Bu sayfada yayınlanan şarkıların ve dans müziklerinin tamamı müzikolog Bedros Alahaydoyan tarafından derlenmiş ve kaydedilmiştir. Kendisi, 1980’lerden itibaren Ermenilerin yoğun olarak yaşadıkları şehirleri ziyaret etmiş, Soykırım’dan sağ çıkmış Ermenilerle görüşmüş ve onlardan kendi memleketlerinden, köylerinden hatırladıkları şarkıları ve anıları toplamıştır.
Bu şarkılarında düzenlemeleri, notaya dökülmeleri ve dijital hale getirilmelerini Dr. Dzovig Markaryan üstlenmiştir. Çeviren: Arlet İncidüzen.
Atalardan miras milli şarkılar
Aslen Sasonlu olan Papken Sasuni (1929-2017), 1986 tarihinde Los Angeles’taki bir karşılaşmalarında, şarkı derleyici ve aynı zamanda akrabası olan Bedros Alahaydoyan’a bir bant kaydı armağan eder. 12 Ekim 1979’da Talin’de (Ermenistan) kaydedilen, birkaç Sasonlunun bir evde toplanıp vatan toprakları Sason, Talin ve Dalvorig’in bağrından çıkma fedailik, ata ve halk şarkılarını dönüşümlü olarak, bazen de birlikte söyledikleri bu bandı sizlere tam liste halinde sunuyoruz.
Bu şarkılar kimi zaman tekrarlamalar, kimi zaman unutulmuş şarkı parçacıkları ve kimi zaman da şakalarla dolu.
Şarkı söyleyenlerin yalnızca birinin adı bandın başında belirtilmiş, o da Samuel Torosyan.
Birtakım şarkılarda şarkıcının, dinleyenleri eğlendirmek için, ille de nakarat olması gerekmeyen bir bölümü tekrarladığını ya da kekelemektense şarkının bilinen sözlerinden farklı bir kelimeyi (özellikle fedailikle ilgili parçalarda) ustaca kullandığını fark edeceksiniz. Bu gibi durumlarda genellikle, şarkıcının aceleyle ikame ettiği sözü benimsemek-tekrarlamak yerine, belli şarkı derlemelerinde belirtilen orijinal güfteye sadık kalma yolunu tuttuk. Bazen de elbette, bildik partizanlık örneklerini halkın milli kelime dağarıyla çok zekice dile getirdiğinde şarkıcının tarzını olduğu gibi muhafaza ettik. Ancak bu değişiklikler şarkının melodisini herhangi bir biçimde değiştirmiyor ya da bozmuyor.
Yukarıda değindiğimiz bu noktalar, şarkı denen şeyin gün yüzü gördükten sonra serbestçe yol aldığı, uğradığı her yer ve çevrenin etkisi altında sürekli olarak değişikliklere maruz kaldığı gerçeğini, bu güzel gerçeği kanıtlamaktadır.
Şarkı listesi
1. Hay hay dine
2. Mşu sarer mşuş er [Muş’un dağları sisliydi]
3. Arakel Muşeğ
4. Araç knank anvakh [Korkusuzca ilerleyelim]
5. Mut panderum [Karanlık zindanlarda]
6. Tartsyal paylets [Yeniden parladı]
7. Sasnu kavar (Hırayr Tıjokhki Hişadagin) [Sason ili]
8. Mayis amsun meç [Mayıs ayında]
9. Andok dzovasar [Antakya, Dzovasar]
10. Sosgumın ahavor [Büyük korku]
11. Dalvorigi zavag [Dalvorig evladı]
12. Lur mı yegav hasav [Bir haber geldi yetişti]
13. Menk angeğdz zinvor enk [Biz gerçek askerleriz]
14. Kişer gı khaldı [Karanlık aldatır]
15. Donni donni donni yarıs [Donni donni donni yârim]
16. Mer ander Mşu taşd [Bizim sahipsiz Muş ovası]
17. Merig merig [Anacık anacık]
18. Sasnu lerner parag dzukh hay Nubar [Sason dağları ince duman hay Nubar]
19. Guyr aşuğın [Kör âşık]
20. Hayro heyran e [Hayro hayrandır]
21. Çaniman çaniman
22. Ninnar e hay ninnar e
23. Hovn er yergir hovn anuş [Memleket rüzgârıydı tatlı rüzgâr]
24. Tsoren yem tsane lo [Buğday ekerim, lo]
25. Gakavı trav [Keklik uçtu]
26. Kna kna kalis yem [Git git geliyorum]
27. Hay ninna hay ninna
28. Vakh lek le le le
29. Vo vo vovn ingav [Vo vo kim düştü]
30. Tsmer er [Kış idi]
