- Köy Malazgirt'in 9 km (6 mil) güneybatısındaydı.

Tevkants 1878'de Ermeni nüfusu 126 kişi olarak bildirmiş. Mirakhoryan Tontırag'ı 1880'lerin ortalarında Malazgirt'teki önde gelen Ermeni nüfuslu köylerden biri olarak tanımlayıp 50 Ermeni ve 20 Kürt hane saptamış. Hagopyan ve arkadaşları Tontırag'ın Malazgirt'teki en büyük Ermeni köylerinden biri olduğunda hemfikirler ve 1900'lerin başında köyde Ermeni-Kürt karışık 50 hane olduğunu ileri sürüyorlar. A-Do köyde 35 Ermeni ve 110 Kürt hane olduğunu belirtmiş. Bu da Ermeni nüfusu 280 kişi civarında yapıyor. Mayewski 10 Ermeni ve 110 Kürt hane listelemiş. Der-Garabedyan Ermeni nüfusu 11 hane veya 80 kişi şeklinde belirtmiş. Mardirosyan'ın istatistik tablosunda köyün Ermeni nüfusu 35 hane veya 215 kişi ve Kürt nüfusu ise 110 hane veya 675 kişidir. Patrikhane sayımına göre, Birinci Dünya Savaşı öncesinde köyde 24 hanede yaşayan 171 Ermeni ve 100 Kürt vardı. Teotig 1915'ten önce 40 hane Ermeni bildirmiş. Sasuni soykırımdan önce 35 hane Ermeni bildirmiş.

Enlem: 39°17’56.48” Boylam: 42°66’98.79”
- Köy Malazgirt'in 12 km (7 mil) kuzeydoğusunda, Murat (Aratsani) Nehri'ni sol koldan besleyen Karakaya'nın sol kıyısındaydı.

BEİM Tuzig'i Muş sancağı yerleşimlerinden Ermeni nüfuslu bir köy olarak listelemiş. Mayewski 8 Kürt hane listelemiş. Hagopyan ve arkadaşlarına göre 1900'lerin başında, Ermeniler Hamidiye Katliamları sırasında kaçtıktan veya öldürüldükten sonra köyde 8 hane Kürt vardır.

Enlem: 39°32’97.45” Boylam: 42°28’94.78”
- Köy Malazgirt'in 30 km (19 mil) kuzeybatısında, Murat (Aratsani) Nehri'ni sağ koldan besleyen Hınıs'ın sol kıyısındaydı.

BEİM Tuzla'yı Muş sancağı yerleşimlerinden Ermeni nüfuslu bir köy olarak listelemiş.

Enlem: 39°33’80.27” Boylam: 42°77’90.13”
- Köy Malazgirt'in 30 km (19 mil) kuzeydoğusunda, Bitlis-Ğarakilisa (Ağrı) yolu üzerindeydi.

Hagopyan ve arkadaşlarına göre 1900'lerin başında köyde 2 Ermeni ve 30 Kürt hane vardı.

Enlem: 39°03’99.48” Boylam: 42°56’48.65”
- Köy Malazgirt'in 12km(7mil) güneyinde, Ahlat-Malazgirt yolu üzerindeydi.

Lynch, Yaralmiş olarak bahsettiği köyü bir Çerkez yerleşimi olarak tanımlamış. A-Do köyde 7 Ermeni ve 47 Kürt hane olduğunu belirtmiş. Bu da Ermeni nüfusu 56 kişi civarında yapıyor. Mayewski 15 Osetyalı dâhil 35 Kürt hane listelemiş. Mardirosyan'ın istatistik tablosunda köyün Ermeni nüfusu 8 hane veya 57 kişi ve Kürt nüfusu ise 57 hane veya 325 kişidir. Kevorkyan tarafından geliştirilen patrikhane sayımına göre, Birinci Dünya Savaşı öncesinde köyde yaşayan 73 Ermeni vardı. Sasuni soykırımdan önce 7 hane Ermeni bildirmiş.

Enlem: 39°03’61.14” Boylam: 42°52’52.05”
Köy Malazgirt'in 12 km (7 mil) güneyindeydi.

