Yevnige Ganimyan (evlendikten sonra Bağdasaryan) 1888’de Maraş’ta doğdu. Babası Garabed Ganimyan Maraş Teoloji Okulu öğrencisi olmuş ve vaiz olarak Sis’te (Kozan) hizmet etmiştir. Annesi Maryam ev kadınıydı. Ailenin iki erkek ve dört kız olmak üzere altı çocuğu vardı; Eflaton, Dikran, Tamitza, Yevnige, Flora ve Beatris.
Yevnige 1910 yılında Maraş Kız Koleji’nden mezun olup İngilizce ve benzer dersler veren öğretmenlik mesleğine atılır.
Küçük yaştan itibaren Yevnige nakış sanatına karşı özel bir ilgi ve sevgi göstermişti. Sadece usta bir nakışçı olarak ünlenmemiş, aynı zamanda nakış öğretmeni de olmuştur. Maraş, Urfa, Antep, Sivas ve Van usulü nakış işçiliğinde, aynı zamanda dantel işlemeciliği ve kanaviçede uzmanlaşmış.
Stepan ve Yevnige Bağdasaryan ve evladları; Jirayr-Wilson ve Asdğig.
Yevnige Ganimyan usta kilim işçisi ve halı dokumacısı Stepan Bağdasaryan ile evlenir. İskoçyalı misyoner Bayan Agnes Salmond, 1898 tarihinde Bağdasaryan hakkında şunları yazmıştır: “… Stepan Bağdasaryan adında halı dokuyan iyi bir usta bulduk. Daha sonra yetimhanenin bir tarafına yeni bir bina ekledik ve birkaç tezgah kurduk… Şehirden 40 kadar genç kız ve dul kadın çalışmak için buraya geliyor…” [1].
Aile iki evlat sahibi olmuştur; Jirayr-Wilson ve Asdğig. Asdğig 1923 yılında, Ermenilerin Kilikya’dan ayrılmasından sonra, göç yolunda, Antakya’da (Suriye) doğdu. Babası kızına yaşanan kaderin bir işareti olarak Aksor (Sürgün) adını vermek ister, fakat daha sonra Asdğig ismini kabul eder.
Yevnige Bağdasaryan (Ganimyan), Lübnan.
Yevnige damadı Suren ve torunu Greys ile.
Mülteci aile Suriye’den Beyrut’a taşınır ve Eşrefiye Ermeni Protestan Kilisesi yakınında bulunan ve diğer mülteciler tarafından kurulan bir gecekondu mahallesinde yaşamaya başlar. Stepan ve Yevnige’nin çabası sonucunda o bölgede bulunan Geitaoui mahallesinde bodruma sahip, tek katlı bir ev yapmak mümkün olur. Yeni eve taşınmaktan sonra, Yevnige bir el işi atölyesi kurmak için harekete geçer. Evin bodrum katını atölyeye dönüştürür. Bu projeyi gerçekleştirdikten sonra, yaklaşık elli dul kadını ve yetim kızı çevresine toplar ve onlara farklı usluplarda dikiş yapmasını öğretmeye başlar. Atölye bir üretimhaneye dönüşür. Atölyenin başlıca müşterisi Yakın Doğu Amerikan Yardım Heyetiydi (Near East Relief, NEF). Heyet hazır veya özel olarak sipariş ettiği el işlerini satın alıp, merkezlerde ve el işi dükkanlarında satmaları için Avrupa ve Birleşik Devletler’e gönderiyordu.
Yevnige kız kardeşlerine, daha sonra kızı Asdğig’e farklı üsluplarda el işi yapma ustalığını öğretir. Yevnige “Teyze”’yi şahsen tanımış olan, Yevnige’nin kız kardeşi Beatris’in torunu Hermine’nin (ABD) anlattığına göre, annesi Makruhi Yevnige’den farklı çeşitlerde, özellikle Maraş işi ve kanaviçe el işi yapmasını öğrenmişti. Ganevayı İngiliz keteni üzerine sayı ile işliyorlardı. Yevnige Beatris’e aynı zamanda Maraş işlemesini öğretmişti ve bu sayede kız kardeşi günlük geçimini sağlayıp ailesine bakabilmişti.
Yevnige Ganimyan-Bağdasaryan bu çalışmalarının yanı sıra inanç öğretmek ve vaaz vermek alanında da çoşkulu faaliyet göstermiştir. Öğretmen ve vaiz olarak kadın derneklerine davet edilmiş ve kendisine verilen lütufları ve bilgiyi dinleyicilerle paylaşmıştır. Yevnige Ganimyan-Bağdasaryan 1955’te, 67 yaşındayken, aylar boyunca kansere karşı mücadele ettikten sonra hayatını kaybeder.
Yevnige’nin kızı Asdğig, aile kurmuş ve Greys, Yevnige ve Şoğig adında üç kız evladı olmuştur. Asdğig kendisine ait olan ve annesinden miras kalan el işlerini üç kızı arasında pay eder. Söz konusu miras 50 parça el işinden oluşmakta. Genel olarak bu el işleri en az 100 yıllık bşr geçmişe sahip.
[1] Hraztan Tokmacıyan, Maraş İşlemeciliği [Ermenice], Maraş Hemşeri Derneği ve Kermanig-Vasburagan Kültür Derneği Yayını, Halep, 2010.
Yevnige, evladları Jirayr-Wilson ve Asdğig ile.
Urda işlemesi. Örtü parçası.
Urfa işlemesi (kesit). Örtü parçası.
Urfa işlemesi (kesit). Örtü parçası.
Urfa işlemesi, “frez”/çilek işi (kesit). Örtü. 18 x 18 cm.
“Frez/çilek işi kalıbı (kesit).
Urfa işlemesi (“frez”/çilek işi). Örtü. 18 x 18 cm.