31. Keği polor … Maro, Maro
32. Ur knatsir ur egar [Nere gittin nere geldin]
33. Kna kna kalis em le le le le meyro [Git git geliyorum le le le le meyro]
34. Mır dan hedev pur mı bndug [Evimizin arkasında bir avuç fındık]
35. İmal ener khatun gisur [Nasıl yapsındı hatun kaynana]
36. Ağçi Haygo [Kız Haygo]
Arakel Muşeğ lerneruts içan
Averag çağats hoki can
Yeğav otevan
Te gırvek dığek te gırvek kaç kaç
Diroç surp gamkov hoki can
Menk yertank araç
Arakel Muşeğ Kevork Sasuntsin
Yerek gıdricner hoki can
Nahadagvetsin
Yergink toğ şınorhe nırants (al luys dan)
Menk el mişd hişenk hoki can
Nırants hişadag
Te gırvek dığek te gırvek kaç kaç
Diroç surp gamkov hoki can
Menk yertank araç
Araç kınank anvakh
Zargenk Hamidin
Pırgenk hay küğatsun
Pırgenk sıdrugin
Toğ desne Sultanı
Anark pırnavor
Vor zenkov e patsvum
Hayin bayzar or
Mer gyank mer mah
Toğ lini azad
Cınşıvadz hayi
Vortik harazad
Mut panderum dançıvadz ınger
Surp dançankit menk madağ
Araz apin dzınvadz ınger
Ayn Arazin menk madağ
Hurra hurra hurra hurra
Kaç Antranigi surı şoğşoğa
Surı badyanen hanetsir
Hurra araç koratsir
Aravodyan jamı çorsin
Bitlis kağak kıravetsir
Hurra hurra hurra hurra
Kaç Antranigi surı şoğşoğa
Sepasdatsi ınger Murad
Tu gırvetsar kaçapar
Bakuyi jayrod lerneru meç
Tun al ıngar nahadag
Hurra hurra hurra hurra
Kaç Antranigi surı şoğşoğa
Tartsyal paylets Sasno kılkhin azadutyan troşag
Getstse hayrenik goçelov partsratsutsin ağağag
Aha ayndeğ Turkın u Dacig sarsapeli desaran
Jamanagın e vırej ludzel goçets tsaynı haygagan
Kurken Vahan Hırayr Tıjokhk Kaç Antranig ğegavar
Dalvorigi lernerumı şırçum eyin antatar
Aha ayndeğ mahı min e mart mi ankam bid merni
Payts yerani vor ür azki azadutyan gı zohvi
Sasnu kavar Simu lançin
Çıgar nıman Armenagin
Aravodyan arşaluysin
Haşiv çıgar Dacgats zorkin
Dacgats zorkı yerp şad ıllar
Vısdah Murad gurakhanar
Gıser dığek tuk pırnek bar
Yes gı çartem Dacgats panag
Dacgats zorkı tıntanotov
Hay zinvorner mosinnerov
Kaç Antranig paylun surov
Çartets Kırder hazarnerov
Mayıs amsun meç varter yen patsver
Hangardz Sulukhi çors goğmı mıtnets
Sev ambı korats şanter artsagets
Te ap te dzağgunk aryamp voğoğvets
U ayt şanterun aheğ zargin dag
Tartsyal meg heros ıngav nahadag
U ayt herosı Kevorkın er avağ
Vor mığets aynkan gırivner anhağt
Andok dzovasar gepin er usin
Norits goçetsin tem vad trkerin
Mi or kırdakharn hayots küğerı
Vahan Paşayin dalis yen voğçuyn
Aravod ganukh yerp vor artnatsan
Çors hazar zorkov başarvadz desan
Voronts tem yeresun kaçerı miaynag
Azad hamartsag gırvil ısgısan
Ayndeği turker vakhtsadz goçetsin
Aman fidayin ğurban tser vodkin
Khınayetsek ızmez badiv Kevorkin
Toğek vor abrink nerkev tser hargin
Turker vakhetsadz i pakhusd dıvin
Haryur zoh dıvin şud mı heratsan
Şud arek asin pakhek aha hasan
Kevork arnaheğ Antranig Paşan
Sosgumın ahavor badets Mışo taşt
Gırgin haraçets çar Sultan anhaşd
Al inç ısadz er baderazmin er
(Dagın al heratsan tırçil kıntagner)
Dalvorigi dzavag yem khort
Kağkıtsu bes çem tulamort
Sari dzavag kari vorti
Hin kaç hayots tseği mınatsort
Dalvorigi dzavag yem kaç
Çem khonarhir vadin araç
Karod lerants yem azad lac
Çem desel voç aror voç mac
Hay ağpırdik çan ağpırdik
Dalvorigi dzavag yem kaç
Azadutyan siro hamar
Yegek teb ints haraç haraç
Toğ hayk abrin hovid u taşt
Vad ankutin hedı linin haşd
Yes bid mınam mişd annıvac
Teguz vıras (ka .....)