Tevkants 1878'de Ermeni nüfusu 35 kişi olarak bildirmiş. A-Do köyde 15 Ermeni ve sayısı belirsiz Kürt hanesi olduğunu belirtmiş. Bu da Ermeni nüfusu 120 kişi civarında yapıyor. Mayewski 12 hane Ermeni listelemiş. Der-Garabedyan Ermeni nüfusu 8 hane veya 58 kişi şeklinde belirtmiş. Mardirosyan'ın istatistik tablosunda köyün Ermeni nüfusu 17 hane veya 160 kişi ve Kürt nüfusu ise belirsizdir. Patrikhane sayımına göre, Birinci Dünya Savaşı öncesinde köyde 17 (Kevorkyan tarafından 20 olarak düzeltilmiştir) hanede yaşayan 160 Ermeni ve 1 hane ve 3 Kürt vardı. Teotig 1915'ten önce 60 hane Ermeni bildirmiş. Sasuni soykırımdan önce 15 hane Ermeni bildirmiş.

Enlem: 39°44’03.15” Boylam: 42°33’23.50”
- Köy Malazgirt'in 37 km (23 mil) kuzeybatısındaydı.

BEİM Zırkıraş'ı Muş sancağı yerleşimlerinden Ermeni nüfuslu bir köy olarak listelemiş. Mayewski 60 Kürt hane listelemiş. Mardirosyan'ın istatistik tablosunda köyün Ermeni nüfusu 2 hane veya 57 kişi ve Kürt nüfusu ise 47 hane veya 200 kişidir.

Enlem: 39°06’40.10” Boylam: 42°87’26.76”
- Köy Malazgirt kazasının güneydoğu ucunda ve Malazgirt'in 30 km (19 mil) güneydoğusundaydı.

Hagopyan ve arkadaşları 1900'lerin başında köyde etnik kökeni belirlenememiş 43 hane olduğunu öne sürüyorlar.

Enlem: 39°04’34.65” Boylam: 42°97’38.06”
- Köy Malazgirt kazasının güneydoğu ucunda ve Malazgirt'in 39 km (24 mil) güneydoğusunda,  Süphan Dağı'nın kuzeybatı eteklerindeydi.

Hagopyan ve arkadaşlarına göre 1850'lerde köyde 26 hanede 213 Ermeni ve 1900'lerin başında 34 hanede 297 Ermeni vardı.

