Bu bölümde ABD’deki Ermeni toplulukları tarafından yaşatılmış çeşitli geleneksel Ermeni danslarının kayıt altına alınması ve sergilenmesi amaçlanmaktadır. Bu amaçla Huşamadyan bu Ermeni danslarının notasyonlarını çıkarmak üzere çalışan bir grup uzmanla işbirliği yapmaktadır. Bu uzmanlar: Carolyn Rapkievian (Bar Harbor, Maine), Susan ve Gary Lind-Sinanian (Watertown, Massachusetts), Tom Bozigian (Los Angeles, California), Robert Haroutunian (Sunyside, NY).
**************
Dzanır Bar Ermenice “Yavaş Dans” veya “Zor Dans” manasına gelmektedir. Bu dansın bir diğer adı da “Horum Havası” veya “Horum Oyun Havası”dır. Dzanır Bar Amerika’ya, 1900’lerin başlarında orta Kaliforniya’da San Joaquin Vadisi’ne yerleşen Harputlu Ermeni ve Süryani göçmenler tarafından getirilmiştir. Tom Bozigyan gençliğinde, 1950’lerin başlarında, Hovagim Der Hagopyan’ın çaldığı bu müzik eşliğinde solo iki aşamalı dönüşler ve alkış yaparak dans edenErmeni ve Süryani göçmenleri gözlemledi. Bozigyan bu dansı, 1964 yılında New York’ta düzenlenen Dünya Fuarı’na katılan Ermeni ve Süryanilerden öğrendi.
Amerikalı Ermeni müzisyenler, 1950'ler. Soldan sağa: Mıgırdiç Asaduryan (davul), Hovagim Der Hagopyan (Hüsenig doğumlu, klarnet), Apraham Garabedyan (ud) (Kaynak: Queenie Hagopian Sadoian, “Armenian Folk Music and Dance: Selected Materials For Use In American Schools", 1957).
Düzen: Karışık (erkek ve kadın) çizgi, omuz hizasında küçük parmak tutuşu, lider sağda.
Ritim: 9/8 vurgulu: 1-2, 1-2-3, 1-2, 1-2
Birinci Varyasyon - 3. ezgide dans etmeye başlayın
1) Sağa hareket edin, kollar saat yönünde daireye başlarken sağ ayakla sağa doğru adım atın 3/4 (1-2, 1-2-3) kollar saat yönünde 3/4 daire tamamlarken sağ ayağın yanıyla sol ayağa dokunun (1-2, 1-2 sayın)
2) Kollar yukarı kalkarken sol ayakla sağa doğru adım atın (1-2, 1-2-3- sayın), kollar makriç gibi (ön cam silecekleri gibi hareket ettirin) sağa sallarken sağ ayağınızla sağa doğru adım atın (1-2 sayın), kollar makriçhareketiyle sola çekilirken sağdan sola adım atın (1-2 sayın)
3) 1-2 numaralı hareketleri tekrarlayın
4) 1-2 numaralı hareketleri yine tekrarlayın
5) Kollar sağa doğru makriç hareketini yaparken sağa doğru adım atın (1-2, 1-2-3 sayın) kollarla sola-sağa devam edin (1-2, 1-2 sayın)
6) 3 numaralı hareketi zıt ayak ve kollarla tekrarlayın
7) 5-6 numaralı hareketleri tekrarlayın ama orijinal çevreye geri dönerek
8) Yine, 5-6 numaralı hareketleri tekrarlayın ama orijinal çevreye geri dönerek
*Birinci Varyasyonu beş kere yapın
İkinci Varyasyon - eller serbest
1) Sağa hareket, sağ ayağınızla sağa doğru adım atın, sonra yüzünüzü merkeze çevirin (1-2, 1-2-3 sayın) ve sağ ayağın yanıyla sol ayağa dokunun (1-2 sayın, [1’de el çırpın)], 1-2)
2) Sağa dönün, sola adım atın (1-2, 1-2-3 sayın) çapraz olarak sağa dönün, dışa doğru adım atarken, sol kol baş hizasına yükseltin ve sağ kolu dışarı doğru uzatın (1-2 sayın) sola öne adım atın (1-2 sayın)
*İkinci Varyasyonu dört kere yapın
1) Harput yöresi. Ermeni aile(ler) doğa içinde fotoğraflanmış (Kaynak: Amherst College, Archives and Special Collections, Ward Papers).
2) Büyük bir ihtimalle Harput kentinin sokaklarından birinde; çalgıcılar eşliğinde şenlik atmosferi (Kaynak: Amherst College, Archives and Special Collections, William Earl Dodge Ward Papers).
Hüsenig (günümüzde Ulukent). Şehrin genel görünümü (Kaynak: Pilibos Kazancıyan arşivi, Los Angeles).
Üçüncü Varyasyon
1) Tekrar parmakları tutarak ve ortaya bakacak şekilde, sağ ayakla sağa doğru adım atın (1-2, 1-2-3 sayın), sağ ayağın yanıyla sol ayağa dokunun (1-2, 1-2 sayın)
2) 1 numaralı hareketi ters ayak ve yön ile tekrarlayın (1-2, 1-2-3, 1-2, 1-2 sayın)
3) 11 numaralı hareketi tekrarlayın (1-2, 1-2-3, 1-2, 1-2 sayın)
4) Sola doğru bir chassé adım atın (Sol-Sağ-Sol) (1-2, 1-2-3, 1-2, 1-2 sayın)
Temmuz 1937. Hüsenigli Ermeniler Fresno yakınlarında piknik yaparken (Kaynak: Mardiros Deranyan arşivi, NAASR, Belmont, ABD).
Dördüncü Varyasyon
Sağa hareket ederek, makriç kol hareketleriyle sağ ayakla başlayarak sağa doğru sekiz chassé adımı atın (1-2, 1-2-3, 1-2, 1-2 x 8 sayın)
Geri dönerek, Birinci varyasyonu iki kez tekrarlayın!
Istepan Simonyan
1927 yılı ses kaydı, "Rum Makale" (Pharos Records). Kemanist Istepan Simonyan Mezire/Mamuret-ul Aziz (Harput Ovası) doğumludur.
Rupen Sarkisyan
1940'ların sonlarında Holywood'da kaydedilmiştir. Rupen Sarkisyan Orkestrası: keman: Kemanist Rupen Sarkisyan Mezire/Mamuret-ul Aziz (Harput Ovası) doğumludur, Massachusetts tarafına göç etmiş, oradan 1940'larda Los Angeles'a geçmiştir.