İsg inç kaşel pani mı garod
Kani unink kıntag varot
Azad abrink mernink azad
Sasno vortin yem harazad
Hay ağpırdik çan ağpırdik
Sasuni dzavag yem kaç
Azadutyan siro hamar
Yegek teb ints haraç haraç
Yev im khelok çoç baberun
Asdvadz hokin lusavore
Mez gıser mişd ağkad/azad abrek
Payts viz mi zırek harg el mi vıcarek
Mer hay azki azadutyan hamar
Hay ağpırdik çan ağpırdik
Sasuni dzavag yem kaç
Azadutyan siro hamar
Yegek teb ints haraç haraç
Lur mı yegav hasav Antranig Paşin
Eli Lao eli ertank mır yergir
Elav hedzav (zur) tsin içav gırvu taşt
Elek Lao elek ertank mır yergir
Sev ots yeger patter mer dun u değ
Eli lao eli ertank gırvi taşt
Sev ots yeger patter mer dun u değ
Elek lao elek ertank mır yergir
Menk angeğdz zınvor yenk arants i vicag
Ukhdel yenk dzarayel yergar jamanag
Barsgasdani khorkits yegel er namag
Knum yenk parov guşanank darov
Aryun sur u hur baderazmi taşt gısbaser mezi
Duşmanı mez dıvets can fida anun
Ayt anvan hamatsayn desav zorutyun
Menk çenk uzum azad gamki pırnutyun
Ukhdel yenk gırvel ayt sirov mernel
Hamozvadz yenk vor miayn zenkov ga azki pırgutyun
Başgala kavarum ayt baderazmin
Aveli medz sarsap direts sultanin
Kıravenk Başgalan antsnenk heşd gerbov
Açits Vartanı tsakhits İşkhanı
Kıravenk Ağpag daradzenk sarsap
Park Hay azkutyan
(Kişer gı khaldı) turs yele
Lusnagın anuş gı tsole
Lusnag ğurban ur gertas
Yes gertam Sasnu sarum
Tun gertas Sasnu sarum
Parev danus im yarum
Khorodig mazerun nazerov
Khorodig sarero tsorero im yarı
Şud şud mi kele khorodig
Gı maşi soli khorodig
Gı mınas pobig khorodig
Puş çıngni dodig khorodig
Ku khatri hamar khorodig
Kişer turs yela khorodig
Lusnag (bitlisu) gi ke
Ver mışu sarun gi ke
Ver Sasnu sarun gi ke
Ver ukhdi campun gi ke
Khorod ku campun gi ke
Khorodig, khorodig
Ku ukhdi khatrin khorodig
Bak me mi das tu lusıngin
Bak me çi das tu lusıngin
Gı dzırim gı dzırim khorodig
Gertan gıngnim sarerum
Gertam gıngnim çolerum
Gertam gıngnim çırerum
Gertam gıngnim karerum
.....