• [1] Hagopyan, Datevos, Stepan Melik-Bakhshyan ve Hovhannes Parseğyan. Hayastani ev harakits shrjanneri teghanounneri bararan (Ermenistan ve Komşu Bölgelerinin Toponomi Sözlüğü), Erivan, Erivan Devlet Üniversitesi Yayını, 1986, Cilt 3, s. 679. (Ermenice)
• [2] Hagopyan, Datevos. Hayastani patmakan ashkharhagroutiun (Tarihi Ermenistan Coğrafyası), Bölüm 3, Erivan, Erivan Devlet Üniversitesi Yayını, 2007, s. 159. (Ermenice)
• [3] Nicolle, David, Manzikert 1071: The Breaking of Byzantium, Oxford, Osprey Publishing, 2013, s. 10.
• [4] Beckwith, Christopher, Empires of the Silk Road: A History of Central Eurasia from the Bronze Age to the Present, Princeton, Princeton University Press, 2009, s. 168-169.
• [5] Hagopyan, a.g.e., s. 292.
• [6] Leiser, Gary. “Manzikert”, Medieval Islamic Civilization: An Encyclopedia, Josef W. Meri (Der.) Londra, Routledge, 2006, Cilt 1, s. 477.
• [7] 60.000 rakaı Ğugas İnciciyan ile Hagopyan ve arkadaşlarının verilerine dayanarak yapılan kabaca bir j-hesaptır.
• [8] Kapanış, Sayı 25. Konsolos Taylor’dan Clarendon Kontuna, Erzurum, 19 Mart 1869. Türkiye, Sayı 16, 1877, s. 16-36, No. 13/1.
• [9] Sırvandztiyants, KareKin. “Hamov-Hotov” (Lezzetli-Kokulu), İstanbul, G. Bağdatlıyan (Aramyan) matbaası, 1884, s. 101․
• [10] A-Do (Hovhannes Der-Mardirosyan). Vani, Bitlisi yev Erzroumi Vilayetnere (Van, Bitlis ve Erzerum Vilayetleri), Erivan, Tparan Koultoura, 1912, s. 147. (Ermenice)
• [11] Sırvandztiyants, a.g.e., s. 100-101․ (Ermenice)
• [12] Reclus, Élisée. The Universal Geography, volume 9: South-Western Asia, Londra, J.S. Virtue & Co., 1891, s. 185-186.
• [13] A-Do, a.g.e., s. 147.
• [14] Mayewski, Vladimir T. Voenno-statisticheskoe opisanie Vanskogo i Bitlisskogo vilayetov (Van ve Vitlis Vilayetlerinin Askeri İstatistikleri), Tiflis, Caucasus Military District Headquarters Press, 1904, Nüfus İstatistikleri, s. 126. (Rusça)
• [15] Review of the Permanent Seismic Committee of the Russian Imperial Academy of Sciences, volume 2, Saint Petersrburg, Imperial Academy of Sciences Press, 1905, s. 94.
• [16] Tevkants (Der-Sargisents), Arisdages. Aytselutyun i Hayastan, (Ermenistan’a ziyaret), 1878, Erivan, Armenian SSR Academy of Sciences Press, 1985. (Ermenice)
• [17] Papaz Hovhannes Der-Avedisyan’ın, Katolikos Kevork V. Surenyants’a 28 Mayıs 1915 tarihli mektubu, Erivan, Armenian SSR Central State Historical Archive, film 57, list 2, registration no. 692, s. 17-20.
• [18] Sasuni, Garo. Batmutyun Daroni Aşkhari (Daron bölgesi tarihi), 2. baskı, the Armenian Catholicosate of the Great House of Cilicia Press, Antilyas, 2013. (Ermenice)
• [19] İnciciyan, Ğugas, Aşkharakrutyun çorik masants aşkhari (Dört Bucağın Coğrafyası), Cilt 1, Venedik,San Lazarro Adası, 1822, s. 112. (Ermenice)
• [20] Lumá, Bölüm 1 (Ocak), Tiflis, 1897.
• [21] Okcu, Naci ve Hasan Akdağ, Salname-i vilayet-i Erzurum (1287/1870-1288/1871-1289/1872-1290/1873): Erzurum il yıllığı, Erzurum, Atatürk Üniversitesi İlahiyat Fakültesi, 2010, s. 205, 317, 442.
• [22] Kolyubakin, Alexey, Materialy dlya voenno-statisticheskogo obozreniia Aziatskoi Turcii (Asya Türkiyesi Değerlendirmesi için Askeri-Stratejik Materyaller), Cilt 8, Tiflis, 1890, Bölüm 2. (Rusça)
• [23] Sırvandztiyants, a.g.e., s. 101.
• [24] Cuinet, Vital. La Turquie d’Asie: géographie administrative, statistique, descriptive et raisonée de chaque province de l’Asie-Mineure, volume 2, Paris, 1891, s. 590.
• [25] Mayewski, a.g.e., Geographical Study, s. 202 ve Statistical Study, s. 121-125.
• [26] Kévorkian, Raymond ve Paul Paboudjian. Les Arméniens dans l’Empire Ottoman à la veille du genocide, Paris, ARHIS, 1992, s. 59, 497-498.
• [27] Teotig, Koghkota Trqahye Hogevorakanoutyan yev ir Hotin Aghetali 1915 Tariin (Ermeni Din Adamlarının Golgothası ve Yıkıcı 1915 Yılı), Tahran, S.N., 2014, s. 142. (Ermenice)
