Çeviren: Arlet İncidüzen, 02/09/22 (Güncelleme 02/09/22)
Bu bölümde ABD’deki Ermeni toplulukları tarafından yaşatılmış çeşitli geleneksel Ermeni danslarının kayıt altına alınması ve sergilenmesi amaçlanmaktadır. Bu amaçla Huşamadyan bu Ermeni danslarının notasyonlarını çıkarmak üzere çalışan bir grup uzmanla işbirliği yapmaktadır. Bu uzmanlar: Carolyn Rapkievian (Bar Harbor, Maine), Susan ve Gary Lind-Sinanian (Watertown, Massachusetts), Tom Bozigian (Los Angeles, California), Robert Haroutunian (Sunyside, NY).
**********************************************************************
Tamzara, kendine özgü 9/8 ritminde bir danstır. Ermeni Platosu’nun çoğunda yaygındı. Köylerin ve kasabaların kendi yerel versiyonları vardı. Bazı uzmanlar, dansın Sivas’ın kuzeydoğu bölgesindeki Tamzara köyünde ortaya çıktığını varsayıyorlar. Bazıları Tamzara’nın Batı Ermenilerinin “milli dansı” olduğunu söylüyor.
“Bardez u Mer” (“Bahçemiz”) Erzincan yöresine ait bir Tamzara’dır. 9/8 ritmini kullanan birkaç farklı Erzincan şarkısı ve dansı yabancılar tarafından basitçe “Erzincan Tamzarası” olarak adlandırılmıştır lakin bunlar Erzincan’da ayrı ayrı danslar olarak kabul edilmekte ve adımları her birine özgü melodi veya şarkıya göre uyarlanmıştır.
Bu Tamzara, Detroit, Michigan, Fresno ve Kaliforniya’daki San Joaquin Vadisi’ne yerleşen Erzincanlı göçmenler tarafından korunmuştur. Erzincan’ıın geleneksel şarkılarının ve danslarının birçoğu 1950’lerde Lightning Records için Gaidzog (Guy) Chookoorian tarafından kaydedilmiştir. Babası Roupen Chookoorian ise kayıtlarda ud ve keman çalmış ve şarkı sözlerini yazıp tercüme etmiştir.
Bu Tamzara, 1961’de “Ermeni Halk Dansları” adlı, yirmi üç Ermeni dansının derlendiği bir dans kitapçığını yayınlayan Francis Ajoian tarafından derlenmiş ve öğretilmiştir. Tom Bozigian, bu Tamzara’yı Detroit, Michigan’a yerleşmiş olan Erzincanlı göçmenlerden öğrenmiştir.
Kaynak: Frances Ajoian , Tom Bozigian.
Müzik: Ayırt edici 9/8 ritmi 1-2,1-2,1-2,1-2-3’tür. Erzincan Tamzarası altı ölçülüdür. Bu Tamzara ile ilişkili 6 ölçülü benzersiz bir melodi vardır .
Şarkı sözlerinin bir versiyonu:
Bardezı mer vartu mer
Bardezı mer vartu mer
Khngadu dzareru mer
Khıngadu dzareru mer
Anuşig tutuşig
Tun varti bes kınkuşig
Yerzınga bardeznerov
Yerzınga bardeznerov
Şırçabadvadz sarerov
Şırçabadvadz sarerov
Anuşig tutuşig
Tun varti bes kınkuşig
Meçı unim sirun yar
Meçı unim sirun yar
Gakhkartıvadz eh im sirov
Gakhkartıvadz eh im sirov
Anuşig tutuşig
Tun varti bes kınkuşig
Format: Eller “Ermeni tutuşunda” (küçük parmaklar, göğüs hizasında hafifçe öne doğru tutularak eller birbirine kenetlenir) düz çizgi veya yarım açık daire duruşunda. Bu versiyonda lider soldadır ve saat yönünde hareket eder.
Stil: Gövde dik. Adımlar sağlam ve hızlı.
Ölçü | Sayı | Hareketler |
1 | 1-2 | Sağ ayakla geriye doğru adım atın |
| 3-4 | Sol ayağı hafifçe öne doğru kaldırın |
| 5-6 | Eller sola doğru sallanırken sol topuğunuzda sola doğru adım atın |
| 7-9 | Eller orta konuma dönerken sola hareket etmeyi içeren sağ ayağın arkasına geçin |
2 | 1-2 | Eller sola doğru sallanırken sol topuğunuzda sola doğru adım atın |
| 3-4 | Eller orta konuma dönerken sola meylederek sağ ayağın arkasına basın |
| 5-6 | Eller sola doğru sallanırken sol topuğunuzda sola doğru adım atın |
| 7-9 | Eller orta konuma dönerken sola meylederek sağ ayağın arkasına basın |
3 | 1-2 | Sol ayakla geriye doğru adım atın |
| 3-4 | Sağ ayağı hafifçe öne kaldırın |
| 5-6 | Birleştirilmiş eller hafifçe sağa doğru sallanırken sağ ayakla sağa adım atın |
| 7-9 | Arkadan geçerek, birleştirilmiş eller hafifçe sola doğru sallanırken sol ayakla hafifçe sağa adım atın |
4 | 1-2 | Her iki ayak bir aradayken, sağ topuk yerinde kalırken ayak parmakları çapraz sağa dokunur ve birleştirilmiş eller hafifçe sağa hareket eder. Gövde hafifçe sağa dönebilir. 1. sayımda dizler hafifçe aşağı iner ve 2. sayımda düzleşir. |
| 3-4 | Sağ topuk yerde kalırken, sağ ayak parmakların bir kez yere vurup paralel konuma döner. Gövde merkeze döner. Dizler 3’te hafifçe aşağı iner ve 4’te düzleşir. |
| 5-6 | Tekrar (ölçü 4) 1-2 sayar |
| 7-9 | Tekrar (ölçü 4) 3-4 sayar |
5 | 1-2 | Eller aşağı doğru sallanırken sağ ayağınızla öne çıkın |
| 3-4 | Sağ ayakla zıpla |
| 5-6 | Eller yukarı doğru sallanırken sol ayağınızla hafifçe öne çıkın |
| 7 | Sağ ayakla bir kez yere vurun |
| 8-9 | Duraklat |
6 | 1-2 | Eller aşağı doğru sallanırken sağ ayak üzerinde geriye doğru adım atın |
| 3-4 | Sol ayağı hafifçe öne kaldırın |
| 5-6 | Eller yukarı doğru sallanırken sol ayağınızla hafifçe öne çıkın |
| 7 | Sağ ayakla bir kez yere vurun |
| 8-9 | Durakla |