Donni donni donni yarıs
Felleydo donni e
Donni donni donni yarıs
Billeydo donni e
İçnenk bağçen kağenk khodig
Felleydo donni e
(Danug tırek mısra modig)
Billeydo donni e
Desnank bi yarın e khorodig
Felleydo donni e
(Im yar kızke mın khorodig)
Billeydo donni e
Donni donni donni yarıs
Felleydo donni e
Donni donni donni yarıs
Billeydo donni e
Mer dan yedev karsun garas
Felleydo donni e
Tser dan yedev karsun garas
Billeydo donni e
Karsun garsi kinin er has
Felleydo donni e
Amen garsits gıdkhe mi tas
Billeydo donni e
Te tu çi das tu go denas
Felleydo donni e
Donni donni donni yarıs
Felleydo donni e
Donni donni donni yarıs
Billeydo donni e
Mer dan yedev pur me bındug
Felleydo donni e
Tser dan yedev pur me bındug
Billeydo donni e
Derder yegav moruk gındug
Felleydo donni e
Harsner toğen khımor gındug
Billeydo donni e
Pakhan mıdan vosge sındug
Felleydo donni e
Mıdan sındug geran bındug
Billeydo donni e
Donni donni donni yarıs
Felleydo donni e
Donni donni donni yarıs
Billeydo donni e
Mer ander Mışu taşt turan u khorod
Ur ağ u çur gısen şad anuş hod e
Mer ander Mışu taşt hink helur keğ e
Ed Mışu khas gısem khorod gu keğ e
Alaşgerd Manazgerd inç anuş değ er
Şınçig mı gı şınçer im verkin teğ er
Tsoren im tsane lo eler e barge
Bızdig im sire lo çem khımşi targi
Rehan im tsane lo şad anuş hodıt
Ağçig mı sirel im bızdig u khorod
Ağçig mı sirel im bızdig u khorod
Gertam khaributyun gı mınam garod
Şabig mı garel e ur doşeğın yeğel e
Yar ku anuş bakig im sırdin teğ e
Vay le le vay le le vay le gorani
Can le le can le le can le gorani
Merig merig merig merig merig merig
Merig merig anuş merig kağtsrig merig
Takvorın egav arevelken arevelken
Grung yegav Vana dzoven Vana dzoven
Harsig perin Meğrakeden Meğrakeden
Merig merig merig merig anuş merig
Şemglig şemglig tu (mi jaja yes im jajalu)
Ham jajalu ham el dalu
Ham el dalu ha mi lalu
Merig merig merig merig kağtsrig merig
Lusun gelnis malnes takhtig
Vor çıgori ağçıgıkı hedkin
Merig merig merig merig merig merig
Merig merig anuş merig kağtsrig merig
Sasno Lerner parag dzukh hay Nubar
Unker gamar açker tukh can Nubar
(Gabes tuşin toğebukh) hay Nubar
(Khorterı genen akhunukh) can Nubar
Hay Nubar Nubar Nubar hay Nubar
Sasnu sarer kar u bar hay Nubar
Sasnu keğen (el guha tsayn) Nubar
Ingel yen keğ gı loğen can Nubar
Eler yen ap gı toğen can Nubar
(Gıdznıran gud gı şoğen) hay Nubar
Hay Nubar Nubar Nubar hay Nubar
Sasnu sarer kar u bar hay Nubar
Nubar kınats khıyarnots hay Nubar
Kağets khıyar letsuts dzots can Nubar
(Gıdrav ur vızernots) ay Nubar
Eğav indzi dard u khots can Nubar
Hay Nubar Nubar Nubar hay Nubar
Sasnu sarer kar u bar hay Nubar
Guyr aşuğın u (mır ergabe) khul kamin
Yerk yen yerkum vişd yen badmum aşkharhin
Ayskan çarik te moranan mer vortik
Voğç aşkharhı hayun garta nakhadik
Suli kamin tiyagneri vırayov
Lizi verker u havaki haraç mer
Hamperutyan taser arank lerneren
Verçi verço khosum yenk menk (andloren)
Ayskan çarik te moranan mer vortik
Voğç aşkharhı hayun garta nakhadik
Hayro heyran e
Hayro heyran e
Hayro heyran e
(Çıvrız meyvan e)
Hayron nısder e
Hodi mutkın can