• [28] A-Do, a.g.e., s. 157.
• [29] Mardirosyan, Nazaret. “Hamayevropakan Paterazmi entacqoum amayacats Arevelyan Hayastani gavarneri vichakagrutioune” (Birinci Dünya Savaşı sırasında terk edilen Batı Ermenistan bölgeleri), Van-Tosp, Sayı 14 ve 15, 1916. (Ermenice)
• [30] Sasuni, a.g.e., s. 319.
• [31] Lumá, Bölüm 1 (Ocak), Tiflis, 1897.
• [32] Okcu ve Akdağ, a.g.e., s. 205, 317, 442.
• [33] Tevkants, a.g.e., s. 91.
• [34] Massis, 24 Kasım 1880, İstanbul.
• [35] Salname-i Vilayet-i Bitlis 1310, (1890). (Osmanlıca)
• [36] Mayewski, a.g.e., s. 220.
• [37] Massis, 5 Şubat 1881, Sayı 17 İstanbul.
• [38] A-Do, a.g.e., s. 157.
• [39] Cuinet, a.g.e., s. 590.
• [40] Martirosian, a.g.e., Van-Tosp, Sayı 14, 1916, s. 7.
• [41] Bkz., örneğin, Hüseyin Kâzım Kadri Balkanlardan Hicaza: İmparatorlugun Tasfiyesi. 10 Temmuz Inkilâbı ve Netayiciin, alıntı: Vahakn Dadrian, Warrant for Genocide: Key Elements of Turko-Armenian Conflict, Transaction Publishers, 2003, s. 173 ve Robert Tatoyan, The Question of Western Armenian Population Number in 1878-1914, Erivan, The Armenian Genocide Museum-Institute Press, 2015, bu konuda daha derin bir tartışma için.
• [42] Karpat, Kemal, Ottoman Population, 1830-1914: Demographic and Social Characteristics, Madison, The University of Wisconsin Press, 1985, s. 174.
• [43] Kévorkian, Raymond. The Armenian Genocide: A Complete History, Londra A.R. Mowbray, 2012, s. 349.
• [44] Mayewski, a.g.e., s. 125.
• [45] Cuinet, a.g.e., s. 590.
• [46] Sasuni, Garo, Dacgahayastanı rusakan dirabedutyan dag (1914-1918) (Rus egemenliği altındaki Türkiye Ermenistanı (1914-1918), Boston, 1927, s. 68, 75. (Ermenice)
• [47] Kévorkian, a.g.e., s. 349-350.
• [48] Mshak, 18 Eylül 1915, Sayı 204, Tiflis.
• [49] Hayastan, 6 Haziran 1915, Sayı 25, s. 1, Sofya.
• [50] Tetik, Ahmet (Der.). Armenian Activities in the Archive Documents, 1914-1918, Ankara, Genelkurmay Basım Evi, 2005, Cilt 1, s. 163, 151.
• [51] Ambastanagir-değegakir Bağeşi gusagalutyan (Bağeş Vilayeti iddia raporu), Haykazean Hayagitakan Handes, Cilt 15, Beyrut, Haykazean College Armenian Studies Press, 1995, s. 542. (Ermenice)
• [52] Kévorkian, Raymond, The Armenian Genocide: A Complete History, Londra, A. R. Mowbray, 2012.
• [53] Mirakhoryan, Manuel. Nkaragrakan oughevorutioun i hayabnak gavars Arevelian Tachkastani (Doğu Türkiye’deki Ermeni yerleşimlerine betimleyici bir yolculuk), İstanbul, Bardizbanyan Matbaası, 1885, Cilt 3, sp. 60-66 (Ermenice)
• [54] Mışag, 29-30 Eylül 1915, Sayı 213, 214, Tiflis.
• [55] Geoportal of the Russian Geographical Society, Chart sheet no. 21, Special-purpose map of European Russia, 1:420 000. Corps of Topographical Engineers, 1920.
• [56] Lynch, H.F.B. ve F. Oswald, Map of Armenia and adjacent countries (The material compiled by W. Shawe), 1:1,000.000. Longmans & Co., 1901.
• [57] Philippov, Vladimir. Voennoe obozrenie Aziatskoi Turcii (Asya Türkiyesinin Askeri Değerlendirmesi), Saint Petersburg, A.E. Landau Publishing House, 1881, s. 22. (Rusça)
• [58] Kolyubakin, a.g.e., alıntı: Fyodor Gryaznov, Voennyi obzor peredovogo teatra v Aziatskoi Turcii (Military Review of the Front Theater of Operations in Asiatic Turkey), Saint Petersburg: Military Printing Office, 1897, s 98. (Rusça)
• [59] Lynch, H.F.B., Armenia: Travels and Studies, Cilt 2, The Turkish Provinces, Londra, New York, Longmans, Green, & Co., 1901, s. 275.
• [60] Hagopyan, Datevos, “Manazkert”, Soviet Armenian Encyclopedia, Erivan, Armenian Academy of Sciences Press, 1981, Cilt 7, s. 210. (Ermenice)
• [61] Mirakhoryan, a.g.e., s. 55-56.
• [62] Bensé (Sahak Movsisyan), Harkʿ (Msho Bulanekh) (Harkʿ։ Muş’un Bulanık Kazası), Armenian Ethnography and Folklore, Cilt 3, Erivan, Armenian SSR Academy of Sciences Press, 1972, s. 74. (Ermenice)