Arapgir. Soldan sağ; tef, klarinet, kemani ve çalan saz Ermeniler (Kaynak; George Djerdjian'ın fotoğraf koleksiyonu).

Arapgir - Tamzara (dans)

Çeviren: Arlet İncidüzen, 16/07/22 (Güncelleme 16/07/22)

Bu bölümde ABD’deki Ermeni toplulukları tarafından yaşatılmış çeşitli geleneksel Ermeni danslarının kayıt altına alınması ve sergilenmesi amaçlanmaktadır. Bu amaçla Huşamadyan bu Ermeni danslarının notasyonlarını çıkarmak üzere çalışan bir grup uzmanla işbirliği yapmaktadır. Bu uzmanlar: Carolyn Rapkievian (Bar Harbor, Maine), Susan ve Gary Lind-Sinanian (Watertown, Massachusetts), Tom Bozigian (Los Angeles, California), Robert Haroutunian (Sunyside, NY).

**********************************************************************

Tamzara, Ermeni Platosu’nun genelinde yaygın olan, 9/8’lik bir ritimde oynanan bir danstır. Köylerin ve kasabaların kendi yerel versiyonları vardı. Bazı uzmanlar, bu dansın Sivas’ın kuzeydoğu bölgesindeki Tamzara köyünde ortaya çıktığını varsayıyorlar.

Arapgir, Harput’a yakındır ve Arapgir Tamzarası, Harput Tamzarası’nın ikili veya üçlü oluşumunun etkisini taşır. Arapgir Tamzarası’nın bu versiyonu Amerika Birleşik Devletleri’nin Pennsylvania/New York/New Jersey bölgesinde popülerdir.

Kaynak: Sossy Kadian, Arsen Anoushian.

1) Arapgir, grup fotoğrafı: Ermeni müzisyenler ve eğlenceye katılanlar, şehrin yakınlarındaki  Antiça isimli mahalde. Ön sıra, soldan sağa: kimliği belirsiz bir saz sanatçısı, Hapet Mıncents (keman tutan), Artin (Arsen'in oğlu), kimliği belirsiz bir klarnetçi. Orta sıra, soldan sağa: Hamazasb Tenekeconts, soldan dördüncü: Nışan Ejdaharyan. En arka sıra, solda sağa üçüncü: Hacı (Arsen'in oğlu, Artin'in kardeşi). Dİğerlerinin kimlikleri bilinmiyor. (Kaynak: Vosgekedag, yıllık, I. Yıl, Sarkis Pakhdigyan (Ed.), Hayg Matbaası, 1945, Beyrut).
2) Arapgir, grup fotoğrafı,  Ermeni müzisyenler ve eğlenceye katılanlar, şehrin yakınlarındaki  Antiça isimli mahalde. Ön sıra, soldan sağa, yerde oturanlar: Harutyun, Hagop, Armenag Kalusdyan (elinde tef tutan), Sarkis Tevekelyan (saz tutan), kimliği belirsiz bir kemancı, Çerçi Vahan (kemençe tutan), Minas Fereşetyan, Arşag Kalusdyan, Yetvart Bozacıyan, Mihran Yegavyan. (Kaynak: Vosgekedag, yıllık, I. Yıl, Sarkis Pakhdigyan (Ed.), Hayg Matbaası, 1945, Beyrut).

Ön sıra, soldan sağa: tef çalanın kimliği belirsiz, Hapet Mıncents (kemençe çalan), Artin (Arsen'in oğlu, keman çalan), diğer kemençeci ve müzisyenlerin kimlikleri belirsiz (Kaynak; Antranik L. Poladyan, Arapgir Ermenileri Tarihi [Ermenice], New York, 1969).

Müzik: Ayırt edici 9/8 ritmi 1-2,1-2,1-2,1-2-3’tür. Arapgir Tamzarası dansı üç ölçüdür ve ona eşlik edecek üç ölçü içinde kendine has bir melodisi vardır.

Satil: Özellikle her grubun “liderinden” ağır, güçlü hareketler.

Format: Bir “arka çember tutuşunda” iki veya üç dansçıdan oluşan küçük gruplar (partnerler/eşler bir kollarını birbirlerinin belinin arkasında birleştirir, diğer ellerini önde kenetler.)

Giriş: Say 1-2: Sağ ayağın topuğunu sağa doğru hafifçe vurun (bazı dansçılar vururken sağ ayağını sağ topuk üzerinde döndürür.) Sayı 3-4: Ayak topuğunu yere vurmak için sağ ayağı sol çapraza döndürün. Sayı 5-6: Sağ ayağın topunu sağa doğru vurun. Sayı 7-8: Ayak topuğunu çapraz olarak sola vurmak için sağ ayağı döndürün. Sayı 9: Duraklama. Grubun “lideri” temel dansın ileri adımına başlayana kadar harekete devam edin.

“Arapgiri Tamzara”

“Arabgeri Tamzara”, Arziv Orkestrası (Philadelphia) 1940 civarı
Haroutiun Koundourajian (Harutyun Kunduracıyan) - keman
Krikor Kalayjian (Krikor Kalaycıyan) - ud
Krikor Nersesian - darbuka

Tamzara - D. Perperian

Palu Tamzarası - Gösterimi ve Eğitimi

ÖlçüSayıHareketler

1

1-2

Sağ ayakla ileri adım

 

3-4

Sağ ayakla zıpla

 

5-6

Sol ayağınızla hafifçe öne çıkın

 

7

Sağ ayağa bir kez yere vurun

 

8-9

Durakla

2

1-2

Sağ ayakla geriye doğru adım atın

 

3-4

Sağda hafifçe hoplarken sol ayağı hafifçe öne kaldırın

 

5-6

Sol ayağı çapraz olarak öne doğru uzatın ve ayakucuyla yere dokunun

 

7

Sol ayağın topuğunu ileriye doğru hafifçe vurun

 

8-9

Durakla

3

1-2

Sol ayakla geriye doğru adım atın

 

3-4

Sağ ayağı hafifçe öne doğru kaldırın, soldan hafifçe hoplayın

 

5-6

Sağ ayağı çapraz olarak sağa doğru uzatın ve ayakucuyla yere dokunun

 

7-8

Sağ ayağın topuğuyla ileriye dokunun

 

9

Durakla

1) Arapgir şehrinden bir kare. (Kaynak: "Nor Arapgir"  gazetesi, 23. Yıl, Mayıs 1949, Sayı 32, New York.)
2) Arapgirli Ejdaharyan ailesi. En arka sırada, soldan ikinci Mıgırdiç Ejdaharyan. Oturanların ortasındaki Gilim Ejdaharyan (Mıgırdiç'in karısı, bekârlık soyadı Çirakyan). Diğerlerinin kimlikleri belirsiz. (Kaynak: Ejdaharyan ailesi arşivi, Philedalphia. Paul Vartan Sookiasian'a teşekkürlerimizle.)