Açkı kıtser e tırgıtsu gıngan
Hayro heyran e
Hayro heyran e
Hayro heyran e
Çıvrız meyvan e
Katsi Stambol
Peri para bol
.........çukhdım sol
Yes u im yarı haknenk (dore dor)
Hayro heyran e
Hayro heyran e
Hayro heyran e
Çıvrız meyvan e
Caniman caniman
Dun yem şinel kedi peran
Caniman caniman
Vıren kıtsel ergu keran
Caniman caniman
Megın er khokhi megı dziran
Caniman caniman
Khokhen gıdrav mınats dziran
Caniman caniman
Tonirın ıntsav tsayn çıtali
Caniman caniman
Gatı bağav çıperetsi
Caniman caniman
Dığen yelav çororetsi
Caniman caniman
Zim yar dun çer nısda latsi
Vartevri Yerguşaptin
Hay ninnar e hay ninnar e hay ninnar e
(Sebid verbud gi kergin)
Hay ninnar e hay ninnar e (hay ninnar e)
Gırvan yergu deker gin
Hay ninnar e hay ninnar e hay ninnar e
(Vertsinıs potsvots gerendin)
Hay ninnar e hay ninnar e
Katsin hep tsoru apin
Hay ninnar e hay ninnar e hay ninnar e
Kağetsin gat ıpetsin
Hay ninnar e hay ninnar e
(Gemig) çeğav gıretsin
Hay ninnar e hay ninnar e hay ninnar e
(Selig) çeğav gıretsin
Hay ninnar e hay ninnar e
Yaroç tırnov antsutsin
Hay ninnar e hay ninnar e hay ninnar e
Yar kınug er çim tsıtsin
Hay ninnar e hay ninnar e
Hovın er yergir hovın anuş
Hovın anuş anuş anuş
Yar khorodig bakın anuş
Ellank ver Mışu sarun
Mışu sarer mışuş er
Mışu sarer mışuş er can
Ağçig anun kınkuş er
Ellank ver Mışu sarum
Desank ıztırner gisı pats
Katsink uzink teze hats
(Ander şınerıs mi khadzadz)
Meze inç khadzner bi der
Meze kirg u dzedz bi der
Hovın er yergink hovın anuş can
Yar khorodig bakın anuş
Hovın er yergir hovın anuş can
Yar khorodig bakın anuş
Tsoren yem tsane lo
Eler e barge
Bızdig yem sire lo
Çem khımşi targi
Tsoren yem tsane lo
Et veri sarun
Asdvadz mer anidze
(Zıstarvan karun)
Es u tu meg (şabgi
Toğ bad nışkhun er)
Gertam ğaributyun
(Sebib le tu mir)
Mer ander Mışu taşt
(Tur aner) khorod
Vor hoğ u çur gıser
Hivıntin teğ er
Tsoren yem tsane lo
Et verin sarum
Asdvadz (mer anidzer
Zıstarban karun)
Gakavı tırav arderıs mınats varelu
Siradyis daran palegis toğin kırgelu
Ağçi anunıt asa
Gakavı tırav arderıs mınats varelu
Linem mayrigit pesa
Siradzis daran.........
Kına kına kalis yem
(Lent u ku) ganaç derev
Sirdıs letsve lalis yem
Per baçem zaçit verev
Gamats kışek selerı
Lent u ku ganaç derev
Gıdrav şurtus telerı
Per baçem zaçit verev
Ağper tsent hanetsir
Lent u ku ganaç derev
Bari meçı tsanetsir
Per baçem zaçit verev
............
Hay ninna hay ninna hay ninna hay ninna hay ninna
Yar hay ninna hay ninna
Hay ninna hay ninna hay ninna hay ninna hay ninna
Yar hay ninna hay ninna
Hampartsman Yerguşaptin
Gırvan yergu dekergin
(Vertsrin ızposkh u kerendin
Engan ıt tsoru apin)
Mandrig mandrig khorvetsin
Mandrig mandrig khorvetsin
Hay ninna hay ninna hay ninna hay ninna hay ninna
Yar hay ninna hay ninna
Şun şan vorti (kolesso
Yeren gi kas mer tırnov
Ertam ısem sev ağpor)
İ ke zerge khınçerov
Hanets ko garmir arun
Tapets ko meç solerun
Hay ninna hay ninna hay ninna hay ninna hay ninna
Yar hay ninna hay ninna
Vakh lek le le le
Mayram le vay vay
Yar (sinımer sinımer
Havar havar sinımer)
Kımke kımke kımke
Kımke cano ayram
......................
Yerevan yem kınalu
Vo vo vovın ıngav
Siregan yem carelu
Sirun gakav nakhşun gakav
Tserkes bırdzav çurın ıngav
Kına kına kalis yem
Vo vo vovın ıngav
Sirdıs letsve lalis yem
Sirun gakav nakhşun gakav
Tserkes bırdzav çurın ıngav
Gamats kışek selerı
Vo vo vovın ıngav
Gabem (çur guz) telerı
Sirun gakav nakhşun gakav
Tserkes bırdzav çurın ıngav
Ağçi anunıt asa
Vo vo vovın ıngav
Linem mayrigit pesa
Sirun gakav nakhşun gakav
Tserkes bırdzav çurın ıngav
Kıtalı üğits yelav
Vo vo vovın ıngav
Siradyıs kyüğits yelav
Sirun gakav nakhşun gakav
Tserkes bırdzav çurın ıngav
Tsmer er
(Goze i ke) karun
Ele gıte mer ganaç sarerum
(Kağek şacig u beybun
Zırgek vırem sirun şorerun)
Ertek desnek im yarum
İm yar yarum
Keği polor (ur er şaruk
Akh im yaron hars er dalu
Maro Maro Maro Maro
Maro Maro (ter dobrago)
Maron barger er toşmin patsver er
Maro toşmınin ((bağ u bağ çer) Maro
Maro Maro Maro Maro
Maro Maro tırtod Maro
(Çe vor çe çim uni)
Yes kırisdonya tun mahmedagan
Çe vor çe çim uni
Çe vor çe çim uni
Tun mahmedagan yes kırisdonya
Çe vor çe çim uni
Ur knatsir ur egar
Vay sarin vay karin vay siraharin
Tun im sırdin tur egar
Talini zingomı darav ko yarin
Kınalut kalut mernem vay merig merig
Yaralu canit mernem
Talini zingomı darav ko yarin
Yar can ari yes (parem) vay merig merig
Khatrit gasem es khağı
Talini zingomı darav ko yarin
Kına kına kalis yem le le le le meyro
Sirdıs letsve lalis yem gıvırer yem de seyro
Ağper selerıt hanetsir le le le le meyro
Bari meçı tsanetsir gıvırer yem de seyro
Yar can ari is bare le le le le meyro
Khatrit gasem es khağı gıvırer yem de seyro
Kıtalı üği meçın e le le le le meyro
Sirazıs küği meçın e gıvırer yem de seyro
Eli yegav aşunı le le le le meyro
Ağçigneri paşkhumı gıvırer yem de seyro
Garmir khoçı mısatsu le le le le meyro
Mer Kakigın er pesatsu gıvırer yem de seyro
Isbidag khoçın er mısatsu le le le le meyro
Areknazın er harsnatsu gıvırer yem de seyro
Mır dan yedev pur mı bındug hılleydon donni e
Arav ızbındug medav sındug hılleydon donni e
Donni donni donni donni hılleydon donni e
Mır dan yedev pur mı bındug hılleydon donni e
Mır dan yedev arun hanadz hılleydon donni e
Arun hanug çur mı gi ker hılleydon donni e
Im yar gane bar mı gi ker hılleydon donni e
Donni donni donni donni hılleydon donni e
Mıdav sındug geras bındug hılleydon donni e
Derder yegav moruk gındug hılleydon donni e
Vertsrets morkur mıdav sındug hılleydon donni e
Mıdav sındug geras bındug hılleydon donni e
Donni donni donni donni hılleydon donni e
İmal ener imal ener imal ener khatun gisur
Yar bızdig er şıvarer yem khatun gisur
Khatun gisur khatun gisur khatun gisur khatun gisur
Khırad me dur ku dzur dığin khatun gisur
Çerte bargi komşi mısur khatun gisur
Lever lever lever lever
(Tapan gerady yem ...........)
